Een paar weken geleden publiceerde ik op PsychoseNet het verhaal van mijn vader Herre, de ‘ernstige schizofreen‘, maar vooral de allerliefste vader. Mijn vader is op 13 februari 2001 overleden door zelfmoord, daaraan vooraf ging een leven met psychoses en de diagnose schizofrenie.
Ter nagedachtenis aan mijn vader, en om aandacht te vragen voor psychosegevoeligheid en zelfmoordpreventie, organiseert PsychoseNet in samenwerking met Socialrun aankomende zaterdag (27 mei) ‘Herre’s Tocht der Tochten’. Met een groep mensen gaan we 100 km fietsen, langs plaatsen die voor mijn vader belangrijk zijn geweest.
Na dat ik het verhaal van mijn vader online heb gezet, heb ik veel bijzondere reacties gekregen uit verschillende hoeken. Familieleden die het mooi, dapper en respectvol vinden. Ze begrijpen goed dat het voor mij als zijn dochter fijn en rustgevend werkt om beter te begrijpen wat er met mijn vader is gebeurd. Ook van Makkumers (mijn dorpsgenoten) zelf die toentertijd aan de zijlijn stonden heb ik reacties gekregen, Makkumers die zich de dag zelf nog kunnen herinneren. Zij reageerden onder andere met: “Het is goed dat schizofrenie wat meer uit de taboe wordt gehaald” en complimenteerden me voor de wijze waarover ik over mijn vader spreek.
Mensen waren onder de indruk van het verhaal. Ze vonden het heftig en indrukwekkend, maar ook een goed initiatief. Hiermee zie je dat het delen van mijn verhaal daadwerkelijk iets betekent voor de openheid over psychische aandoeningen
Mijn vader had een enorme passie voor Friesland en de Elfstedentocht, graag licht ik hier nog iets over toe. Friezen hebben een unieke eigen cultuur, die al stamt uit de Romeinse tijd. De Friezen zijn een trots volk. Ook zijn ze vaak blond en rossig van haarkleur, hebben ze vaak een lichte oogkleur en zijn ze lang van gestalte. Friezen hebben hun eigen sporten zoals Fierljeppen (over sloten heenspringen met stokken). Friezen hebben een eigen taal en gewoontes. Mijn vader was bijvoorbeeld lid van de FNP (Friese Nationale Partij).
Al sinds de 19e eeuw wordt de Elfstedentocht geschaatst, een typisch Friese schaatstocht over het ijs. Schaatsen leerde ik als klein meisje gelijk toen ik in nog Maarssen woonde (van 1990-1996). Achter mijn vader schaatste ik dan, hij met zijn handen op de rug. Dan moest ik mij vasthouden aan zijn handen om balans te houden.
Toen we in 1996 in Makkum, Friesland kwam wonen ervoer ik de cultuurverschillen gelijk. Ik was al gewend als ik op bezoek kwam bij mijn pake en beppe (Fries voor grootouders) dat de voertaal alleen Fries was. Hierdoor leerde ik zelf ook al gauw een woordje Fries praten. Op het moment dat ik naar de basisschool ging in Makkum werd er op het schoolplein door de halve klas Fries gesproken en de andere helft sprak Nederlands. Ik leerde de Friese producten kennen zoals: sûpe (karnemelk), dúmkes, sûkerbôle (suikerbrood) en brea (roggebrood). Mijn vader zong wel eens een Fries liedje zoals “Simmermoarn” of “Feintsje fan Menaam”. Mijn moeder heeft een Friese taalcursus gevolgd via Afûk (cursus voor niet-Fries taligen).
In 1997 was er weer een Elfstedentocht, na 11 jaar wachten! Groot feest dus. Wij gingen kijken als familie op de Blauwpoortsbrug in Bolsward. Als klein meisje stond ik op het ijs. Een hoempapa band, een draaiorgel, lallende en juichende mensen, koek en zopie. Wat een mooie ervaring! Friesland op z’n best. Al met al kan ik mijn vaders passie en voorliefde voor Friesland ook heel goed snappen.
Mijn vader heeft de Elfstedentocht drie keer gefietst, in 1977, 1979 en 1980. Dit jaar ga ik voor het eerst ook meedoen, om de sfeer te kunnen ervaren waar mijn vader altijd zo van genoot. En om zijn leven te eren
Linda Horjus, dochter van Herre
Geef een reactie