Als gastblogger levert Bram-Sieben maandelijks een bijdrage aan PsychoseNet. Hij is al jaren actief voor patiëntenvereniging Anoiksis, de vereniging van mensen met een psychosegevoeligheid. Tevens is hij als onderzoeksmedewerker betrokken bij de studies Ophelia en HAMLETT. Deze maand interview hij Wiepke Cahn.
Bram-Sieben: “Mijn blogs hebben als doel om meer bekendheid te geven aan wat er binnen het onderzoeksveld gebeurt rondom psychoses. Er is ook ruimte voor de persoonlijke kanten van de onderzoekers.
Veel plezier met het lezen van het negende blog dat over leefstijlpsychiatrie gaat: een interview met hoogleraar ‘lichamelijke gezondheid bij psychiatrische aandoeningen’ Wiepke Cahn.”
Aanleiding
Bij het onderzoek in het zorgprogramma ‘Lijf en leven’ vond Wiepke Cahn dat er bij mensen na een eerste psychose mogelijk sprake is van subtiele veranderingen in het brein. Deze veranderingen zijn mogelijk deels te verklaren doordat mensen minder fysiek actief waren. Om deze veranderingen tegen te gaan bleek een fitnessprogramma van twee keer per week een gunstig effect te hebben. Daarnaast leken ook de psychiatrische symptomen te verbeteren en hadden mensen die participeerden in het fitnessprogramma minder opnames nodig. Beweging, en gezonder leven in het algemeen, zijn echter wel lastig vol te houden. Met een nieuwe benadering wil ze daar wat aan doen.
Hoe gaan ze dit aanpakken?
Het doel is om het aanbod van sport en andere gezonde leefstijl doelen meer passend te maken voor ieder persoonlijk. De bedoeling is het zo leuk en haalbaar mogelijk maken van gezondheidsdoelen. Het is daarbij zoeken hoe eventuele belemmeringen daarbij weggenomen kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan moeite met motivatie, eventueel bestaand overgewicht, blessuregevoeligheid en de effecten van de medicatie op het bewegen. Daarnaast geeft de psychose zelf soms angst of schaamte bij de stap om te gaan sporten. Deze drempels wil Wiepke Cahn helpen overwinnen.
Het leefstijl onderzoek bestaat uit verschillende deelstudies
Daarbij kun je denken aan online beweegmodules zoals pilates, dans en fitness. Deze zijn laagdrempelig, want je kunt ze thuis online volgen. Benodigdheden zoals matjes worden thuisbezorgd. Begeleiding is van een echte sportdocent in samenwerking met psychomotore therapeuten werkzaam in de psychiatrie. Deze interventie bleek zeer goede effecten te hebben, niet alleen op de lichamelijke gezondheid, maar met name op de psychische gezondheid. Daarnaast verminderde het ook de eenzaamheid en het gevoel ‘patiënt’ te zijn. Op dezelfde wijze wil Wiepke Cahn gezond eten, goed slapen en verslaving, waaronder roken, aanpakken.
Wiepke Cahn’s onderzoek is erop gericht hoe je vanuit de behandelkamer iets kunt betekenen voor de patiënt
Daar hoort de ‘psychose prognose predictor tool’ bij. Daarbij stelt zij de vraag: “Wat helpt de individuele patiënt het beste om uiteindelijk een gezond en prettig leven te krijgen?” Wat kan de behandelaar doen en wat kan de patiënt zelf doen. Dat vergt veranderingen in je manier van leven. Dat is niet altijd gemakkelijk zoals het volgende voorbeeld laat zien.
Iemand met knieproblemen, psychoses en overgewicht wil graag afvallen. Er is een knieoperatie nodig, maar de orthopeed zegt dat diegene eerst moet afvallen. Zonder bewegen lukt afvallen echter niet, mede veroorzaakt door de bijwerkingen van de medicatie. Als de psychiater met de orthopeed overlegt om toch de knieoperatie uit te voeren en de patiënt die ook krijgt, lukt het door meer te bewegen om toch af te vallen. Daarnaast is optimalisatie van de medicatie voor het verkrijgen van een gezond en prettig leven, van essentieel belang. Dit is echter vaak voor zowel arts als patiënt een spannende stap. Door het onder de loep nemen van de medicatie en het aanpassen hiervan kan iemands lichamelijke en psychische gezondheid aanzienlijk verbeteren. Maar waarom is dat zo van belang?
Regelmatig ontwikkelt iemand naast een psychosegevoeligheid ook lichamelijke problemen zoals diabetes
Daar valt echt nog wel wat te winnen. En het je lichamelijk beter voelen zorgt er als bonus voor dat je je ook psychisch prettiger voelt. Daarnaast helpt het om de focus ergens anders op te leggen. Dat je je even niet op je psychische klachten hoeft te richten. Als je in bijvoorbeeld sport stappen hebt gezet, lukt het vaak makkelijker om andere dingen zoals relaties en werk weer op te pakken.
Deze lichaamsgerichte benadering betekent trouwens niet per se meer pillen. Het betekent een zo goed mogelijk functioneren met zo min mogelijk medicatie. Medicatie kan iemand juist stilzetten. Dat is voor eventjes natuurlijk niet erg. Soms moet je even wachten, om te kunnen beoordelen hoe het leven er dan uit ziet. Toch blijft het weer in beweging komen, liefst op gezonde wijze, het doel.
Zelf heeft Wiepke Cahn verschillende veranderingen in leefstijl uitgeprobeerd
Dat ze als saaier werd ervaren tijdens het volgen van een veganistisch dieet, of dat juist te veel bewegen ook kon, waren twee lessen die ze daarbij leerde. Het blijft maatwerk en zoeken naar wat voor jou past. Over ervaringen vanuit familieperspectief heeft ze een boek geschreven ‘Focus op familie’. Ze is opgegroeid in een gezin met een vader als psychiater en een moeder die jurist was. Teven heeft haar moeder een aantal psychoses gehad. Ze is blij dat je daar tegenwoordig veel meer open over kunt zijn.
Conclusie:
“Een gezonder leven verdient aandacht in de behandeling van psychose. Daar is echt nog winst te behalen.”
Geef een reactie