Ruim 25 jaar werk ik in de psychiatrie, altijd met mensen met een psychosekwetsbaarheid. Vroeger was het normaal dat ‘schizofrenie’ te noemen. Soms met een toevoeging en dan werd het ‘defectschizofrenie’. Inclusief levenslang antipsychotica. Dat klinkt niet al te hoopgevend… Mensen werden dan ook zelden ontslagen uit het psychiatrisch ziekenhuis.
Velen waren er langer dan 25 jaar opgenomen. Zo was er zelfs een feestje voor iemand die 60 jaar op de Willem Arntsz Hoeve was opgenomen. Dat vonden we allemaal heel normaal.
Die bijwerkingen gingen niet meer over. Dat vonden we allemaal heel normaal…
Iedereen kreeg antipsychotica. Vaak wilden cliënten dat niet. Ze liepen dan namelijk als zombies rond, hadden een opvallend houterig loopje, kwijlden uit hun mond. Aangetoond was dat deze antipsychotica tot permanente hersenafwijkingen konden leidden: tardieve dyskinesie.
Dan draaide de cliënt bijvoorbeeld met zijn ogen, stak zijn tong steeds uit of maakte alsmaar kauwbewegingen. Dit alles zonder dat hij er wat aan kon doen. Dat maakt een rare indruk. Deze bijwerkingen gingen niet meer over, ook als je met de medicatie stopte. Dat vonden we allemaal heel normaal…
Het medicatiebeleid heb ik altijd gesteund. Ik probeerde zelfs cliënten over te halen het toch weer te gebruiken. Met de beste bedoelingen. We dachten dat het tegengaan van psychoses altijd het belangrijkste was; want elke psychose zou tot hersenschade leiden. En de antipsychotica zouden dat voorkomen.
Tegenwoord krijg ik gewetensproblemen. Gaan antipsychotica psychoses wel tegen?
Inmiddels snap ik wat meer van wetenschap en lees ik richtlijnen. Tegenwoordig krijg ik gewetensproblemen als cliënten onder druk worden gezet om antipsychotica te gebruiken. Want: gaan antipsychotica psychoses wel tegen?
Wetenschappelijk onderzoek leert ons dat bij 1 op de 6 cliënten antipsychotica beter werken dan nep-pillen (zie de Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie, p. 55). Echter, de wetenschappelijke kennis gaat doorgaans maar over het gebruik van 1 tot 2 jaar.
Er is geen onderzoek beschikbaar waaruit blijkt dat langduriger gebruik van antipsychotica samengaat met het verminderen van psychoses. Het weinige onderzoek dat er wel is over langduriger gebruik (7 jaar), geeft een heel ander beeld: het lijkt voor het aantal psychoses niet uit te maken of je wel of geen/weinig antipsychotica gebruikt!
Onderzoek dat over 20 jaar gaat, wijst erop dat het meer gebruiken van antipsychotica zelfs samengaat met vaker hebben van psychoses. Tegelijkertijd lijkt duidelijk dat het herstel van het dagelijks leven zonder antipsychotica veel beter lukt dan met antipsychotica.
Ik vind het niet meer normaal
Ik krijg gewetensproblemen. De huidige psychiatrie begeleidt psychosegevoelige mensen terwijl de standaardbehandeling met antipsychotica op de lange termijn het aantal psychoses niet lijkt te verminderen.
En dat gaat samen met serieuze gezondheidsbedreigende bijwerkingen zoals cholesterol- en bloeddrukproblemen, suikerziekte en overgewicht. Daarnaast geven veel van mijn cliënten aan dat ze zich door de medicatie dom voelen en vaak ‘zonder gevoel’ zijn. Een 23-jarige cliënt vertelde me van de week dat het net is ‘alsof ik al in een bejaardenhuis zit’.
En ik voel nergens in de Nederlandse praktijk dat we ons medicatiebeleid willen herzien. Ik vind het niet meer normaal.
Ik pleit voor professionele terughoudendheid. Behandeling doordrukken is herstelondermijnend
Ik wil positieve ervaringen met antipsychotica, die er zeker zijn, niet bagatelliseren. De wetenschap leert ons dat de variatie tussen mensen met psychosegevoeligheid en hoe zij reageren op behandelingen enorm is. Juist daarom is aansluiten bij eigen voorkeuren en eigen ideeën van cliënten cruciaal.
We zouden onze kennis op een meer terughoudende wijze mogen inzetten. En ons handelen, ook met antipsychotica, kritisch moeten durven beoordelen. Behandelingen doordrukken is herstelondermijnend. En bij de medicatie die we aanbieden hebben cliënten het recht op informatie over de kans dat het daadwerkelijk psychoses tegengaat, en over de kans op gezondheidsschade.
Dát is toch niet meer dan normaal?!
Bekijk voor meer informatie over antipsychotica het interview met Lieuwe de Haan.
Meer lezen over antipsychotica?
- De werking van antipsychotica: Kijken we wel breed genoeg?
- Afbouwen van antipsychotica – het belang van eigen onderzoek
- Antipsychotica Keuzetool
Wil je PsychoseNet steunen?
Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.
Geef een reactie