Zeven jaar geleden moest Peter Pijls voor de rechter verschijnen. Er werd schuldbewind over hem uitgesproken. Hij genoot er met volle teugen van. De Eerste Wet Van Peter: “Arm is eigenlijk rijk als je het zien wilt.” Een pakkende blog over schuldbewind en herstel.
Arme mensen zijn slecht, anders waren ze niet arm. Aan die klassieker van Gerard Reve dacht ik toen ik die ochtend voor het eerst van mijn leven voor een rechter moest verschijnen.
Niet omdat ik wandaden had begaan – al kunnen sommigen dat anders zien – maar omdat de rechter onderbewindstelling uitsprak.
Een bewindvoerder ging de komende jaren naar vermogen mijn schulden afbetalen
Die schulden liep ik op omdat ik twee jaar voornamelijk in klinieken en ziekenhuizen kampeerde, en dus niet kon werken. Omdat ik freelancer ben, betaalde niemand me terwijl er toch rekeningen binnenkwamen.
Maar de vraag was of arme mensen slecht zijn
Dom lijken ze wel. Armen lenen meer, sparen minder, roken meer, sporten minder, drinken meer, voeden slechter op en eten vaker bij de McDonald’s.
Door de crisis leven nu 1,3 miljoen Nederlanders onder de armoedegrens
Ik ben dus in goed gezelschap, kwantitatief.
Dom was ik ook want omdat ik vroeger nooit een dokter zag en principieel zelfs geen paracetamol slikte, dacht ik in al mijn optimisme dat ik altijd kerngezond zou blijven. En dus sloot ik geen arbeidsongeschiktheidsverzekering af.
Niet veel later was ik gestoord, verslaafd, gescheiden en had ik geen onderbenen meer
Gelukkig ontzag de rechter me, al beviel me dat niet helemaal. Hij had een snor, wat ik altijd erg intimiderend vind, al weet ik niet precies waarom. Daarom vond ik zijn aardigheid op een bedreigende manier kunstmatig.
De rechter vroeg me samen te vatten hoe het allemaal zo gekomen was. Die vraag overviel me, want ik zat weer eens niet op te letten, omdat de toga en de bef van de griffier me steeds afleidden. Ook zij keek me begrijpend aan.
Ik stamelde wat over een ongelukkige samenloop van omstandigheden. “Dat kun je wel zeggen, ja”, vatte de rechter de kwestie tamelijk dodelijk samen.
De rechter had merkbaar m’n dossier gelezen
Gelukkig stelde hij geen vragen over m’n mentale staat. Bij een eerlijk antwoord vreesde ik dat hij zeggen zou: ‘Zullen we je dan maar naar de gesloten afdeling brengen? Dan krijg je een fijn spuitje. Wel meewerken, anders moet je naar de isoleercel, want je bent slecht en dom omdat je schulden hebt.’
Mijn bewindvoerder – een eerlijke, prettige vrouw – had me voor de gang naar de rechtbank al gerustgesteld. Alleen al in het dorp waar ik woon heeft ze honderden cliënten, met een gemiddelde schuldenlast van 60.000 a 70.000 euro.
Dan was ik een armoedemietje, met schulden tussen de 7000 en 10.000 euro. Oplopend, dat wel. En daar ben ik voorlopig niet uit. Eerst werd me door een optimistische hulpverlener voorgespiegeld dat ik na drie jaar afbetalen eruit zou zijn, met kwijtschelding van een eventuele restschuld.
Maar de rechter had het over afbetalen voor onbepaalde termijn, en opname in een zeer eng register, dat moet voorkomen dat ik ooit nog nieuwe schulden aanga.
Dat register vind ik stoer
Ik zie het al afgedrukt in De Telegraaf staan, met mijn ongure pasfoto erbij, en de tekst:
‘Peter Pijls is dom en slecht, want hij heeft schulden. Ga niet met hem om.’
Margareth Thatcher noemde armoede een fundamenteel karaktergebrek. Onze overheid vindt dat tegenwoordig ook. Die wil mensen in de bijstand ferme prikkels geven om aan het werk te gaan. Bij ‘onaangepast gedrag’, ‘gebrek aan persoonlijke verzorging’ of ‘onverzorgde kleding’ komt er een strafkorting op hun uitkering van drie maanden.
Ik denk dat ik me voorlopig niet laat zien bij de sociale dienst. Volgens de psychologie van de schaarste kletste Thatcher uit haar nek. Analoog aan deze psychologie neemt armoede bezit van de geest en gaan mensen zich dienovereenkomstig gedragen: vandaar hun lamentabele levensstijl. Zou kunnen.
Ik vind het trouwens helemaal niet vanzelfsprekend dat ik 325 euro gratis geld van de overheid krijg
Voor die zorgbijstandsuitkering doe ik van alles terug: vooral stukjes schrijven in het plaatselijke weekblad en mensen op de kast jagen.
Het liefst zou ik in ruil voor die 325 euro 60 uur per week in een steengroeve werken, onder een verzengende zon. Zo zou ik mijn domheid, slechtheid, onaangepaste gedrag, onverzorgde kleding en gebrek aan persoonlijke verzorging goed willen maken.
Maar ik denk niet dat de sociale dienst mij in een rolstoel naar een steengroeve stuurt
Jammer, want pas met een pikhouweel in handen vol bloedblaren zou ik me een man voelen die iets terugdoet voor de gemeenschap.
Ondertussen lukt het maar niet me slecht en arm te voelen. Objectief gezien ben ik alles kwijtgeraakt: vrouw, zoon, geld, huis, auto en gezondheid.
Toch voel ik me rijker dan ooit
Dat komt omdat ik in het diepst van mijn gedachten een pilaarheilige ben, van de slonzige soort. Dat is tevens de Eerste Wet Van Peter: arm is eigenlijk rijk als je het zien wil.
Geef me een tochtige grot, en ik kom thuis in mezelf. En nu beland ik ook nog eens in een heus waarschuwingsregister. Ik ben arm, dus ik besta.
Luidt de conclusie dat ik arm, dom, slecht, slonzig maar apengelukkig ben. Wie wil er op me promoveren?
Geef een reactie