Wanneer Luka in 2018 in Zwitserland in een psychose belandt, staat zijn wereld op zijn kop. Opeens vragen alle dames om zijn aandacht en mannen zijn stikjaloers op hem. Het leidt tot een prachtig herstelverhaal wat het lezen dubbel en dwars waard is.
Ik ben Luka Standing, ik ben 24 jaar oud en dit is mijn herstelverhaal. Eind maart van 2018 ben ik in een zogenoemde psychose beland, wat zich uitte in heftige visuele wanen gebaseerd op letterlijk alle mensen om mij heen. Dit heeft mijn hele wereld op zijn kop gezet. Alle dromen en wensen die ik had waren op dat moment met de grond gelijk gemaakt. Het voelde alsof er plots een massieve muur om mij heen was geplaatst die mijn wereldje onwijs klein maakte. Mijn wereldje bestond enkel nog uit mijn vriendin, vader, Donald Duck-bladen, eten en die verschrikkelijke wanen. Die wanen die mij totaal uit de realiteit trokken en mij in een eigen gecreëerde werkelijkheid plaatsten. Op een gegeven moment kon ik alleen nog maar tussen vier muren leven..
Ten grondslag aan een psychose ligt vaak opgebouwde stress en/of onverwerkte gebeurtenissen uit de jonge jaren
Een bepaalde trigger zorgt er voor dat de psychose daadwerkelijk ontstaat. Bij mij vond deze trigger plaats op vakantie in Zwitserland. Ik spreek regelmatig af met mijn internationale vriendengroep (die ik heb opgedaan in mijn studieperiode in Leuven) om een leuke tijd te hebben met elkaar. Dit keer was Zwitserland aan de beurt waar een vriendin van mij woont. Het was werkelijk een ontzettend gezellige vakantie, op de laatste twee dagen na. Door weinig slaap en twee nachten flink alcohol te hebben genuttigd, werd ik behoorlijk instabiel. Ik kreeg uit het niets het idee dat ik een liefdesrelatie aan het verpesten was. Zo’n achtenveertig uren lang had ik het gevoel dat ik tussen twee vrienden (die dus een relatie hebben) in stond. Zij vond mij ontzettend leuk en hij had alles door. Tot op de dag van vandaag weet ik niet of dit waar was of niet.
De eerste week terug in Nederland ontkende ik naar mijzelf toe dat ik mentaal ziek was geworden. Ik bleef werken (begeleiding van kinderen met een stoornis en horeca) en onthield mij niet van sociale activiteiten.
De waan die ik in Zwitserland had sloeg over naar alles en iedereen
Letterlijk alle vrouwen wilden mijn aandacht en werden ontzettend onrustig als ik in de buurt was. Alle bewegingen die zij maakten interpreteerde ik als flirten. Hieronder vallen: haar goed doen, oogcontact, handbewegingen, stil staan of juist weer lopen, kont naar mij draaien, bril afdoen, muts afdoen, tegen mij praten of juist mij vermijden, zenuwachtig zijn, afstand van de partner doen en ruzie met de partner (om mij uiteraard). En de mannen waren maar stikjaloers op mij en zagen opeens ontzettend veel relatieproblemen. Bij de mannen uitten de wanen zich in: mij niet mogen, mij vermijden en constant checken of ik flirt met hun partner.
Door de onrust en verbazing over wat er om mij heen allemaal gebeurde en de aandacht die ik opeens kreeg, sliep ik niet tot nauwelijks. Hier bovenop kwamen nog enkele paniekaanvallen, want wat betekende dit voor mijn toekomst? Een laatste dag en nacht met constante, hevige stress en paniekaanvallen heeft voor een ware interne explosie gezorgd, genaamd psychose. Op dit punt kon ik niet meer naar buiten en legde ik extreem veel verbanden waarom mijn wanen geen wanen waren. Mijn theorie was dat die aandacht er altijd wel al was, maar dat ik door gebrek aan zelfvertrouwen dit nog niet bewust had opgemerkt.
In mijn diepste dal dacht ik dat vrouwen door kleine kieren naast het rolgordijn naar binnen keken
Er was zelfs een moment dat ik dacht dat vrouwen op tv naar mij keken! Ik was op dit moment tijdelijk ingetrokken bij mijn lieftallige vriendin. We leefden op elkaars lip, wat voor mij heel fijn was en voor haar juist niet. Zij heeft ontzettend veel voor mij gedaan en was uiterst geduldig. Voor dat laatste kan ik alleen maar respect hebben. Zeker gezien het feit dat de tv nooit aan mocht, de gordijnen dicht moesten, ik alleen maar ‘Donald Duckjes’ las en vooral dat ik het alleen maar over mijn wanen kon hebben. Dat was immers het enige wat mij bezighield. Waar ik het meest dankbaar voor ben is dat zij mij gedwongen heeft hulp te gaan zoeken en hier ook het initiatief voor heeft genomen, al geloofde ik niet dat ik hulp nodig had. Al die stelletjes hadden relatietherapie nodig!
Zodoende trokken mijn vader en vriendinnetje-lief mij mee naar de spoedpost in het LUMC ziekenhuis. In de wachtkamer kon ik enkel naar de vloer kijken, omdat het enige stelletje daar met mij bezig was. Mijn vader en vriendin hadden ook wel door dat de meid in de wachtruimte naar mij keek, maar spraken dit niet uit. Ik wantrouwende mijn naasten, maar had hen tegelijkertijd meer nodig dan ooit te voren.
De flirtende medewerkster achter de balie stuurde mij naar de flirtende huisarts
De huisarts vertelde mij dat ik mentaal ziek was en gaf mij Oxazepam mee, dit is een stress-verlagend medicijn en een remedie tegen slapeloosheid en wanen. Deze sloegen goed aan. Ik werd er veel rustiger door en het constant verbanden leggen verminderde. Helaas mag men deze drug maar een korte periode gebruiken.
Ondertussen ben ik naar mijn eigen huisarts gegaan voor advies voor specialistische hulp. Een week later had ik een afspraak voor een week later met de casemanager en de psycholoog binnen de GGZ. Om deze tijd te overbruggen ben ik naar een onafhankelijke psychiater gegaan. Ik kreeg van hem een antipsychoticum voorgeschoteld genaamd ‘Abilify’. Ik vond het moeilijk te accepteren om deze te slikken, want voor mijn gevoel had ik helemaal geen wanen. Op aanraden van de psychiater en mijn naasten ben ik toch gestart met slikken. Dit medicijn gaf mij ontzettend veel bijwerkingen, waaronder de verschrikkelijke combinatie van niet kunnen slapen, terwijl je de hele dag ontzettend moe bent en dichtvallende ogen hebt. In deze periode ben ik zelfs naar de masterpresentatie van mijn vriendin gegaan. Ook hier kon ik mijn ogen niet openhouden. Er was een moment dat ik zo gek werd dat ik dacht dat ik er beter niet zou zijn. Mijn psychiater vertelde mij dat ik door moest slikken, omdat de bijwerkingen naar de achtergrond zullen gaan.
‘Thank god’, daar was het ‘VIP’ (Vroege Interventie Psychose) team
Mijn eerste afspraak was met een casemanager en een psycholoog. Ik vond het ontzettend fijn om mijn verhaal kwijt te kunnen. Hinderlijk voor mij was wel dat dit gesprek met twee vrouwen was, maar opluchting was het overheersende gevoel. Uiteindelijk heb ik bewust gekozen om een mannelijke casemanager te nemen. Een aantal dagen later had ik een eerste afspraak met een psychiater van de GGZ. Ik vond hem vrij suggestief en direct overkomen, wat mij niet heel rustig maakte. Toch heeft de desbetreffende psychiater voor een doorbraak gezorgd door mij niet meer ‘Abilify’ te laten slikken, maar ‘Olanzapine’. Langzaam voerde ik, op advies van de psychiater, mijn dosis op tot een behoorlijk hoge dosis.
De wekelijkse gesprekken met de casemanager waren onwijs helpend voor mij, hierbij merkte ik dat een klik met de specialisten om je heen van cruciaal belang is. Mijn verhaal kwijt kunnen gaf mij bizar veel energie en ik merkte dat ik goed kon praten over mijn situatie. Hierdoor leerde ik dat ik ook naar mijn naasten en vrienden open kon zijn. Zo snapten zij mijn situatie beter en konden mij daarom beter steunen. Ook hield ik al mijn gedachten en kritische situaties nauwkeurig bij om zo een overzicht te hebben over mijn situatie. Drank en drugs had ik verbannen uit mijn leven. Verder probeerde ik afleiding te zoeken in tekenen en jongleren. Eigenlijk probeerde ik voor de volle 100% te leven naar mijn herstel.
Herstellen gaat met vallen en opstaan
Belangrijk in een psychose is dat je uiteindelijk uit je comfortzone durft te gaan, maar doe dit wel met babystapjes. Ikzelf heb goed bijgehouden wat deze babystapjes voor mij zijn. Zo was mijn eerste stap om weer op een redelijk veilige manier de deur uit te gaan en een blokje om te lopen. Hierna kwamen stappen als boodschappen doen en binnenshuis afspreken met een vriend. Zo ben ik langzaam de ladder opgeklommen totdat ik weer naar verjaardagen en feestjes kon gaan. Eerst zat ik als het ware op een klein ‘comfort’ eilandje bestaande uit alleen een kamer, langzaam heb ik dit eilandje groter gemaakt. Hierdoor kon ik langzaam wennen aan de op dat moment overprikkelende maatschappij.
Een andere sleutel in mijn herstel zijn de gesprekjes met een ervaringsdeskundige geweest. Een kundige ervaringsdeskundige kan het ideale luisterende oor zijn, omdat veel factoren in het herstel overlap hebben met zijn of haar herstel. Ik voelde al onwijs veel begrip van mijn naasten, maar een ervaringsdeskundige begrijpt pas echt waar je doorheen gaat. Ook heeft hij mij onwijs goed advies gegeven voor problemen die ik tegen kwam. Hetgeen wat ik nooit zal vergeten is de ‘Viennetta-ijs’ metafoor. Dit ijs kan alleen maar geproduceerd worden door hele dunne laagjes ijs op elkaar te stapelen. Dit geldt ook voor het herstel, alleen mini kleine stapjes zullen je uiteindelijk bij het grotere doel brengen. Verder heeft mijn ervaringsdeskundige mij geïnspireerd om ook ervaringsdeskundige te worden. Ik was hier erg enthousiast over, echter heb ik het uiteindelijk niet gedaan omdat ik dan weer twee jaren zou moeten studeren. Wat het wel teweeg heeft bracht is dat ik weer ben gaan durven dromen over mijn toekomst.
Uiteindelijk ben ik vrij snel hersteld. Ik besef dat ik nog steeds psychosegevoelig ben. Indien ik nooit meer een heftige terugval krijg (ik heb wel mini terugvalletjes gehad), dan kan ik met volle overtuiging zeggen dat deze ziekte mijn leven heeft verbeterd. Het heeft eigenlijk zelfs een enorme boost gegeven.
Ik ben tegenwoordig veel vrijer, sociaal sterker, positiever, optimistischer, veel wijzer, zelfverzekerder en vooral veel bewuster geworden
Bewuster van de wereld om mij heen, mijn capaciteiten en mijn mogelijkheden. Er zijn dan ook veel leuke dingen op mijn pad gekomen, zoals het werken op een zorgboerderij (ik kan tegenwoordig veel beter anderen aanvoelen en daardoor helpen), het werken bij een veganistische lunchtent, jongleren, het starten van een youtube-kanaal (Macie TV) met teamgenoten van voetbal en het winnen van een filmwedstrijd in Leiden. Verder ben ik me gaan focussen op het minimalisme, en dat heeft mij veel gebracht. Het mooiste vind ik misschien wel dat ik het gevoel heb dat ik anderen wil inspireren en helpen met mijn eigen verhaal. Ik doe tegenwoordig ook aan mediteren en heb zelfs deelgenomen aan een stiltedag. Dit doe ik om meer bewust te worden en tot mezelf te komen. Dit in contrast met het gevoel wat de drukke en stressvolle maatschappij mij geeft. Ik voel dat er nog veel leuke dingen gaan komen!
Mijn boodschap aan iedereen die een mentale ziekte meemaakt en daardoor opeens in een hele kleine en sombere wereld leeft, is dat er altijd zonneschijn na regen is
Probeer niet destructief te leven, maar juist heel rationeel keuzes maken die passen bij jouw persoonlijke herstel, en vier de stapjes die je maakt. Plan rustmomenten in jouw planning. Altijd maar doorgaan is voor niemand goed.
Luka Standing is 24 jaar en wil anderen graag inspireren en helpen met zijn verhaal.
Meer lezen over herstel?
