Nederland verandert, de zorg verandert mee, weet u nog? En inderdaad, Nederland is in een paar jaar tijd grondig veranderd, van een verzorgingsstaat in een survivalstaat. Hoeveel moet ik nú weer bij de apotheek bijbetalen? Kan ik met mijn huidige verzekering bij het beste ziekenhuis terecht? Vergoedt de gemeente straks de hulp van mijn bejaarde moeder nog wel? Ondertussen worstelen wij, zorgverleners, elke dag met de vraag hoe we ondanks alle bezuinigingen, reorganisaties en administratie last toch nog goede zorg kunnen bieden.
Goede zorg? In deze tijden?
Ja, want de zorg moet niet alleen maar zuinig, maar ook zinnig én zorgzaam. Ik heb er onlangs een boek over geschreven: HART voor de GGZ . Over hoe we weer met passie en vanuit compassie kunnen werken in een nieuwe ggz. Want goede zorg, daar zijn wij verantwoordelijk voor. Natuurlijk, ook de minister, de zorgverzekeraars, de directie, onze leidinggevende. Maar wij, jij en ik, net zo goed.
Ik merk dat het aanspreken op de eigen verantwoordelijkheid een heus ‘ja, maar…’ hordelopen oproept.
- Menswaardige zorg? ‘Ja, maar hoe dan?’
- Echt luisteren naar de patiënt? ‘Ja, maar dat kunnen we toch al?’
- Herstelgericht werken? ‘Ja, maar dat doen we toch allemaal al?’
Het lijkt soms wel of we liever aan de koffieautomaat blijven staan mopperen, en de oplossing buiten onszelf zoeken, dan dat we zelf aan de slag gaan.
Hier zijn alvast 5 dingen die jij en ik vanaf vandaag zelf kunnen doen:
1. Laten we onze verantwoordelijkheid nemen
Ik geef toe, het duurde lang voor ik doorhad dat er een probleem is, dat dit mijn probleem is en dat ik zelf verantwoordelijk ben voor het vinden van een oplossing. En vanzelfsprekend heb ook ik dé oplossing niet. Het antwoord op de vraag ‘hoe dan?’ bepaalt ieder voor zich. Het maakt nogal verschil of je als lid van de Raad van Bestuur bij de zorgverzekeraar aan tafel zit, of dat je, zoals ik, je plaats inneemt binnen een multidisciplinair behandelteam. Maar voor ons allemaal geldt dat wij, binnen onze invloedssfeer, kunnen bijdragen aan de kwaliteit van zorg.
2. Laten we de mens centraal zetten (en niet het geld)
Natúúrlijk moeten we goed voor de patiënt zorgen, maar laten we ook goed voor onszelf en voor elkaar zorgen. Ondernemer Richard Branson, oprichter van de Virgin Group, zegt hierover: ‘Klanten staan niet centraal. Medewerkers staan centraal. Als je goed voor je medewerkers zorgt, zorgen die goed voor je klanten.’
3. Laten we teruggaan naar ons ‘waarom’: de essentie
Wat willen we bereiken? Het antwoord is simpel: mensen met klachten helpen herstellen. Waarom willen we dat? Dat willen we vanuit compassie. Compassie is het vermogen om ons betrokken te voelen bij pijn en lijden, samen met de bereidheid om daarvoor verantwoordelijkheid te nemen en het daadwerkelijk bijdragen aan het verminderen van leed. Compassie is de brandstof, de essentie van zorg . Raakt de compassie op, dan raken we opgebrand.
4. Laten we stoppen met bezuinigen
Goede zorg kost geld, maar anders dan vaak wordt gedacht, hoeft goede zorg niet steeds meer geld te kosten. Gastvrijheid, aandacht, respect, luisteren en kennis van zaken kosten bijvoorbeeld niets extra’s en leveren toch ongelooflijk veel op. Goede zorg levert op termijn tijd en dus geld op, naast belangrijke zaken als gezondheid, geluk en voldoening in ons werk. Bovendien, ook al zo’ n open deur, goede zorg kost weliswaar geld, maar slechte zorg kost kapitalen.
5. Laten we van ‘hoe dan?’ zo snel mogelijk gaan naar ‘doe dan!’
Hoe lever je goede zorg? Een mooie leidraad is: behandel de ander zoals je zelf behandeld wil worden. Gebruik je fantasie! Stel dat jij dat bent, of dat het je tante is, daar in de wachtkamer. Als ik het even niet weet vraag ik het aan mijn collega, de patiënt, zijn familie of de ervaringsdeskundige. Samen komen we er wel uit. En laten vooral niet te lang blijven steken in de vraag: ‘Ja, maar hoe dan?’ Dat is een valkuil. Van kennis alleen wordt de zorg niet gastvrijer, compassievoller of menswaardiger. Ga gewoon aan de slag: ‘doe dan!’ Ook kleine dingen maken al een groot verschil.
Het roer moet om, riepen de huisartsen. Zelf aan het roer, is nu de inzet (de VvAA organiseert een mooi congres op 22 juni a.s.).
Ik ben het daar helemaal mee eens: we moeten zelf aan het roer, onze eigen koers bepalen. Voorbij het ‘ja, maar’ hordelopen!
Wij zijn verantwoordelijk voor goede zorg en niemand anders
Jij en ik, samen met onze cliënten en patiënten.
Geef een reactie