De catch-22 van depressie is dat als je echt middenin de depressie zit (dus als je hulp het meeste nodig hebt), niks werkt. Pas daarna, als het iets beter gaat (dus als je hulp minder nodig hebt), dan kan hulp werken.
Midden in je depressie komen er, begrijpelijk, allerlei goedbedoelende deskundigen in je leven die je willen helpen. Ik heb alles geprobeerd, drie verschillende antidepressiva, een antipsychoticum, kalmeringsmiddelen, therapie en met een glazige blik geluisterd naar alle adviezen. Niks hielp. Het kan trouwens best zijn dat zónder al die hulp het nóg erger was geweest. Dat niks hielp verweet ik mezelf.
Verwijten
Depressievelingen verwijten zichzelf alles wat niet goed gaat, dat is een symptoom van depressie (in ieder geval van mijn depressie). Daarom was het lezen van Coping with Depression, From Catch-22 to Hope voor mij een kleine, maar toch, bevrijding: ah, ik ben gelukkig niet de enige waarbij niks helpt. Maar ja — catch-22! — dat boek kon ik pas lezen toen het ietsje beter met me ging, want in een echte depressie kan je niet lezen. Bij zin drie ben je zin één al vergeten, laat staan dat je alinea’s in je kan opnemen.
Waarom?
Concentreren is onmogelijk vanwege het door alles heen tetterende lawaai van die eindeloos herhaalde negatieve gedachten. Als je mij nu goed kan volgen zonder problemen, dan is dat een goed teken.
De catch-22 van depressie
Juist als je totaal weerloos bent, als je om hulp smeekt en je alle hulp van buitenaf als de enige oplossing ziet, precies op dat moment kan dit je niet helpen. Je zit te diep in de put. Dus niks komt binnen. Elke positieve opmerking wordt weggehoond. Je kijkt ze aan of ze gek zijn geworden. Als je erom zou kunnen lachen, zou je lachen. Jij kan jezelf niet helpen, anderen kunnen jou niet helpen, niks of niemand kan jou helpen.
Konden ze je maar helpen!
Niet dus. Laat me maar. Het kan me niet meer schelen. Elke hoop is vervlogen. Basta. Afgelopen. Licht uit. Wegwezen. En uiteindelijk weet je honderd procent zeker dat die voortdurende, extreme pijn en wanhoop maar op één manier gestopt kan worden. De meest definitieve manier, de niet terug te draaien “oplossing”. Zelfmoord. Je directe omgeving zegt misschien: ‘Laten we iets leuks gaan doen!’ Iets leuks gaan doen? Het huis staat in brand! Of beter: het huis is afgebrand!
Geen ruimte voor oplossingen
Midden in een depressie gaan al je tijd en aandacht naar de problemen. Er blijft geen ruimte over voor oplossingen. Net zoals wakker worden ’s nachts bij ‘normale’ mensen: dan kan je alleen denken aan problemen en niet aan oplossingen. Het geweldige boek Emotionele intelligentie beweert: ‘Bij een klinische depressie zullen zelfmedelijden, wanhoop, hopeloosheid en hulpeloosheid alle andere gedachten wegvagen.’
Alle oplossingen die ik daarna vond, zoals een dagstructuur, sporten, bibliotherapie, zinvolle doelen en mindfulness, waren bij mij al lang bekend. Maar nee, niks: ze kwamen niet binnen, de deur was dicht. Mensen die over hun depressie schreven las ik niet, die lachte ik uit. Ik dacht: pff, als jij over je depressie zelfs kan schrijven, dan gaat het veel beter met jou dan met mij. Ik ben depressief, jij niet. Komediant.
Wat ik toen niet wist en nu wel, is dat je soms maar één ding kan doen: geduldig zijn. This too shall pass.
Zoals altijd: makkelijker gezegd dan gedaan.
Heb je een vraag over depressie?
De PsychoseNet experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Meer lezen over depressie?
- Diagnose manisch depressief – Ramona vertelt erover
- Depressief? Ach, je moet gewoon…!
- De slechte adem van depressie
PsychoseNet, geen catch-22 maar nuchtere eerlijke informatie.
Bezoek eens de webshop van PsychoseNet.
Geef een reactie