Kinderen van ouders met psychische problemen (en/of verslavingsproblematiek) worden met een afkorting ook wel KOPP-kinderen genoemd.
Er is een speciale naam voor deze groep kinderen, omdat is gebleken dat veel van hen zelf als kind zijnde al of later als volwassene ook problemen kunnen gaan ondervinden, door de problemen die hun ouders nu hebben.
Eerlijk kunnen praten over problemen
Nu is het natuurlijk niet zo, dat je als KOPP-kind al bij voorbaat problemen hebt of krijgt. Als (een van) je ouders een psychische aandoening heeft en die er niet zo heel veel last van heeft, hoeft het geen probleem te vormen.
Ook kan die ouder vaak gewoon goed in staat zijn om voor zichzelf en voor de kinderen te zorgen, dus echt “ouder zijn”. Als je dan ook nog als kind gewoon open en eerlijk kunt praten over wat de problemen van de ouder inhouden en wat voor effect het (soms) heeft op jou, scheelt dat al een boel.
Als ondersteuning nodig is
Maar het is natuurlijk ook mogelijk dat ouders de zorg voor hun kind(eren) wel heel lastig vinden. Dit kan bijvoorbeeld als de problemen van de ouder(s) wel ernstig zijn of als zij het moeilijk vinden om er met hun kinderen over te praten.
Daarom is er hulp voor (ouders van) KOPP-kinderen in het leven geroepen. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat kinderen zich schamen voor wat er thuis gebeurt en daarom liever geen vriendjes of vriendinnetjes mee naar huis nemen.
Ook schoolverzuim komt vaak voor en ze vinden het soms moeilijk hun ouders los te laten en hun eigen weg te gaan. Soms nemen kinderen de rol en taken van de ouders over en cijferen zichzelf weg. De ontwikkeling van het kind zelf kan hierdoor in het gedrang komen. Hoe jonger het kind, hoe groter daarbij het risico voor het kind. Een jonge leeftijd is daarom als ‘aandachtspunt’ te beschouwen.
Beschermende en belastende factoren
Ook bepaalde eigenschappen van het kind of van de omgeving kunnen een beschermende of juist risico-verhogende factor zijn. Heeft een kind bijvoorbeeld veel zelfvertrouwen, dan loopt het juist minder risico problemen te ontwikkelen. ‘Zelfvertrouwen hebben’ is dus een ‘pluspunt’.
Zo zijn er allerlei eigenschappen of omstandigheden die de kans op moeilijkheden voor het kind vergroten of juist verkleinen. Hulpverleners proberen de aandachtspunten te verminderen en de pluspunten te versterken.
Voor ouders met psychische problemen
Wanneer KOPP-kinderen volwassen worden en zelf ook weer kinderen krijgen is het voor ouders naast het opvoeden en gezonde aandacht geven aan je kinderen, een uitdaging om met de eigen psychische kwetsbaarheid om te gaan en daar ruimte voor te maken.
Anders is de kans groot dat problemen van generatie op generatie worden doorgegeven. Bij één op de drie kinderen gebeurt dat als de ouders problemen hebben en het kind zelf geen hulp krijgt.
Organisaties zoals Kinnik bieden voor ouders verschillende programma’s in groepen aan, maar komen ook bij mensen thuis om individueel ondersteuning te bieden. Het KOPP-team biedt cursussen aan en bieden een steun.
Website voor ouders
www.kopopouders.nl is een website voor ouders met psychische problemen of een verslaving, met kinderen in de leeftijd van nul tot achttien jaar:
- Er is informatie advies te vinden hoe ouders hun ouderrol ondanks hun problemen zo goed mogelijk kunnen invullen. Op de website staan ook ervaringsverhalen van ouders, en daarop kan weer gereageerd worden.
- Daarnaast kunnen ouders via deze website anoniem een begeleide online groepscursus volgen om ondersteuning te krijgen bij het opvoeden.
- Ook kunnen ze een online zefhulpcursus volgen, met minimale begeleiding, en per e-mail advies krijgen over opvoeding.
Websites voor kinderen van ouders met psychische problemen
kopstoring.nl is een website voor KOPP-jongeren van dertien tot vijfentwintig jaar.
- Op deze website staat informatie voor, over en door KOPP-jongeren.
- Jongeren kunnen via de website een groepscursus in een chatbox volgen, vragen stellen aan een deskundige, verhalen van andere jongeren lezen en hun eigen verhaal met anderen delen.
- Ook kunnen ze er informatie over psychische en verslavingsstoornissen vinden.
Informatieboekjes KOPP/KOV:
- De reeks bestaat uit twee voorleesboekjes, twee boekjes voor kinderen en jongeren om zelf te lezen en twee boekjes voor (toekomstige) ouders.
- De voorlichtingsmaterialen zijn te bestellen via Trimbos.
Algemene websites
Alcoholinfo.nl & drugsinfo.nl zijn twee websites waar kinderen en volwassenen anoniem vragen kunnen stellen rondom alcohol en drugsgebruik.
Richtlijnjeugdhulp.nl bevat informatie over de richtlijn Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP).
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ken je de mini-College’s van PsychoseNet al?
Bekijk PsychoseNet college’s van Jim van Os over zorg en herstel, van depressie tot psychose.
