Een herstelacademie en een Recovery College zijn beide plekken waar mensen die ervaringen hebben met psychische problemen op allerlei manieren kunnen werken aan hun herstelproces; zonder druk en mét gelijkgestemden.
Anders dan bij een dagactiviteitencentrum, is een herstelacademie expliciet gericht op het stimuleren van leerprocessen en het ontwikkelen van de eigen identiteit. Daartoe ontwikkelt elke herstelacademie een eigen leerplan die uit diverse cursussen bestaat.
Je krijgt er een eigen leerplan
Deze gaan bijvoorbeeld over het begrijpen van de binnenwereld, het ontwikkelen van levensvaardigheden, het ontwikkelen van ervaringsdeskundigheid en het versterken van het sociale netwerk.
Alle cursussen worden gegeven door ervaringsdeskundigen. Vaak zijn er naast het lesaanbod ook andere activiteiten mogelijk en is er ruimte voor ontmoeting.
Initiatieven vóór en dóór mensen met psychische problemen bestaan al langer
Deze initiatieven bestaan sinds de opkomst van de cliëntenbeweging in de jaren 70. Het gedachtegoed dat ten grondslag ligt aan deze initiatieven, ontwikkelde zich oorspronkelijk vooral buiten de kaders van de GGZ.
Tegenwoordig zien we dat concepten als zelfhulp, ervaringsdeskundigheid en peer support juist steeds meer onderdeel worden van de reguliere zorg. Dit heeft onder andere te maken met het groeiende besef binnen de GGZ dat ervaringsdeskundigheid en empowerment essentiële ingrediënten zijn bij het werken aan maatschappelijk en persoonlijk herstel.
- Een initiatief dat de laatste jaren volop in de aandacht staat is de ‘herstelacademie’. (Recovery College)
- De herstelacademie krijgt vanwege zijn verbindingen met de reguliere zorg, een veel nadrukkelijkere rol in het zorglandschap.
Visiedocument Over de brug – 2014
Nog voordat de eerste herstelacademies in Nederland goed en wel van de grond waren gekomen, werd er in het Over de brug‘Over de brug’ uit 2014 al gesproken over dé zorg van de toekomst. De herstelacademie in diverse regio’s, zoals bijvoorbeeld in Utrecht, is een belangrijke en unieke aanvulling geworden van bestaand aanbod. Een aanbod waar elke dag vele mensen gebruik van maken.
Enik Recovery College in regio Utrecht
Een van de bekendste herstelacademies in Nederland is Enik. Het centrale idee van Enik is een vrijplaats te creëren waar door middel van peer support en zelfhulp, deelnemers samen kunnen werken aan persoonlijke ontwikkeling en herstel.
Bij Enik komen verschillende activiteiten samen:
- Een scholingsprogramma
- Een sociaal trefpunt
- Een retreatfaciliteit
Een retreatfaciliteit is een 5-daagse fulltime training, samen met andere deelnemers, inclusief maaltijden en overnachtingen. Het doel van deze training is het doorbreken van dagelijkse patronen. Enik werkt met een 100% peers ideologie, dat wil zeggen dat alle activiteiten door en voor mensen met ervaringen in de psychiatrie zijn ontwikkeld.
Het succes van Enik
Het succes van Enik berust voor een groot deel op het feit dat al jarenlang gewerkt werd aan een herstelvisie binnen Lister (voormalig SBWU), met als leidende kracht Bureau Herstel: een groep ervaringsdeskundige medewerkers die zich bezighield met het organiseren van zelfhulpaanbod voor cliënten, het trainen en coachen van begeleiders, en het -vanuit ervaringsdeskundigheid- verbeteren van het zorgbeleid.
Vanuit deze traditie ontstond er in 2013 bij ‘Bureau Herstel’ en de Raad van Bestuur (RvB) het besef dat een initiatief als Enik nodig is om als vliegwiel te functioneren om binnen de hele organisatie de omslag naar herstelgericht werken te kunnen maken.
Vestigingen
Op 18 mei 2015 opende Enik de deuren van haar eerste vestiging in Hooggraven. Er wordt gewerkt aan een uitbreiding op regionaal niveau met diverse vestigingen.
Op de site van Enik vind je een overzicht van de locaties van Enik.
Aan de slag met je ervaringen
Werken met een ervaringsdeskundige
Een ervaringsdeskundige heeft in een opleiding geleerd om de eigen ervaring met psychische problemen in te zetten als steun voor iemand anders. Een ervaringsdeskundige heeft ook geleerd om groepen te begeleiden.
De herstelwerkgroep is zelfhulp in groepsverband
Vaak wordt zo’n groep begeleid door een ervaringsdeskundige, dat is iemand die zelf ook een psychose (of andere psychische klachten) heeft gehad en daarvan is hersteld.
Je leert van elkaar
In een herstelwerkgroep wissel je ervaringen uit en leer je van elkaar. Niet alleen over wat er mis ging, maar ook over nieuwe oplossingen. Je steunt elkaar, je maakt vaak nieuwe vrienden, en vooral: je ontdekt dat je niet de enige bent.
Stapje voor stapje je leven weer in eigen hand nemen
In een goede herstelgroep moedigen de leden elkaar aan om stapje voor stapje weer hun leven in eigen hand te nemen. Anderen die in dezelfde situatie hebben verkeerd zien vaak veel beter waar je bang voor bent, en wat je juist wel goed kunt.
Je maakt kennis met herstel
Kort gezegd maak je kennis met herstel. Aan de hand van thema’s wissel je ervaringen uit. Vaak wordt een herstelthema uitgediept.
Thema’s als:
- Wat is herstel eigenlijk?
- Wat zijn bronnen voor steun voor jou?
- Hoe ga je om met vooroordelen in je omgeving
- Wanneer vertel je wel en wanneer niet over je GGZ-achtergrond?
- Wat doe je als je ontevreden bent over je medicatie of je psychotherapie?
- Welke opleiding of welk werk ga je doen? Hoe ga je dat bereiken?
- Hoe ga je om met relaties, vriendschap en verliefdheid?
Waar kun je deze groepen vinden?
Er zijn herstelwerkgroepen en Recovery College’s op veel plekken, maar je moet er soms goed naar zoeken. Op de Mind Atlas vind je adressen waar je hulp kunt krijgen.
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ken je de mini-College’s van PsychoseNet al?
Bekijk PsychoseNet college’s over zorg en herstel, van depressie tot psychose.
