Een kanarie in de kolenmijn: de meesten zullen de uitdrukking wel kennen. Deze gaat terug tot in de tijd dat mijnwerkers letterlijk een kanarie in een kooitje meenamen de mijn in. Met het doel zo vroegtijdig gevaar te signaleren. Gevaar als in: “Gebrek aan veiligheid”
In ontmoetingen valt het me op dat mensen (onder andere) behoefte hebben aan ‘veiligheid’. Wanneer het woord ‘veilig’ valt, gebeurt er van alles in mij. Vele uren, dagdelen, dagen, weken, maanden, jaren, heb ik in psychotisch bewustzijn verkeerd. De behoefte aan ‘veilig’ lijkt iets interns en ook iets externs voor mij in deze tijden.
Het naarste gevoel
van een bloeiende psychose, vind ik het opzuigen van prikkels. Externe invloeden worden fysiek en mentaal iets heel wezenlijks . Een geluid bijvoorbeeld, was meer dan voelbaar in mijn lijf. De verlieservaring is op zo’n moment zo immens, vechten lijkt logisch. Maar er is niet tegen te vechten, het gebeurt. Op zo’n moment krijgt het begrip ‘veilig’ een andere dimensie. Als jezelf ‘veilig weten’ zo is aangetast, wat kan je dan nog met dit begrip?
De samenleving heeft het veel over ‘veiligheid,’ over wanneer deze ‘aangetast’ is. Er worden pogingen gedaan om ‘veiligheid’ te borgen. Een overheid die betrouwbaar is, moet burgers immers een gevoel van ‘veiligheid’ geven. Met gladde uitgestreken gezichten worden de mooiste dialogen over dit thema opgetuigd. Ik denk dat dit het gevoel van ‘veiligheid’ enorm aantast. Mensen die zich ‘normaal’ en ‘vlekkeloos’ voordoen vind ik erg eng.
Kanarie in de kolenmijn
Ook in ons land zijn er voorbeelden te over van onveilige situaties. Ze worden soms benoemd, daarna gecomprimeerd tot mooie dialogen, en doorrrrrr…Ondertussen gebeurt er denk ik wel iets in de spreekkamers van huisartsen en psychiaters. Ik vermoed dat de gevolgen van de combinatie van een steeds sterker geïndividualiseerde samenleving en (schijn)veiligheid zeker onderwerp van gesprek zijn. Naarmate de maatschappij verandert zullen ook de thema’s van psychose veranderen. Want in wezen zie je in het lijden datgene terug waar men in de maatschappij mee te dealen heeft.
Kunnen we er misschien naar toe te stellen dat er geen veiligheid bestaat? Het streven ernaar is nobel, maar mislukt.
Dan zijn mensen die dit allang weten en ervaren ook niet meer ‘gek.’ Zij krijgen dan niet meer vanuit argwaan de potentiële veroordeling/schuld toegeschoven. Dan kunnen we bij het begin beginnen: Na het loslaten van de verzuiling, welk moreel kompas willen we borgen? En wanneer is de prijs van individualisme te hoog?
Bizar om te beseffen, dat misschien zelfs de waanzin in mijn hoofd betrouwbaarder en veiliger was dan het aanhaken in de maatschappij. “Er is geen oorlog dus we leven in veilig Nederland,” slaat het gesprek hierover dood. Have the fools taken over the asylum?
We verliezen iets fundamenteels, wat bouwen we in de plaats hiervoor op?
Meer lezen?
Geef een reactie