Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
De klappen van het leven – Russ Harris
Veranderen wat veranderd kan worden, accepteren wat niet te veranderen is en goed zorgen voor jezelf. De benadering is heel praktisch.
Dwaallicht – Josha Zwaans
Josha Zwaans roman ‘Dwaallicht’ gaat over leven met een psychische stoornis. Je volgt Marthe, die langzaam in een psychose belandt.
Pillendoos – Cornelie Egelie-Sprenger
Cornelie Egelie-Sprengers schrijft in ‘de ups en downs van een manisch-depressieve vrouw’ over haar leven met een bipolaire stoornis.
Uitgedokterd – Brenda Froyen
Vanuit haar eigen ervaringen en die van lotgenoten maakt Brenda Froyen in dit boek haar eigen plan op voor een humanere psychiatrie.
Sensorimotor Psychotherapy – Pat Ogden en Janina Fisher
De taal van het lichaam onthult de erfenis van trauma en van vroegkinderlijke of vergeten dynamieken met gehechtheidspersonen.
Hanesteen – Michael Elias
Chiel Hanesteen als beginnend dertiger met een paar psychoses achter de rug in een inrichting. Zijn liefdesleven kende meer downs dan ups. Hoe nu verder?
Leefstijlpsychiatrie – Cahn, Deenik en Vermeulen
Het verbeteren van leefstijlfactoren bij mensen met psychische klachten kan het herstel bespoedigen en verergering van klachten voorkomen.
Wij waren, ik ben – Israel van Dorsten
Israel van Dorsten: “Op zondag 13 oktober 2019 maakte ik me definitief los van mijn vader, die mij vijfentwintig jaar lang in zijn macht had.
De polyvagaaltheorie in therapie, Basisboek – Deb Dana
Door de polyvagaaltheorie hebben we inzicht gekregen waarom mensen na trauma zo moeilijk terugkeren naar een toestand van rust en vertrouwen.
De kunst van het ongelukkig zijn – Dirk de Wachter
Streven naar het geluk als levensdoel is een vergissing. Streven naar zin en betekenis, daarentegen, is waar het leven om draait.
Dansen – Lonneke Tomas
In het boek Dansen beschrijft Lonneke Tomas 61 korte, openhartige blogs met een gezonde dosis humor en zelfspot hoe ze door het leven danst.
Vals alarm – Menno Oosterhoff
Leven met een dwangstoornis? Psychiater Menno Oosterhoff put in Vals Alarm uit zijn belevingen als dwangpatiënt.
Zelfverwoestingsboek – Marian Donner
Een oproep om de teugels te laten vieren, een pleidooi voor vergevingsgezindheid, voor falen, ongezond en lelijk zijn en af te wijken van de norm.
Overpeinzingen – Marcus Aurelius
In Overpeinzingen adviseert de Romeinse keizer Marcus Aurelius je om los te laten en te focussen op je eigen wil en perspectief.
Het bevuilde nest – José Al
José Al belicht de specifieke sfeer van het opgroeiende kind in een gezin waarin beide ouders onveilig zijn voor het kind.
Depressie, de dwangmatige denkziekte – François de Waal
In het rauwe ‘Depressie, de dwangmatige denkziekte’ maakt François de Waal de lezer deelgenoot van de wereld achter zijn depressie.
PAAZ – Myrthe van der Meer
Als Emma van de ene op de andere dag opgenomen wordt op de PAAZ, weet ze één ding zeker: hier is een fout gemaakt.
Breuklijnen in de familie – Karl Pillemer
Breuklijnen in de familie van Karl Pillemer is een unieke gids voor herkenning en herstel van families die door vervreemding zijn verscheurd.
Van kwetsbaarheid naar kracht – Nadya van der Sluis
Nadya van der Sluis raakte tijdens haar stage in een psychose. Ze neemt je in Van kwetsbaarheid naar kracht mee met haar kwetsbaarheid.
Wegen naar seksuele waardigheid – Maya Schrier-Kerstan
In Wegen naar seksuele waardigheid helpt Maya Schrier-Kerstan je op je weg naar gezonde seksualiteit en intimiteit.
Doorbroken taboes – Lana B.
Hoe een jonge vrouw seksueel misbruik, extreem geweld, ontvoering, een sekte en haar persoonlijkheidsstoornissen overwon en ervaringsdeskundige werd.
Een steekje los – Iris ter Haar
Uit een steekje los: Iris lijkt alles goed af te gaan, ongemerkt wordt haar wereld steeds kleiner tot ze haar huis niet meer uit durft.
De Magiër – Vincent Swierstra
‘De Magier’ is gebaseerd op de ervaringen van Vincent Sjoerd Swierstra. Tijdens zijn studietijd in Amsterdam belandde hij langzaam in een psychose.
De stem van je lichaam – Peter Levine
In De stem van je lichaam gaat Peter Levine dieper in op de effecten van een trauma op het menselijk lichaam, het brein en de psyche.
Vertroostingen – Dirk de Wachter
Dirk de Wachter, als arts opgeleid om mensen te helpen, onderzoekt in Vertroostingen wat we doen wanneer het noodlot bij ons zelf toeslaat.
De depressie-epidemie – Trudy Dehue
Trudy Dehue bespreekt de geschiedenis van neerslachtigheid. Ze bestudeert de claims van de biologische psychiatrie en analyseert.
In verwarde staat – Karlijn Roex
Sociologie als zelfverdediging, zo beschrijft Karlijn Roex haar werk. Als ervaringsdeskundige geeft ze een heldere blik op het ‘verwarde-personendebat’.
Schaarste – Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir
Of het nu gebrek aan tijd, geld, voedsel, sociale contacten of iets anders is: schaarste stuurt onze aandacht.
Toeval bestaat niet, alles gebeurt met een reden – Sacha Schreurs
“In dit boek staat mijn waargebeurde verhaal over de psychose die ik kreeg na de bevalling, met hele moeilijke momenten en ook mooie momenten.”
Dinosaurus therapie – James Stewart en K Roméy
Dinosaurus therapie van James Stewart en K Roméy is een geweldig schattig boek met herkenbare voorbeelden van mentale uitdaging en depressie.
Ik was een druppel – Leen Baeyens
Ik was een druppel is het resultaat van ploeteren en wroeten in rauwe emoties na zelfdoding van een dierbare, omgezet in poëzie.
Psychose anders bekeken – Stijn Vanheule
Stijn Vanheule brengt in zijn boek ‘Psychose anders bekeken’ de finesses van Lacans denken over psychosen in kaart.
De leegte voorbij – Esther van Fenema, Joost Röselaers
In De leegte voorbij gaan psychiater Esther van Fenema en predikant Joost Röselaers op zoek naar naar nieuwe vormen van zin en verbondenheid.
Het Mongoolse paard, het meisje en de therapeut – Hesther Selbeck
Hesther Selbeck schreef Het Mongoolse paard het meisje en de therapeut. Ze is systeemtherapeut en ontwikkelde Contextuele Paardentherapie.
Het anti-aanbakbrein – Sanne van Arnhem
Over de herkomst van zorgelijke gedachten, de manieren om je ertegen te wapenen en een praktisch stappenplan om ervanaf te komen.
Blij dat ik besta – bundel van uitgeverij Tobi Vroegh
De insteek van deze verzamelbundel is POSITIVITEIT vanuit psychische kwetsbaarheid. Een uitgave van uitgeverij Tobi Vroegh.
De geschiedenis van mijn gekte – Elyn Saks
Als psychiater heeft Elyn Saks uitgebreid onderzoek naar schizofrenie gedaan; in dit handboek tekent zij een duidelijk portret van de ziekte.
Samen intelligent bewegen – Fabio D’Agata
Het menselijk lichaam is slimmer dan je denkt. Fabio D’Agata legt dit uit in zijn eerste boek: Intelligent Bewegen.
Wanneer voelen voor een kind gevaarlijk is – Lilian Hanekamp
Lilian Hanekamp geeft in het boek Wanneer voelen voor een kind gevaarlijk is een rauw en schrijnend beeld van haar onveilige jeugd.
De waanzin voorbij – Peter Tomlinson
Peter Tomlinson maakte een psychose door: extreme emoties, associatieve gedachten en wanen. Hij schreef er zijn boek De waanzin voorbij over.
Wanneer de (alarm)bel rinkelt – Trauma Company
Wanneer de (alarm)bel rinkelt is een handleiding bij traumasensitieve ondersteuning. Uitleg over trauma aan de hand van symbolen.
Mindfulness, in de maalstroom van je leven – Edel Maex
In het boek ‘Mindfulness – in de maalstroom van je leven’ van psychiater Edel Maex leer je hoe je steeds weer de rust en helderheid in jezelf kunt opzoeken.
Ik was het duivelskind – Angel van der Vecht
Dit boek is het langverwachte en niet minder heftige vervolg op Het Duivelskind. Over foute ouders en falende jeugdzorg.
Meer mens in de GGZ – Margreet Krottje
Margreet Krottje in Meer mens in de GGZ: De maatschappij is onderhevig aan de gedachte dat alles maakbaar is. We raken onze bezieling kwijt.
Traumasporen – Bessel van der Kolk
Het boek Traumasporen van Bessel van der Kolk geeft een inzicht in de oorzaken en gevolgen van trauma, het biedt hoop na ervaren trauma.
The inner level – Wilkinson en Pickett
Materiele ongelijkheid heeft een psychologisch effect omdat het onze ideeen over superioriteit en inferioriteit bepaalt.
Blijk ik het gekkie te zijn – Flora Willemsen
Flora – Blijk ik het gekkie te zijn is een waargebeurd verhaal van Flora Willemsen die op haar 25ste haar eerste psychose beleefde.
De dikke dame zingt – Jacqueline Roy
De dikke dame zingt is een baanbrekende roman over de rol van kleur en klasse in de geestelijke gezondheidszorg.
Tekenpraat – Peter Vermeulen, Jason Meijer
Het boek Tekenpraat is ontworpen voor ouders en voor professionals die kinderen en jongeren begeleiden die vastlopen in hun functioneren.
Zolang er mensen zijn zijn er stemmen – Paul Custers
Het boek gaat over mensen die stemmen horen; over mensen die anders waarnemen; over mensen die helpen, behandelen en onderzoeken.
Herstel als antwoord op euthanasie – Ann Callebert
Niet elke persoon kiest voor de dood na een afgeronde euthanasieprocedure. Ann Callebert zocht uit hoe dat komt.
Zelfherstel van binnenuit – Pascale Bruinen
Met Zelfherstel van binnenuit activeer je je zelfhelend vermogen met behulp van je geestkracht, gedachten, gevoelens en overtuigingen.
Atlas van ons brein – Lara Wierenga en Dirma Janse
In de Atlas van ons brein verzamelt Lara Wierenga recente inzichten in de werking van onze hersenen. Dirma Janse brengt ze visueel tot leven.
Angstkonijn – Frank van der Heijden
Angstkonijn – Een opmerkelijke mix van een leven met een angststoornis en de zoektocht naar een vader, geschreven door Frank van der Heijden.
Waar ben je thuis? – Aaltje van Zweden
Waar ben je thuis? van Aaltje van Zweden is haar persoonlijke zoektocht naar een plek voor kwetsbare mensen, toen en nu.
Als het kwaad goede mensen treft – Harold S. Kushner
Kushner leerde uit eigen ervaring dat elk mensenleven verdriet en pijn kent. Als student in de theologie boog hij zich over het bijbelboek Job.
Het jaar waarin ik spiritueel probeerde te leven – Anne Bokma
Anne Bokma neemt in ‘Het jaar waarin ik spiritueel probeerde te leven’ een jaar lang iedere maand een spirituele richting onder de loep.
Eerste Hulp Aan Getraumatiseerde Kinderen – Florian van Campenhout
Veel kinderen maken ernstige gebeurtenissen mee. Dit kan leiden tot relationeel trauma, ook wel complex of ontwikkelingstrauma genoemd.
Herstellen bij Bas van der Loo – John Langerak
Het boekje geeft een uniek inzicht in het leven van een langdurig psychiatrisch patient. Door John Langerak.
Mijn Vriend Damocles – Lottie van Starkenburg
Lottie van Starkenburg schreef een krachtig boek over hoe je een goed en vervuld leven kunt leven ondanks een onzekere gezondheid.
Het leven kent geen weg terug – Wilfried Nelles
Het leven kent geen weg terug. Dit toont Wilfried Nelles met zijn denkkader van 7 levens- en bewustzijnsstadia: het levensintegratieproces.
Van weerzin naar weer zin – Carlie van Tongeren en Ingeborg Timmerman
Van weerzin naar weer zin is gericht op het traject ná traumaverwerking van een nare seksuele ervaring. Een boek over herstel.
Psychogenocide – Erik Thys
Hitler en compagnie richtten zich in de periode vóór de Holocaust al tegen hun eigen burgers met een psychiatrische problematiek of handicap.
De stilte voorbij: trauma’s ontrafeld – Marianne Kwakman
Wat is de oorzaak van bipolariteit? Is het erfelijk? Marianne Kwakman neemt ons in ‘De Stile voorbij’ mee in haar levensverhaal.
Taboe [Tabu] – Linda de Waart, Ahmet Türkmen
Het boek Taboe vertelt het verhaal van Ahmet Turkmen, zijn ervaring met verslaving en waarom dit zo’n taboe is binnen de Turkse gemeenschap.
De draad weer oppakken – Marcia van Marion
In De draad weer oppakken beschrijft Marcia haar route naar herstel. Marcia illustreert haar reis met inkijkjes in haar hoofd.
De biografie als medicijn – Susanne Kruys
Na crises in haar leven heeft Susanne haar hart gevolgd: werken met de innerlijke mens: “Ieder mens wil werkelijk gezien worden.” Dit boek beschrijft hoe.
Recovering Sanity – Edward M. Podvoll
Recovering Sanity is a compassionately written examination of the experience of psychosis and related mental illnesses.
Welkom in mijn wereld – Ingrid Lammerant
Welkom in mijn wereld verhaalt in woord en beeld over de rol van natuur en spiritualiteit bij psychosegevoeligheid.
Stoppen met antidepressiva – Marianne ter Mors
Stoppen met antidepressiva, herstelverhaal van Marianne ter Mors, is hét boek voor iedereen die wil stoppen met antidepressiva.
De zin van het leven – Fokke Obbema
De zin van het leven is een boek vol inspirerende antwoorden op vragen die we ons allemaal wel eens stellen, maar zelden expliciet beantwoorden.
Stilgeboren – Desirée van Nieuwenhoven
Desirée van Nieuwenhoven is 22 weken zwanger wanneer ze het HELLP-syndroom krijgt. Ze hoort dat de zwangerschap afgebroken moet worden.
Met een somber monster …- Mariet van de Merwe
In dit boek vind je gedrag wat bij somberheid kan horen, oorzaken èn lichtpuntjes die je kunnen helpen. Een boek van Mariet van de Merwe.
Tot hier en niet verder – Rolf Sellin
Versterk je centrum en bescherm je grenzen met Tot hier en niet verder van Rolf Sellin. Met zelfkennistest en reflectievragen.
Patiëntgericht communiceren in de GGZ – Remke van Staveren
Dit boek is een praktische gids voor alle GGZ-hulpverleners die patiëntgericht willen communiceren met hun cliënten of patiënten.
Veel succes met je PTSS – Marijke Groot
In Veel succes met je PTSS van Marijke Groot komt veel meer aan bod dan alleen PTSS. Dit is haar 2e bundel met berichten uit de GGZ.
De kracht van het NU – Eckhart Tolle
De kracht van nu is een spirituele boek; Door je over te geven aan het Nu vinden we vreugde en zijn we in staat ons ware zelf te omarmen.
Oud zeer – Bram Bakker
Bram Bakker blikt in Oud zeer terug op zijn verleden en de oude, niet verwerkte pijn die dit soms lastige verleden met zich meebracht.
Red mij niet – Sanne van Arnhem
Red mij niet is een Praktisch handboek over hoe je iemand die het zwaar heeft tot steun kunt zijn zonder het probleem te willen oplossen.
Traumasporen in lichaam, brein en geest – Bessel van der Kolk
Trauma verandert je leven radicaal. Bessel van der Kolk geeft je in het boek Traumasporen inzicht in de oorzaken en gevolgen van trauma.
Overweldigend – Frits de Lange
Overweldigend van Frits de Lange laat zien hoe we niet alles onder controle hebben en waarom dat helemaal niet erg is.
Licht in het donker – Ilona Wielinga
Ilona Wielinga maakte dit boek om een lichtpuntje te bieden aan jongeren die met depressie en suïcidale gedachten worstelen.
KOPP-zorgen in mijn rugzak – Elly Hellemons
Opgroeien als kind van ouder(s) met psychische of verslavingsproblemen. Hierbij heb je in je jeugd weinig ruimte om kind te zijn.
Ongezien opgegroeid – Lindsay Gibson
Niet alle ouders zijn emotioneel volwassen, of emotioneel beschikbaar voor hun kinderen. Lindsay Gibson schreef er een boek over.
Filosofie van de waanzin – Wouter Kusters
‘Filosofie van de waanzin van Wouter Kusters plaatst de waanzin tussen bijzondere ervaringen van wijsheid, mystiek en creativiteit.’
Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt – Haemin Sunim
De boeddhistische monnik Sunim geeft in ‘Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt’ les over liefde tot spiritualiteit.
Onthoud dit als je verdrietig bent – Maggy van Eijk
Maggy worstelt met het leven, maar heeft tegenwoordig een gereedschapskist die haar helpt het leven tegemoet te treden.
Zelfregulatie, ontwikkeling en herstel – Jaap van der Stel
“Zelfregulatie, ontwikkeling en herstel”, schrijft Jaap van der Stel. gaat over het vermogen om het psychisch functioneren te beïnvloeden.
De tijger ontwaakt- Peter Levine
Vluchten, vechten of bevriezen, dat geldt volgens Peter Levine, auteur van De tijger ontwaakt, ook voor mensen in een traumatische situatie.
We zijn allemaal patiënten – Raz van Houts
We zijn allemaal patiënten neemt de lezer mee in de wereld van de psycholoog aan de hand van het behandeltraject.
Het troostboek – Matt Haig
Het troostboek van Matt Haig staat vol met opbeurende gedachten die de schrijver door zijn depressie heen hebben geholpen.
Wegwijs in de WIA – Nicoline van Klaveren
Ben je bijna twee jaar arbeidsongeschikt, dan moet je de WIA-aanvraag indienen. Het boek Wegwijs in de WIA van Nicoline van Klaveren helpt.
Vraagbaak psychose en schizofrenie – Lieuwe de Haan
Dit boek biedt toegankelijke kennis over de verschijnselen, de oorzaken, de behandeling en het vóórkomen van psychose en schizofrenie.
Hersenorkaan – Ann de Craemer
Hersenorkaan is een ervaringsverhaal van Ann de Craemer over depressie. Met ook het humoristische herstelverhaal. Non-fictie.
De Tao van Poeh – Benjamin Hoff
Poeh is Poeh en daar gaat het om in de Tao van Poeh. Zijn hele wezen drukt als het ware de oude Chinese beginselen van het Taoïsme uit.
Veilig in je lijf – Deirdre Fay
Breng het traumatisch verleden tot rust in lichaam, hoofd en hart. De eigen ervaring van Deirdre Fay is de basis voor haar benadering.
Niet perfect toch tevreden – Liesbet Boone
In dit boek toont psycholoog en executive coach Liesbet Boone hoe je perfectionisme kunt ombuigen tot optimalisme.
Perspectief op beter – Harry Gras, Simone van de Lindt
‘Perspectief op beter’ schetst aan de hand van vele thema’s hoe je goede hulp kunt leveren aan kwetsbare mensen.
Maanman – Kieke Plooij
De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt op de proef gesteld.
Verbinding verbroken – Johann Hari
Johann Hari lijdt al sinds zijn puberteit aan depressies. Verbinding verbroken gaat o.a. in op de vraag wat ons echt ziek maakt.
Geef een reactie