Hoe krijg en houd je zin in leven met psychosegevoeligheid? ZinverZetten helpt mensen met zingevingsproblemen. In dit blog vertelt Lottie van Starkenburg over de achterliggende praktische filosofie die haar erg aanspreekt.
Uitdaging
Herken je één van deze uitspraken:
“Ik voel me niet prettig in mijn eigen lijf. En zin in seks heb ik ook niet meer door de medicijnen.”
“In de ‘woonruimte’ was geen comfortabele stoel, nog geen kussentje te vinden. Ramen dicht, anders raakt de airco van slag. Ik was overal liever dan daar.”
“Ik leefde van crisis naar crisis. Had ik mezelf net een beetje opgeraapt, glipte alles weer als zand door mijn vingers. Ik vroeg me af: waarom zou ik nog iets nieuws proberen?”
“Niemand zit op mij te wachten. Ik staar vooral doelloos voor me uit.”
Al deze uitspraken gaan over zin. Zin in het dagelijks leven, met psychosegevoeligheid en alles wat daarbij komt kijken als extra uitdaging.
Grote en kleine vragen
Zingeving gaat vaak over de grote vragen: waarom zijn wij op Aarde? Wat heeft mijn leven nog voor zin? Maar zin hebben gaat ook over kleine dingen, zeker als je langer leeft met een ziekte, aandoening of kwetsbaarheid. Hoe kun je zin hebben in deze dag ondanks vermoeidheid, pijn en leefstijlaanpassingen?
Zo bijzonder is dat eigenlijk niet. Zorgverleners zijn zich zeer bewust van de betekenis en het belang van hun werk. “Heeft mijn werk zin?” is voor hen geen vraag. “Heb ik zin om vandaag naar mijn werk te gaan?” wel.
Wat is zin?
Iedereen kent het gevoel van ergens geen zin in hebben. Maar wat is ‘zin’ eigenlijk? En hoe komt het dat je ergens zin in hebt, of juist niet? Nadenken over zin gaat makkelijker als je woorden hebt voor wat zin eigenlijk is. Voormalig denker des Vaderlands René Gude had daar een eigen kijk op. Volgens hem was er niet één zin, maar vier zinnen:
Zinnelijk is lijfelijke zingeving. Zit je lekker in je vel? Heb je energie? Smaakt de koffie? Heb je inspirerende mensen om je heen? Ga maar na: wie heeft er zin in bezoekjes aan saaie mensen die vieze thee serveren?
Zintuiglijk gaat over schoonheid. Ruikt het fris, is het lekker licht en mooi ingericht bij jouw thuis en op jouw werk? Of is de omgeving troosteloos? Jouw zin om ergens naar toe te gaan heeft ook te maken met de omgeving: is die geestdodend of inspirerend?
Zinrijk is de rationele kant van zingeving. Wat zijn je taken? Hoe dragen ze bij aan jouw doelen? Heb je genoeg te doen? Een lege agenda lijkt heerlijk voor wie hard gewerkt heeft, maar waarom zou je zin hebben om op te staan als je agenda dag in dag uit leeg is?
Zinvol gaat over wat belangrijk is jouw leven. Jouw doelen of idealen. Misschien zijn ze religieus of spiritueel geïnspireerd, maar dat hoeft niet. Voor ieder mens is het belangrijk om op een of andere manier betekenis te geven aan zijn leven.
Samen vormen deze vier soorten zingeving de vier Z’ten van ZinverZetten. De één is niet belangrijker dan de ander. Mensen hebben ze alle vier nodig.
Zelf aan de bak
“De term ‘zingeving’ betekent dat je zelf aan de bak moet,” zei Gude. “Je moet zin maken, ook als de moed je in de schoenen zakt.” ZinverZetten is de bril waarmee je naar je eigen zin of het gebrek eraan kunt kijken. Welke zinnelijkheid, zintuiglijkheid, zinrijkheid en zinvolheid ervaar jij in je leven? Welke mis je of waar zou je nog meer van willen? Zo kom je op het spoor van bronnen van zin in jouw leven.
Meer zin maken vraagt creativiteit. Die psychosegevoeligheid en alles wat daarbij hoort blijft. Zelf heb ik energiebeperkingen als gevolg van chronische aandoeningen. Door vermoeidheid voelt mijn lijf soms niet lekker. Ik kan dan erg genieten van een warm bad.
Zelfzorg als voorbeeld
Goede zelfzorg is belangrijk als je gevoelig bent voor psychoses. Om dat jaar in, jaar uit vol te houden is het belangrijk dat je daar zin in hebt en houdt. Daarvoor is het natuurlijk nodig dat je begrijpt waarom bepaalde medicijnen of leefstijladviezen bijdragen aan jouw gezondheid. Kortom: dat ze zinrijk zijn.
Maar dat alleen is niet genoeg. Neem hardlopen. Sommige mensen vinden hardlopen heerlijk, anderen vinden er niets aan. Als je geen zinnelijkheid beleeft aan hardlopen, hou je het dan vol? Of kun je beter op zoek naar een andere sport waar je wel plezier in hebt?
Ook zintuiglijkheid speelt een rol: loop je hard over een industrieterrein of door een mooi bos? Of is het voor jou belangrijk dat je een kekke outfit hebt als je naar de sportschool gaat? Tenslotte is zelfzorg een middel, geen doel op zich. Kom je door goed voor jezelf te zorgen meer toe aan wat jouw leven zinvol maakt?
Ga aan de slag!
Welke zin heb jij in jouw dagelijks leven? Welke mist er?
Lottie van Starkenburg (1978) is gepromoveerd sterrenkundige, moeder van twee kinderen en werkt als adviseur en toezichthouder in de zorg onder het motto “gids in eigen-zinnig leven’. Inspiratie over zin hebben en houden in langdurig leven met een ziekte, beperking of kwetsbaarheid vind je op www.lottievanstarkenburg.nl/zin.
Voor meer informatie over buro ZinverZetten zie www.zinverzetten.nl.
Lottie schreef ook:
Geef een reactie