Pien vertelt over haar ervaringen in de GGZ en doet een oproep om beter te kijken naar kinderen in kwetsbare gezinnen. “Kijk naar de gevolgen van een kwetsbare jeugd. Deze visie kwam voort uit een instabiele jeugd met een ouder met psychiatrische problemen en een andere ouder die dit (en ons) niet goed aankon”.
Een goede stevige basis. Een jeugd vol (zelf) vertrouwen, duidelijkheid, basisveiligheid, gezonde ouders, liefde, balans… het lijkt zo simpel.
In de praktijk blijkt het voor velen niet weggelegd
Alles wat tijdens deze eerste levensfase gebeurd is vormend en wordt gegrift in het hele kind-wezen. Het dient een houvast te zijn voor het verdere levenspad. Kinderen zijn nog niet in staat te kunnen onderscheiden welke informatie of ervaringen goed of slecht voor ze is of zijn, want dit moeten ze leren. Zonder deze filter dringen bepaalde ervaringen ongeremd het kind binnen, de omstandigheden ontbreken daarbij vaak om ze goed op te vangen.
Voor deze groep, waartoe ik zelf ook behoor, staat mijns inziens al vast dat een groot deel van deze ervaringen bepalend zullen zijn voor toekomstige vorming, keuzes, gezondheid, bepalende levenskeuzes op weg naar volwassenheid en daarna. HIER is de eerste domino steen al gelegd.
Het ongehoorde kind is nog steeds aan het gillen
Niet zichtbaar voor de wereld, of wellicht genegeerd door de wereld… want wat doe je als je als volwassenen signalen krijgt dat er iets niet klopt in het leven van een kind? Meestal ontbreken handvatten, of hechte sociale structuren (familie, vrienden, buren, scholen) om het kind op een andere manier op te vangen, zonder dat het kind gelijk in handen valt van grote (soms falende) instanties, er gebeurd weinig of niets.
Mijn ervaring met instanties kwam toen ik na remigratie terug was in Nederland op mijn 13e en angstaanvallen ervoer.
Ik zocht hulp bij het “RIAGG”, ik durfde niet vrijuit praten
Ik wilde eigenlijk liever met een vrouw spreken, ik kwam niet los en de therapeut gaf het daarom vrij snel op. Ik zat erg met mezelf in de knoop, had identiteitsproblemen na de remigratie, voelde me niet op mijn gemak in Nederland, was somber, extreem onzeker en voelde mij extreem minderwaardig. Dit zette zich voort totdat ik op kamers ging op mijn 20ste, waar ik meer vrienden kreeg en meer zelfvertrouwen kon opbouwen. Maar het domino effect was al begonnen. Dit kwam voort uit een instabiele jeugd met een ouder met psychiatrische problemen en een andere ouder die dit (en ons) niet goed aankon. Ik was voordat ik op kamers ging depressief te noemen. Ook de periode erna had ik extreem pieker gedrag, perfectionisme, faalangst, de drang om alles zoveel mogelijk onder controle te hebben. Op mijn 24ste uitte dit zich in ernstige slaap problemen, waarbij ik op het laatst soms maar 2 of 3 uur sliep op een nacht.
Mijn eerste psychose kwam hieruit voort, het eerste steentje was omgevallen
De ervaringen die volgden, waren haast wel een continuering van de trauma’s te noemen vanuit mijn jeugd. De GGZ in die tijd verwaarloosde mensen. Op mensvlak was ik slechts een diagnose, en ook nog eentje waar ik me totaal niet in kon vinden. Naar mijn idee een klakkeloze overname van de diagnose die mijn moeder heeft. Mijn hele voorgeschiedenis en hele wezen waren totaal een non-topic. Mijn dossier was onzorgvuldig, vol met foutieve informatie en ontzettend beperkt. Opnieuw voelde ik me ongehoord, ongezien en had ik geen enkele vinger in de pap. Het dominootje veranderde beetje bij beetje in emoties van woede en afschuw van dit systeem en zijn vertegenwoordigers.
Mijn leven pakte ik op, maar ik wilde medicatie minderen
Ik had toen een afschuwelijke psychiater, die denk ik zelf trauma’s meedroeg uit de psychiatrie zoals hij erover praatte. Ik kon eindelijk weg bij hem en de GGZ, helaas de andere instantie heeft mijn afbouw niet goed begeleid. Het ging te snel, en er volgde zeer heftige, spirituele, verwarrende, en potentieel gevaarlijke (voor mezelf) psychoses. Ik was in Marokko en later Japan beland met mijn wanen.
Wat is het moraal van het verhaal?
Ik denk dat veel leed kan worden bespaard in eerdere stadia. Als ik een wens mocht doen: ik zou graag zien dat kinderen in risicogezinnen, die bepaald gedrag vertonen vroegtijdig extra ondersteuning krijgen en dat deze kinderen worden gevolgd en meer handvatten worden gegeven, van iemand die “warme deken” ontvangen. Een “out reachende” houding van bijvoorbeeld leraren, begeleiders op school, en (laagdrempelige) handvatten voor ouders en leraren. Toegang tot kinderpsychologen en passende therapieën. De uitwerking is vast ingewikkeld, maar één ding weten we toch allemaal? Ontzettend veel lijden, ziekte, en sociale problematiek komt voort uit die eerste steen in onze eerste levensjaren!
Enkele vroegtijdige signalen
- Risico gezinnen: gezinnen in armoede, ouder(s) met psychiatrische problemen, verslaving, geweld, gezinnen met tekenen van lichamelijke of emotionele verwaarlozing of misbruik, migratie verleden, vluchtelingenverleden, sociaal/economische terugval ;
- Bij het kind/jongvolwassenen; terugtrekken, depressie, gepest worden, perfectionisme, faalangst, piekeren, over presteren, onderpresteren, teveel verantwoordelijkheid dragen, slaapproblematiek, piekeren, angst, overmatig aandacht vragen/trekken.
Pien (pseudoniem) Pien is al meer dan 20 jaar ervaringsdeskundige in de psychiatrie, ze is psychosegevoelig heef angstproblematiek ervaren. Ze staat achter een meer menselijke aanpak in de psychiatrie.
Meer lezen over kinderen van psychisch kwetsbare ouders?
- KOPP – Kinderen van ouders met psychische problemen
- Hulpaanbod voor volwassen KOPP kinderen
- Wat is het effect van depressieve ouders op jonge kinderen?
Geef een reactie