Psychisch lijden is complex en niet goed begrepen. Over de oorzaken van depressie en hoe een depressieve episode ontstaat, is nog veel onduidelijk.
Er is niet één oorzaak aan te wijzen. Meestal gaat het om een combinatie van lichamelijke oorzaken in combinatie met dingen van vroeger, wat je meemaakt in je leven en jouw persoonlijke eigenschappen.
Oorzaken van depressie
Dingen van vroeger
1. Vroegkinderlijke tegenslag (of trauma) is een belangrijke oorzaak van depressie op latere leeftijd.
Bedreigende omstandigheden zoals seksuele, lichamelijke of geestelijke mishandeling kunnen soms pas jaren later in het leven nog een depressieve episode oproepen, vaak in combinatie met symptomen van een posttraumatische stressstoornis.
2. Vroeg verlies van een ouder of belangrijke persoon
3. Pesten op school
Genetische factoren
4. Genetische factoren spelen een rol omdat in sommige families depressies veel vaker voorkomen dan in andere.
De genetische gevoeligheid voor depressie heeft te maken met gevoeligheid voor stress. Dus genetisch gezien is de een gevoeliger voor stress dan de ander. Dit speelt vooral wanneer er sprake is van depressie in combinatie met manische episoden.
5. Bij vrouwen komen depressies twee keer zo vaak voor als bij mannen.
Psychisch lijden bij mannen neemt vaker de vorm aan van verslaving, autismespectrum en hyperactiviteit. Bij vrouwen is er vaker sprake van emotionele problemen zoals depressie- en angstgevoeligheid.
6. Ook het gebruik van medicijnen, alcohol en drugs kunnen bijdragen aan het ontstaan van een depressie.
7. Tenslotte bestaat er een verhoogde kans op een depressieve episode voor mensen die lijden aan een andere hersenaandoening of chronische lichamelijke ziekte, zoals suikerziekte, dementie, de ziekte van Parkinson of een beroerte.
Sociale factoren
8. Ook een ingrijpende gebeurtenis kan een depressie veroorzaken. Bijvoorbeeld het overlijden van een naaste, een echtscheiding of ontslag.
De aanleiding is echter niet altijd zo overduidelijk of ingrijpend. Mensen die zich langdurig eenzaam voelen en/of een klein sociaal netwerk hebben, lopen ook extra risico op het ontwikkelen van een depressie.
Psychische factoren
9. De meeste mensen die iets ergs meemaken kunnen soms langdurig verdrietig zijn, maar worden niet depressief. Maar als iemand een psychische gevoeligheid heeft kan een gebeurtenis toch resulteren in een depressie.
Psychische factoren of karaktertrekken die een rol kunnen spelen zijn:
- Faalangst
- Weinig zelfvertrouwen
- Moeite om steun te vragen
- Overmatig zelfkritisch zijn
- Perfectionisme
- Piekeren
- Rumineren
Gevolgen
Voor mensen met een depressieve episode
Een depressie kan ingrijpende gevolgen hebben voor het dagelijkse leven. Mensen kunnen vaak alleen nog gedeeltelijk of helemaal niet meer werken, voor hun gezin zorgen of onderwijs volgen. Bovendien kunnen gevoelens van angst, somberheid, wanhoop en uitzichtloosheid zo ondraaglijk zijn dat iemand overweegt om een einde aan zijn leven te maken.
Vaak zijn er ook lichamelijke klachten die het leven en de naaste omgeving kunnen ontregelen.
Bijvoorbeeld:
- Een verstoord slaapritme
- Energieverlies
- Veranderde eetlust
- Obstipatie
- Libidoverlies
Tenslotte hebben personen met een depressieve episode een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Voor de omgeving
Samenleven met iemand met een depressie is niet makkelijk. Het aanpassings- en incasseringsvermogen van partner, kinderen en andere naaste familie en vrienden staat vaak onder druk.
Bij zoveel negatieve signalen van degene die een depressie heeft, is het voor de mensen in de omgeving moeilijk om positief te blijven en begrip te tonen. Daardoor kunnen zij zich machteloos, gefrustreerd, eenzaam en wanhopig voelen.
Waar vind ik hulp?
De huisarts en de praktijkondersteuner kunnen je hierbij helpen. Als de depressie ernstig is of niet overgaat, zijn gesprekken met een psycholoog (psychotherapie) mogelijk, mogelijk kunnen medicijnen helpen.
Je kunt ook contact opnemen met de Depressie vereniging:
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Wil je PsychoseNet steunen?
Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.
