Acathisie. Misschien heb je er nog nooit van gehoord, maar voor de mensen die het ervaren, kan het een intense, onzichtbare marteling zijn. Het is een bijwerking van sommige medicijnen, vooral antipsychotica en antidepressiva, waarbij iemand een onophoudelijke, diepe innerlijke onrust voelt en de drang ervaart om te bewegen. Even stilzitten voelt haast als een onmogelijke taak.
Acathisie kan op subtiele wijze ontstaan, waardoor het soms niet meteen herkend wordt – wat de situatie vaak alleen maar ingewikkelder en verwarrender maakt.
Wat is acathisie?
Acathisie is eigenlijk een bewegingsstoornis, maar dan eentje die zich meer binnenin afspeelt. Het kan optreden bij het starten, stoppen of aanpassen van bepaalde medicijnen. Mensen voelen zich rusteloos, ervaren een intense spanning, en in ernstige gevallen kan dit zelfs leiden tot wanhoop en gevoelens van hopeloosheid. Wat de verwarring nog groter maakt, is dat acathisie niet altijd zichtbaar is voor de buitenwereld. Je ziet niet meteen een fysieke verandering zoals bij een trillend been of schokkende bewegingen. Het speelt zich vaak binnenin af, en de omgeving heeft er niet altijd zicht op.
Hoe herken je acathisie?
Een van de grootste uitdagingen bij acathisie is dat het makkelijk kan worden verward met andere aandoeningen, zoals angst of onrust door een bestaande psychische klacht. Mensen met acathisie kunnen symptomen vertonen zoals constant ijsberen, wippen op een stoel of het hebben van een innerlijk gevoel van “bewegen” zonder zichtbaar te bewegen. Maar vaak blijft het gevoel onzichtbaar, wat bij artsen en zelfs bij de persoon zelf kan leiden tot misverstanden en verkeerde diagnoses. Een ander risico is dat artsen deze onrust soms toeschrijven aan de oorspronkelijke klachten en de dosis van het medicijn verhogen, wat het probleem juist kan verergeren.
De impact van een verkeerde diagnose
Acathisie kan een ernstige impact hebben op het dagelijks leven en het psychisch welzijn. Het gevoel van wanhoop en rusteloosheid kan zo intens zijn dat sommige mensen proberen te ontsnappen aan het gevoel door zichzelf pijn te doen. De impact van acathisie wordt vaak onderschat. Het is meer dan “een beetje onrustig” zijn. Het kan zo allesoverheersend zijn dat het dagelijkse leven beïnvloedt en het vermogen om te functioneren enorm onder druk zet.
Wat kun je doen als je denkt dat je acathisie hebt?
Als je vermoedt dat je acathisie hebt, is het belangrijk om dit meteen met je arts te bespreken en specifiek te vragen of je symptomen door acathisie kunnen worden veroorzaakt. Op PsychoseNet hebben we veel informatie over bijwerkingen en wat je kunt doen als je moeite hebt met je medicatie.
Empower jezelf met kennis, zodat je de juiste vragen kunt stellen en niet zomaar een hogere dosis krijgt voorgeschreven zonder een goede uitleg.
De Keuzetools van PsychoseNet
Kijk bijvoorbeeld eens bij onze antidepressiva- en antipsychoticakeuzetools:
Acathisie: meer dan je denkt
Het doel van dit blog is niet om angst aan te jagen, maar juist om bewustzijn te creëren over acathisie. Het is een bijwerking die vaak onbegrepen is, maar die zeker meer aandacht verdient. Het is belangrijk dat we het gesprek openen en ervoor zorgen dat mensen de juiste informatie en ondersteuning krijgen. Empower jezelf en maak gebruik van de informatie die beschikbaar is om de juiste vragen te stellen en niet zomaar een verhoogde dosis te accepteren.
Wil je meer weten?
Waarom geven we bij PsychoseNet de voorkeur aan de term “psychosegevoeligheid”? Bekijk dan dit mini college
Ben je op zoek naar lotgenotencontact? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
Afbouwen van medicatie
Als je informatie zoekt over afbouwen van psychiatrische medicatie, bekijk dan het webinar van Jim van Os en Peter Groot hierover:
Andere goede links rondom acathisie en medicatie:
- Webinar Afbouwen Psychiatrische Medicaties – Jim van Os, Peter Groot
- Wat is het probleem met de diagnose schizofrenie?
- Medicatie afbouwen – 33 tips
Heb je een vraag over acathisie?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ken je de mini-College’s van PsychoseNet al?
Bekijk PsychoseNet college’s van Jim van Os over zorg en herstel, van depressie tot psychose.
Geef een reactie