Russell Cummins werkt al lang als ervaringsdeskundige in de GGZ. Lees in deze blog over de visie op van Russell Cummins. Hij heeft hierbij zijn eigen visie ontwikkeld op behandeling die hij met ons wil delen. “Vaak loopt een psychotisch iemand vast op een diepgeworteld innerlijk conflict, al dan niet door anderen daar geplaatst”.
Onder anderen heb ik met andere (soms voormalige) psychotici “Psychose praat en verwerking groepen” gedraaid. Tijdens mijn werk op diverse High Intensive Care kom ik regelmatig psychotische mensen tegen en ga ik in contact. Wat mij door deze ervaringen is opgevallen zijn een aantal dingen, maar een rode draad is voor allen identiek. Belangrijke delen van psychotische belevingen doorleeft iemand in totale eenzaamheid.
Des te meer vind ik het opvallend dat er zoveel overeenkomsten in deze belevingen zijn.
Vooraf gaat vaak het volgende; een knik of een breuk in de hechting, ernstig trauma en vervolgens een ontwrichtende levensgebeurtenis.
Het leven is dan (even) ondraaglijk en men “breekt”
De “afweer” is weg, de bescherming. Alle, maar dan ook werkelijk alle prikkels komen “hard” binnen. Dit is iets wat voor het huidige menselijk bevattingsvermogen een te brede alertheid vraagt. In een poging al deze inkomende informatie te verklaren heeft de psychoot een verklaringsmodel nodig, om een soort kortsluiting in het hoofd te voorkomen. Het logische, cognitieve deel van het brein kan al deze schijnbaar random informatie die allemaal belangrijk lijken niet verwerken. Dus het oordeel waar of niet waar wordt vanuit de emotie opgelost; iets voelt als waar of niet. Wat ik “het waarheidsgevoel” noem.
Het persoonlijke verklaringsmodel begint met twee varianten
of iemand verklaart het gebeuren buiten zichzelf, het meest voorkomend en verklaarbaar door het bombardement met informatie. Of iemand ziet het gebeuren als een storing in eigen brein, door professionals ook wel “ziekte inzicht” genoemd. Wat het een en ander complexer maakt is dat een psychose vaak een mengvorm is van realiteit, algemeen geaccepteerde waarheden, wanen, illusies, verkeerde conclusies (verklaringsmodellen) en de directe gevolgen van interactie met de omgeving.
Wat de omgeving overbrengt is dat de aan psychose lijdende patiënt niet klopt
niet in sync is met de gangbare realiteit zoals geaccepteerd, het realiteitsbesef en de perceptie van de patiënt kloppen niet. Is de patiënt niet van deze dwaling te overtuigen dan zijn er middelen beschikbaar binnen de GGZ om de patiënt met de kracht van een systeem te “overtuigen”. Soms wordt de weerstand van de patiënt tegen het loslaten van de belevingen die klaarblijkelijk leed veroorzaken, opgeheven. Dit is een zeer nauwkeurig proces, om te voorkomen dat de patiënt bijvoorbeeld blijvend aan zichzelf blijft twijfelen. Mij kostte het ongeveer 25 jaar om van deze behandeling volledig te herstellen en met hernieuwd zelfvertrouwen het leven aan te gaan. Intussen is er veel ten goede veranderd binnen de GGZ.
Overeenkomstige stadia binnen veel psychoses zijn met grote taboes doorweven
Zo kan iemand zich in de innerlijke beleving God wanen, of de Messias (m/vr). Eigenlijk alle (oer) archetypes komen in aanmerking. Ook kan men door het waarheidsgevoel veel waarheid zien in oersymbolen, zoals bijvoorbeeld alle religieuze symbolen (per definitie).
Maar omdat bijvoorbeeld reclames ook inspelen op diepere lagen in de psyche komen deze ook in aanmerking om een rol te krijgen binnen psychotische belevingen.
Ook veel voorkomend is het gevoel (!) , dus niet vanuit het weten, dat letterlijk alles en meer met elkaar is verweven.
Omdat iemand de omgevingsprikkels anders waardeert en uitlegt ontstaat er storing in contact met anderen.
Ik stel dus dat iemand die psychotisch is een unieke taal spreekt
die deze persoon alleen(!) spreekt. Dat is ook heel eenzaam. Daar overheen komt vervolgens de afwijzing in woord en/ of gebaar van de psychoot; nog meer onbegrepen voelen en nog eenzamer van binnen. Vandaar dat ik het succes van de open dialoog methodiek verklaar, een essentieel deel van de ervaren eenzaamheid wordt dan opgeheven.
Vaak loopt een psychotisch iemand vast op een diepgeworteld innerlijk conflict, al dan niet door anderen daar geplaatst.
Iemand kan boos en agressief worden als de grenzen overschreden worden
Wat psychotische mensen bijzonder maakt is dat er voor hen andere grenzen gelden, zowel zoals innerlijk ervaren als zowel op deze patiënten toegepast. De angst voor psychotische mensen is dan ook dat zij onvoorspelbaar kunnen handelen, dus worden zij door het collectief uitgestoten. Mensen zijn genetisch en sociaal gemaakt voor contact. Gebleken is dat sociaal eenzaam en uitgestoten zijn voor mensen ziekmakend is.
Dus dit collectieve proces versterkt de ziekte, het lijden van de patiënt
Afhankelijk van het door het (te) open staan en het door de patiënt gekozen verklaringsmodel kunnen er betrekkingswanen ontstaan:
“De tv praat direct tegen mij”.
“die krantenkoppen zijn voor mij persoonlijk geschreven”.
“die voorbijganger riep wat, en het was voor mij bedoeld.”
Uit deze aannames kunnen ook begrijpelijkerwijs dus complot theorieën ontstaan.
Over het stemmen horen en innerlijk ook mogelijk visuele hallucinaties zien en horen
Het lijkt mij dat door het soms uiteenvallen van iemands persoonlijkheid dat sommige delen van iemands persoonlijkheid als het ware voor zichzelf zijn begonnen en autonoom zijn geworden. Wederom afhankelijk van de uitleg die de patiënt hieraan geeft, het voelt immers als waar, worden deze prikkels vaak als van buitenaf verklaard, met het bijkomende complexe verklaringsmodel zoals telepathie etc. De vermeende telepathie lijkt ook coping te zijn met de opgelegde afstoting en eenzaamheid, “een schizofreen is nooit alleen”.
Waarom de medicatie werkt?
Ik onderscheid ruwweg twee soorten antipsychotica , ingrijp medicatie om iemand te laten “landen” uit een psychose en onderhoudsmedicatie om iemand te beschermen tegen een volgende psychose.
Waarom de ingrijpmedicatie werkt?
Het stopt het blijkbaar foutieve waarheidsgevoel. De diverse belevingen worden niet meer als emotionele waarheid beleefd en dus niet meer bekrachtigd, zoals dit pastroon erin gesleten is moet het er ook weer uitslijten. Omdat de ingrijpmedicatie tevens alle andere emoties afremt stopt het overprikkelingsbombardement en sluit de patiënt wederom. De prijs voor deze behandeling is emotieloos worden, een diep, leeg, gevoel. Als de dosis niet op tijd gepast verlaagd wordt, kan dit leiden tot medicatie ontrouw. Waarbij opgemerkt moet worden dat er binnen de psychiatrie niet meer medicatie ontrouw is dan binnen de somatiek, de reguliere geneeskunde.
Waarom onderhoud medicatie werkt?
Het biedt een permanente extra “schil” tegen overprikkeling, en laat het emotionele leven grotendeels intact.
De oorzaken. Knik of breuk in de hechting met anderen, ernstig trauma en de ontwrichtende levenservaring als oorzaken van psychotisch zijn; soms gecombineerd, soms niet. Om een nieuwe psychose te voorkomen dienen deze ook (binnen de GGZ) behandeld te worden.
Aangezien anti psychotica, maar bijvoorbeeld ook alle medicatie eindigend op -pam (oxacepam, lorazepam, diazepam, etc.pam) het emotionele leven lam kunnen leggen, stokt ook iemand zijn mogelijkheid tot volledige verwerking van gebeurtenissen. Verwerking is zowel emotioneel als verstandelijk nodig! Zo kan het dus gebeuren dat wanneer iemand stopt met langdurige psychofarmica, er een soort aanzwellende vloedgolf van “geparkeerde” emoties en belevingen innerlijk losbarst. Op zo’n moment kan de van voorgeschreven medicatie afkickende patiënt alle hulp gebruiken die mogelijk is.
Geef een reactie