Het was een bewuste keuze, toen het woord ‘psychose’ viel. Ik zou het anders ondergaan dan wat ik in mijn omgeving gezien had. De stigma’s ging ik gebruiken, ze dienden een doel. Ze maakten mij bewust van hoe de wereld naar mij keek.
Daartegen vechten, dat bestrijden, is iets wat ik alleen in mijn handelen wilde doen. Het kostte moeite om te praten, om psychiater na psychiater toe te laten in mijn hoofd. Keer op keer was er dat oprecht luisterend oor. En de wil om te kijken naar wat er op dat moment nodig was om de psychosegevoeligheid hanteerbaar te houden. Tien psychoses verder, kan ik zeggen dat er een weg geweest is, ik heb ermee leren omgaan.
Het ontstaan van de psychose
Bij de vraag naar het ontstaan van die tien psychoses ging het over chemische stofjes enerzijds en stress anderzijds. In beide gevallen kwam het neer op een disbalans tussen die twee en ook ontstonden ze in verschillende omstandigheden.
Oorzaak biochemisch
Zo zijn de psychoses die ik heb doorgemaakt heel anders dan die van iemand die als gevolg van bijvoorbeeld een hersenvliesontsteking een psychose heeft gekregen. In beide gevallen spreekt men van psychose, maar het doormaken van een acute biochemische psychose laat een heel andere ervaring achter dan een tijd van maandenlang opstaan en naar bed gaan in een psychotisch bewustzijn. Toen ik dat verschil zag kon ik enorm relativeren. Voor die biochemische psychose is immers ook nog eens een medicijn beschikbaar! Die psychose ‘gebeurt ‘ gewoon.
Oorzaak stress
De oorzaak zoeken in stress ervaar ik als spannender. Want hierin wordt hoe jij omgaat met het leven ineens een dusdanig belangrijk dingetje dat een psychose het gevolg kan zijn. Life events, trauma, wie kent ze niet?
Stress die zorgt voor disbalans kan genoeg zijn voor het ontwikkelen van een psychose. Het is vervelend dat hierbij nu ook het woord ‘trauma’ wordt bijgehaald. Een of meerdere traumatische ervaringen die niet perse psychose gerelateerd zijn zouden toch het risico op een psychose met procenten doen toenemen. Daarmee wordt dus een causaal verband gesuggereerd. Ik vraag me af of dat helpend is in het gesprek rondom psychosegevoeligheid. Want in die visie ga je eerst al ‘kapot’ aan dat trauma en is je naast dat verschrikkelijke ook nog een psychose aangedaan. Een dubbel onrecht. Terwijl trauma’s onder ogen zien, dwars door alles heen, juist getuigt van levenskracht. En laat zien hoe ontzettend veerkrachtig en sterk een mens is. Bij psychosegevoeligheid is het erkennen van stressfactoren in alle gradaties belangrijk. Als er trauma aan deze stress ten grondslag ligt, is erkenning daarvan ook zeker belangrijk. Waar ik voor vrees is de leegte van een onbehandeld trauma, omdat de psychose op de voorgrond staat.
Daarnaast is het ervaren van psychotisch bewustzijn op zichzelf al een ingrijpende traumatische ervaring
Wanneer de waan of het onrecht dat men ervaart niet als trauma wordt behandeld, maar men kan blijven draaien, omdat dat veiliger is dan het werkelijk erkennen van de psychotische realiteit, wordt hiermee het signaal gegeven van een hopeloze uitzichtloze situatie. De psychose is ontstaan door trauma en het is een trauma (hetzelfde woord voor twee toestanden die elk op een andere manier hulp behoeven). Daarmee wordt het ene stigma vervangen door het andere, hoe goedbedoeld ook.
Ook mensen die lijden aan psychosegevoeligheid en hun trauma gedeeltelijk of geheel kunnen benoemen (vallend onder welk stigma dan ook) hebben recht op de vraag: wat heb jij in je leven van nu, nodig van de maatschappij om hiermee te kunnen dealen? Of de vraag: Wat heb jij nodig om dit trauma te overstijgen? Waardoor er ruimte kan ontstaan om de psychose tot rust te brengen. Na luisteren en het in gesprek gaan hierover, kan misschien zelfs gevraagd worden: wat heb jij nodig om in de toekomst zonder de pijn van het trauma en met psychosegevoeligheid, je leven weer op te pakken? Dwars door het stigma heen, dat deze pijn van het trauma je hele leven met je meegaat.
Deborah is psychosegevoelig.
Foto van unsplash
Meer lezen over psychosegevoeligheid?
Geef een reactie