Lies schrijft: “Heb jij van jouw ex tijdens jouw complexe scheiding een diagnose toegekend gekregen? Gefeliciteerd! Het betekent namelijk dat het zichtbaar is geworden dat jij lijdt aan onzichtbare pijn, aan ongezien verdriet en onverwerkte emoties waardoor jij voor de ander onherkenbaar of oncontroleerbaar gedrag bent gaan vertonen”.
Een complexe scheiding
Een diagnose als excuus om jou niet serieus te hoeven nemen is enkel een scheldwoord en het bewijs voor de onmacht van de ander.
Narcisme vs. borderline
Als lezer hoop je hier vast uitgelegd te krijgen wat nu precies borderline is. Of narcisme. In dat geval moet ik je helaas gedeeltelijk teleurstellen. Het is ontzettend complex om een heel DSM-model op een pagina van een simpele website uit te lichten. En toch denken buitenstaanders te kunnen oordelen over de complexiteit van de zogenaamde vechtscheiding. Hoe kan dat?
Het is heel simpel: controle.
Het lijkt heel normaal om iets wat je niet begrijpt een naam te geven om het te kunnen vatten. Om het niet meer over de inhoud te hoeven hebben. Heel verleidelijk, want het kost veel tijd en energie om iets of iemand te kunnen begrijpen.
Ik ben geen voorstander van welk label dan ook
Er zijn steeds meer stemmen op tegen het (overmatig) labelen van mensen binnen de zorg. Ik heb wel een keerzijde. Het kan, zoals ik al eerder schreef, wel helpend zijn om iets in een label te gieten. Waarom? Omdat hiermee erkend wordt dat er iets sluimert wat nog niet is gezien. En dat hier gedragskenmerken bij horen die weldegelijk onderzocht zijn door deskundigen.
Zodra je vanuit dát oogpunt, namelijk een constructieve, een label gebruikt heb ik geen bezwaar. Het heeft mij zelfs geholpen om mijzelf te laten inzien dat wat ik deed niet helpend was. Dat ik probeerde vanuit mijn eigen pijn iemand te overtuigen of probeerde te redden, maar dat ik daarmee alleen maar meer munitie gaf om mij vast te houden. Ik moest stoppen met overtuigen. Met redden. Met gezien en gehoord willen worden. Ik moest zélf grenzen gaan stellen. En juist dáár bleek heel veel pijn te liggen…
Ik ontdekte mijn gebroken zelf
Als de ander maar gaf wat ik nodig had. Wanneer de ander maar zou stoppen met dingen doen die mij pijn deden. Als de ander maar zou doen wat ik wilde, of begreep wat ik te zeggen had. Liever wilde ik dat de ander zag wat ik zag en waarvan ik dacht dat dat goed zou zijn, dan dat ik zelf grenzen durfde te stellen. Dan zou alles wel goed komen. Er zou er rust komen. Dan kan ik eindelijk achteroverleunen en doen wat ik zelf wilde.
Maar zo zit het niet in elkaar. Zo zit de mens niet in elkaar. Niet als je geen liefde hebt voor jezelf en eigenlijk vindt dat je het niet verdient. Als je jezelf niet begrijpt en jij jouw eigen patronen niet herkent. En dat is wat ik wilde. Ik wilde de ander de pleister laten zijn van mijn open wond. Een wond ontstaan door onderdrukking die zich jarenlang heeft opgebouwd. En het onzichtbaar zijn tijdens mijn hele leven.
Onbegrip en onderdrukking
Onderdrukking die mij heeft gevormd tot de mens die ik was, maar niet ben. Alles wat ooit gezien wilde worden, maar er niet mocht zijn. Ik moest de ander loslaten en mijzelf onder ogen komen.
Ik voelde mij onderdrukt. Sterker nog: ik wérd onderdrukt. Ik werd bedolven onder allerlei verplichtingen, allemaal praktisch en totaal niet hetgeen ik mee bezig wilde zijn. Maar bovenal werd ik onderdrukt door mijzelf. Mijzelf, omdat ik iemand wilde zijn en laten zien die ik niet meer kon laten zien.
En deze onderdrukking zie ik nu nog meer terug in de maatschappij waarin we leven en waarin van alles van ons wordt gevraagd, soms wordt geëist terwijl we daar soms gewoon niet tot in staat zijn. Maar ook onbesproken normen en waarden die ons onderdrukken, zoals dingen niet mogen uitspreken of mogen doen, omdat het misschien anderen kan schaden.
Hierdoor ontstaat veel onbegrip, maar ook ruis op de lijn. Omdat wordt gekeken naar het gedrag, in plaats van de inhoud.
Wat doet het ertoe?
Maar waar ben ik dan? En waar ben jij?
Wat doet het met jou als jij niet kan uitspreken of mag doen wat jij eigenlijk wil, omdat het niet past bij het beeld wat een ander van jou heeft? Of omdat je nou eenmaal zorgen hebt over hoe jij anders voor jou en jouw kinderen kan zorgen, eten kan geven, een huis en financiële gezondheid.
Dan ontstaat er een tikkende tijdbom in de vorm van frustratie en niet gezien worden: innerlijke woede
Innerlijke woede
Boosheid heeft iets vernietigends. Als boosheid niet wordt omgezet naar rationeel denken en handelen dan is boosheid een desastreuze emotie. Boosheid is een wapen. Daarom is controle hierover zo ontzettend belangrijk. Je kan er mee bouwen, maar ook afbreken.
Ik heb lange tijd getwijfeld aan het feit of ik überhaupt boosheid kan voelen. Ik heb wel een sterk gevoel voor rechtvaardigheid en kan ook gefrustreerd zijn. Maar is dat hetzelfde als boosheid?
Mijn gevoel voor rechtvaardigheid en de energie die ik voel bij frustratie is mijn kracht. Maar tijdens mijn relatie ook mijn valkuil. Al deze emoties onderdrukte ik om te zijn wie ik dacht dat ik moest zijn. Ik werd moe en depressief. Ik werd stiller, maar ook sneller gefrustreerd voor de buitenwereld over dingen waar ik wél grip op had. Die ik wél kon verwoorden.
In een intieme relatie geef je het meest van jezelf
Al jouw verwachtingen. Al jouw dromen en alles wat jij wenst. Het is dan ook niet zo vreemd dat in een intieme relatie de teleurstellingen, het falen, de gebreken en het verraad het meeste zeer doen.
Het is dan moeilijk om naar jezelf te reflecteren en te zien dat jij het zelf was die deze dromen in handen legde van een ander.
Lees hier meer over codependentie
Veiligheid
Tegelijkertijd was je in een intieme relatie in een gezamenlijke bubbel. Veilig om jezelf te kunnen zijn en de controle af en toe te kunnen verliezen. Je hebt ooit geleerd om alles in jezelf te onderdrukken. En op basis daarvan ontstaat een relatie. Maar als je nooit hebt geleerd om hetgeen wat je altijd hebt onderdrukt te omarmen. Lief te hebben en te aanschouwen: dan komt het naar de oppervlakte. Op het moment dat je de controle kwijtraakt.
Was ik dan goed of fout?
Geen van beiden. Ik geloof niet in goed of fout. Soms lukt het gewoon niet. Soms weet je ook gewoon niet beter. De pijn kan soms te groot zijn, of het gevoel te sterk. Soms is er geen ruimte om hieraan over te geven en te bezinnen. Het leven gaat door. Er moet brood op de plank komen en er is zorg over anderen die afhankelijk van jou zijn.
Is het iemand wel eens opgevallen dat een complexe scheiding altijd gaat over geld, kinderen, spullen of andere praktische dingen? Nooit over gevoelens.
Velen buitelen zich heen over beide partijen en zien het onrecht wat de ander is of wordt aangedaan. Er worden kampen gecreëerd en degene die het hardste schreeuwt wordt het meest gezien en gehoord. Wordt voorzien in tijdelijke behoeftes, zonder dat er wordt gekeken naar de daadwerkelijke inhoud. Zonder gezonde grenzen te stellen.
De onderliggende angst. Verdriet. Onmacht en trauma en het onvermogen daarmee te dealen.
Lies (pseudoniem) schrijft deze blog over de complexe scheiding.
Verder lezen over trauma?
- De zoektocht naar mijn jong overleden moeder – het belang van het levensverhaal
- Hoe om te gaan met iemand met een depressie
- Hoe de relatie met je ouders kan veranderen als je psychisch ziek wordt
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ken je de mini-College’s van PsychoseNet al?
Bekijk PsychoseNet college’s van Jim van Os over zorg en herstel, van depressie tot psychose.
Geef een reactie