De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg vanwege een psychische stoornis.
In de wet heten zij: “betrokkene”. Verplichte zorg is nodig als er door de psychische stoornis gevaar is of dreigt voor de persoon zelf of voor anderen. De wet noemt dit “ernstig nadeel”.
De Wvggz werd in 2020 van kracht
Verplichte zorg kan via twee procedures worden verleend: de crisismaatregel en de zorgmachtiging. Onder de Wvggz is het ook mogelijk om verplichte zorg buiten een instelling te organiseren – dus bijvoorbeeld verplichte medicatie die thuis genomen moet worden.
In het wetsvoorstel Wet Verplichte Geestelijke Gezondsheidszorg (Wvggz) is in 2017 een wetswijziging voorgesteld om meer maatwerk te bieden aan cliënten. De wet is in 2020 van kracht geworden.
Belangrijkste kenmerken van de Wet verplichte GGZ
In de oude wet BOPZ is het criterium ‘gevaar voor zichzelf of anderen’ bepalend. De Wvggz ziet een basis voor gedwongen zorg voor de psychiatrische patiënt van wie stoornis een aanzienlijk risico op ernstige schade voor zichzelf of anderen veroorzaakt. Dit is een ruimer kader dan de BOPZ toestaat.
Dwang
Dwang mag alleen worden toegepast als andere mogelijkheden van zorg zijn onderzocht en tekortschieten. In dat geval moet er worden gekozen voor de lichtst mogelijk vorm van dwang. In de wet zijn een aantal beginselen verankerd.
Namelijk:
• Subsidiariteit: is dit de beste manier om iets te bereiken of zijn er andere manieren?
• Proportionaliteit: staat belang in verhouding tot inbreuk?
• Doelmatigheid: dwangtoepassing is voorzienbaar effectief
De dwang mag niet alleen zoals in de BOPZ in de instelling, maar ook thuis of op de polikliniek worden toegepast.
Wederkerigheid is een nieuw begrip
Die bestaat eruit dat de overheid kwalitatief goede zorg biedt er een hoogst haalbare mate van maatschappelijke participatie moet worden gewaarborgd. Er moet tijdens verplichte zorg aandacht zijn voor maatschappelijke participatie van cliënt.
Wvggz en de invloed van de cliënt
In de Wet Verplichte Geestelijke Gezondheidszorg wordt de invloed van de cliënt gedurende de periode van verplichte zorg geregeld. Er moet met de cliënt overlegd en geëvalueerd worden.
Verder mag de cliënt aangeven wat de zorg van zijn/haar voorkeur is en moet hierover uitleg worden gegeven in begrijpelijke taal. Hulpverleners moeten zoveel mogelijk aan de wensen van de cliënt tegemoetkomen, tenzij dit in strijd is met goede hulpverlening.
Familieleden
Familieleden en andere direct betrokkenen worden meer betrokken bij de beslissing of verplichte zorg nodig is. Familievertrouwenspersonen zullen advies en bijstand geven aan familieleden en andere directbetrokkenen van (on)vrijwillig opgenomen personen.
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ken je de hoofdstukken van PsychoseNet al?
De professionals van PsychoseNet schreven deze hoofdstukken met betrouwbare, hoopgevende informatie.
