François schrijft wekelijks over zijn leven met depressie. Hij schrijft in deze blog over hoe hij Oprah ontmoette. “Ze krijgt waarschijnlijk uit honderd landen honderden brieven, maar dit heeft ze onthouden, ze weet het. Ze is blijkbaar écht begaan. Kijk, dat is authenticiteit.”
Ik heb wel eens geschreven dat ik vroeger jarenlang depressief ben geweest. Zo rond mijn dertigste veranderde dat, veranderde eindelijk mijn leven. Mijn relatie veranderde niet, mijn huis niet, mijn werk niet en mijn uiterlijk niet. Wat veranderde was mijn denken.
Mijn denken veranderde door het lezen van het boek De andere weg van de Amerikaanse psychiater M. Scott Peck
De ondertitel van dat boek luidt: De psychologie van liefde, discipline en spirituele groei. Dat boek was voor mij, een doorgewinterde cynicus en fulltime negatieveling, een enorme eyeopener. Ik was een stoere superheld die zijn pijn en verdriet verborg, ontkende en als het moest verdoofde. Het boek was zeer confronterend en het is het enige boek ooit dat ik door de huiskamer heb gegooid. Twee keer. Uit woede. Zó confronterend was het.
Scott Peck vertelde mij dingen die ik niet wilde horen maar die ik heel erg hard nodig had om te horen. Bijvoorbeeld dat je pijn niet moest ontkennen maar erkennen, en dat liefde geen spontaan zoetsappig gevoel is, maar een consistent constructief gedrag. Dat was het begin.
De andere oorzaak dat mijn denken veranderde was het kijken naar de dagelijkse show van Oprah Winfrey
Er zijn veel mensen die zich intelligent noemen en neerkijken op Oprah (en bijvoorbeeld Dr. Phil), maar dat is nogal bekrompen. Vaak zijn dat mensen die een deftig masker dragen en dikdoenerig beweren “alleen naar de VPRO te kijken”. In mijn ervaring zijn dat vaak mensen die bang zijn voor hun emoties en zich schamen voor hun pijn. Soms weten ze zelfs niet eens dat Oprah langzaam maar zeker evolueerde van een gezellige talkshow naar een praktisch spiritueel programma met veel sterke gasten, veel goeie gesprekken en een hoop aandacht voor persoonlijke groei. Veel van haar kijkers, zoals ik, veranderden mee. Zij heeft meer voor de goede zaak gedaan dan de Paus, de Dalai Lama en moeder Theresa bij elkaar.
Ik heb zo’n 25 jaar gewerkt als tv-maker
In Hilversum herhaalde iedereen jarenlang: “Laten we een Nederlandse Oprah maken!” Niet alleen in ons land, in talloze landen wilde men dat. Vaak werd dat geprobeerd, maar waarom mislukte dat toch altijd? Ze deden zo hun best! Het geheim van dat programma is niet het format, niet de toon en niet de onderwerpkeuze. Het geheim van dat programma is Oprah zelf. Er is geen Nederlandse presentator die in de buurt komt van de zeldzame combinatie die zij in huis heeft: empathie, intelligentie, openhartigheid, generositeit, ambitie, ijver, moed, humor, zakelijkheid en het belangrijkste: authenticiteit.
Na een kwart eeuw werken in Hilversum weet ik dat tv-producenten experts zijn in het stelen van formats, ook Nederlandse tv-producenten doen er vrolijk aan mee. Maar ja, Oprah kan je niet stelen.
Oprah Winfrey is, een kenmerk van het ware, uitgestegen boven haar tv-show. Met haar enorme invloed in Amerika maar ook in de meer dan honderd landen die haar dagelijkse (!) uur op tv uitzonden, heeft ze een imperium opgebouwd dat ze gebruikt om haar boodschap uit te dragen. De kerk van Oprah; vooral in Amerika praat men, meestal meesmuilend, over the Oprahfication of America, maar het is de Oprahfication van de wereld.
Wat is haar boodschap?
De essentie van haar denken en programma is dat van empowerment, eigenlijk haar eigen levensverhaal. Je kan uit de ellende kruipen en zelfs gelukkig worden. Luister naar de stem van je geweten, je intuïtie, je ziel, je betere ik, je God, de stem van gezond verstand, wijsheid en liefde. Het maakbare leven; jij bent degene (de enige!) die verantwoordelijk is voor je leven. Ze schrijft in haar boek Wat ik zeker weet: “Je wordt in het leven wat je gelooft dat je bent, niet wat je graag wil zijn.”: als je een prinses wil zijn maar denkt een worm te zijn, word je en blijf je een worm, ben je tevreden met de baan/relatie/leven van een worm, enz. Voor de miljoenen tv-kijkers die haar vertrouwen als een vriendin en voor wie godsdienst/spiritualiteit (sinds enkele decennia) en psychologie/filosofie/literatuur (sinds altijd) op z’n best vage kennissen zijn, is dit een radicaal, levensveranderend cadeau.
Een van de moeilijkste dingen van tv maken is authenticiteit
Het beste wat je kan bereiken als presentator is jezelf spelen. Jaren geleden bezoek ik in Chicago haar show. Achteraf loop ik met het studiopubliek naar buiten. Het gaat langzaam, bij de deur staat iemand die iedereen een hand geeft, net als in de kerk. Als ik Oprah tijdens het handje geven vertel dat ik uit Nederland kom, vraagt ze of ik in Amsterdam woon. Ze krijgt regelmatig post van een Amsterdams meisje dat diep in de ellende zit. Kan ik het meisje misschien helpen? Ik ben verbijsterd; ze krijgt waarschijnlijk uit honderd landen honderden brieven, maar dit heeft ze onthouden, ze weet het. Ze is blijkbaar écht begaan. Kijk, dat is authenticiteit.
Na het regelen van een vertrouwensarts en een therapeut in Nederland en contact daarover met Chicago krijg ik weken later tot mijn verbazing plotseling per post een enorme envelop uit Amerika. Daarin zit een grote portretfoto, met daarop geschreven een korte tekst met mijn voornaam, daarna lieve woorden en haar handtekening.
Geef een reactie