Nynke Boonstra is verpleegkundig Specialist GGZ bij VIP team GGZ Friesland en voorzitter van het Netwerk Vroege Psychose. In deze blog vertelt ze waarom ze meedoet aan de Psychose Awareness Day op 24 mei, en waarom dat belangrijk is.
Studenten, hun ouders, het zusje van de hypotheekadviseur en de neef van de discotheekeigenaar, ik ben ze allemaal tegengekomen in de 17 jaar dat ik werk met jongeren met een psychotische kwetsbaarheid. En niet alleen zij hebben kans op het ontwikkelen van een psychose, het kan namelijk ieder van ons overkomen.
Jaarlijks krijgen in Nederland zo’n 3000 mensen een psychose
Het grootste deel van de mensen dat een psychose krijgt, is jong, begin 20. Toen ik zelf begin 20 was begon ik als verpleegkundige. Ik had mijn eerste eigen huisje, net verkering en stond volop in het leven. Een fase die belangrijk was voor de ontwikkeling van mij als mens, net zoals die levensfase ook voor jongeren met een psychotische kwetsbaarheid van groot belang is.
Door alle verhalen van jongeren ben ik me er bewust van geworden dat het heftig moet zijn als je niet op je eigen brein kunt vertrouwen
Dat het je voor de gek houdt of even “anders” werkt zoals een van mijn patiënten het noemt, met stemmen of beelden, met gedachten die niet helpend zijn en voor chaos zorgen.
Stel je eens voor: morgen word je wakker en de mensen in je omgeving vertellen je dat iets waar jij in gelooft niet waar is, of iets wat je hoort, ziet, voelt en/of proeft niet door anderen wordt ervaren. Op je werk begrijpen ze je niet en je ouders maken zich grote zorgen, want je gedraagt je zo anders dan anders en de inhoud van wat je zegt kunnen ze niet goed volgen. Je gedrag is misschien voor jezelf, maar ook voor anderen “anders” en onbegrepen.
Naast het meemaken van psychotische ervaringen en de invloed daarvan op het leven is er nog een aspect waar veel mensen met een psychotische kwetsbaarheid last van ondervinden. Stigma.
Het stigma rond psychose is overwegend negatief
Ik hoor vooraannames als een psychose is genetisch bepaald of mensen met een psychose zijn agressief en dom. Deze stigmatiserende benadering is niet helpend én niet waar, want uit onderzoek blijkt:
- Psychose is inderdaad deels genetisch bepaald maar wordt daarnaast voor een groot deel veroorzaakt door omgevingsfactoren zoals stress en traumatische ervaringen.
- Mensen met een psychose zijn vaker slachtoffer dan dader van geweld en minder vaak dader dan mensen zonder een psychose.
- Het gemiddelde IQ van mensen met een psychotische kwetsbaarheid is een afspiegeling van de algemene bevolking.
Een psychose overwinnen is dus helaas niet alleen dealen met psychotische kwetsbaarheid
En de impact die dit heeft op je sociale rollen en leven. Het gaat ook om de impact daarvan op het beeld wat mensen van iemand met een psychose hebben. Keihard werken dus! Dit maakt dat veel jongeren het moeilijk vinden om hierover openlijk te praten. Het heeft ook tot gevolg dat ze soms lang wachten om hulp in te schakelen. Terwijl juist vertrouwen, begrip en een gesprekspartner helpend kunnen zijn.
De komende weken vragen we op verschillende manieren in het land aandacht voor psychose om informatie te geven over wat een psychose inhoudt en om de vooroordelen rond psychose te verminderen. We hopen dat je ook meedoet, het kan ten slotte ook iemand uit jouw omgeving overkomen!
Meer weten? Ga naar www.facebook.com/psychoseawarenessday of klik hier.
Nynke Boonstra is verpleegkundig Specialist GGZ bij VIP team GGZ Friesland. Tevens werkt zij als opleider en als Lector Zorg & Innovatie in de Psychiatrie aan de NHL Stenden Hogeschool. Nynke is voorzitter van het Netwerk Vroege Psychose.
Deze blog werd eerder geplaatst op vroegepsychose.nl
Save the date! Op maandag 20 mei en donderdag 23 mei organiseert PsychoseNet om 19.00u een livestream Q&A via Facebook en Youtube. Tijdens deze livestream kun je vragen stellen over psychose aan Jerry Allon (ervaringsdeskundige), Tom van Wel (psycholoog) en Jim van Os (psychiater). Meer info volgt!
Geef een reactie