In de wondere wereld van de psychologie en psychiatrie lijkt het soms alsof we met een simpele online DSM test alles over onszelf kunnen ontdekken. Heb ik ADHD? Ben ik autistisch? Worstel ik met depressie? “Vragen die op het puntje van onze tong branden” zegt Jim van Os. “Het internet staat vol met aanbiedingen voor snelle tests die beloven antwoorden te geven”.
Maar is het echt zo eenvoudig?
Laten we even een stap terug doen
Laten we kijken naar de realiteit achter deze diagnoses. ADHD en autismespectrumstoornis (ASS) zijn geen duidelijk afgebakende ziektes, maar eerder classificaties binnen de DSM-5, een handboek voor psychiatrische aandoeningen. Deze classificaties zijn gebaseerd op een reeks criteria, maar de combinaties en uitingsvormen kunnen enorm variëren. Dit maakt elke diagnose uniek en persoonlijk.
Mensen in hokjes plaatsen op basis van een reeks symptomen
Het gevaar schuilt in de verleiding om onszelf of anderen in hokjes te plaatsen op basis van een reeks symptomen. Online tests die claimen ADHD of autisme te kunnen ‘diagnosticeren’, kijken vaak alleen naar oppervlakkige tekenen en symptomen. Ze houden geen rekening met de complexiteit van een individu, noch met de context van hun leven. Dit kan leiden tot een overhaaste, onnauwkeurige diagnose die meer schade aanricht dan goed doet.
En deze testen doen het zeker niet beter vergeleken met een gewoon klinisch onderzoek door een ervaren ggz-professional die veel met de doelgroep heeft gewerkt en die toegang heeft tot informatie van familie en vrienden van de persoon.
Commercialisering van deze diagnoses
Bovendien heeft de commercialisering van deze diagnoses geleid tot een industrie die snel etiketten plakt en medicatie voorschrijft, zonder de persoon als geheel te zien. Vooral bij volwassenen en vrouwen met ADHD zien we een zorgwekkende trend waarbij diagnoses niet alleen een medisch, maar ook een commercieel product worden.
Maar wat is dan de juiste benadering?
Het is cruciaal om de mens in zijn geheel te zien, in de context van zijn dagelijkse leven. Het gaat er niet alleen om of iemand voldoet aan een reeks criteria, maar hoe deze kenmerken invloed hebben op hun functioneren thuis, op het werk of op school. Past de manier waarop iemand zich concentreert, routines volgt of flexibiliteit toont bij hun levensstijl? Of leidt het tot problemen?
Holistische blik op geestelijke gezondheid
In plaats van ons blind te staren op testresultaten, zouden we een meer holistische blik moeten werpen op geestelijke gezondheid. Het is tijd om de complexiteit van het menselijk brein en de nuances van persoonlijke ervaringen te erkennen. Laten we voorzichtig zijn met labels en ons richten op het begrijpen en ondersteunen van elkaar in onze unieke levensreizen.
Dus, de volgende keer dat je een test ziet die belooft te onthullen of je ADHD of autisme hebt, bedenk dan dat je meer bent dan een diagnose. Je bent een complex, dynamisch individu, wiens waarde niet bepaald wordt door een checklist. Laten we samen de reis voortzetten om de echte jij te ontdekken, voorbij de mythes en misverstanden.
Meer weten over online zelftesten en labels?
- Hoe een IQ-test impact kan hebben op herstel – May-May
- Stigma – over het plakken van labels
- Persoonlijk herstel vergeet je soms snel – ik ploeter en probeer
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Verder lezen over goede zorg en GGZ?
Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.
