Stemmen horen komt erg vaak voor. Uit bevolkingsonderzoek blijkt ongeveer 4% van de mensen deze ervaring te kennen. De meesten van hen kunnen goed met hun stemmen overweg. Ze worden door ze geholpen, bijvoorbeeld op een oplossing van een probleem gebracht.
Door ze geïnspireerd, zoals bij schrijvers die de stemmen als karakters in boeken gebruiken. Stemmen horen is een menselijke variatie, waar mensen mee moeten leren omgaan. Bij de meesten gaat dit spontaan door hun positieve invloed en bij anderen kost dit veel moeite, door de negatieve invloed.
Het is maar een klein gedeelte van alle stemmenhoorders, die er niet mee kunnen omgaan, omdat ze erg gehinderd worden door hun stemmen
Zij hebben last van stemmen die hen dingen verbieden die ze graag doen. Of de stemmen maken hen bang door angstaanjagende opdrachten te geven of door te dreigen met ongelukken als je niet doet wat ze zeggen. Stemmen kunnen ook storen in het contact met andere mensen en de stemmenhoorder het gevoel geven dat de stemmen almachtig zijn.
Toch is er hoop voor mensen die onder hun stemmen leiden. Ze kunnen leren om te gaan met de stemmen door te leren begrijpen met welke gebeurtenissen, emoties of conflicten in hun leven ze samen kunnen hangen. Het is veel stemmenhoorders – op eigen kracht – gelukt is.
Wat hebben zij gedaan?
- Hun stemmen geaccepteerd als echt, want je hoort ze echt, allemaal.
- Er mee ophouden ze kwijt te willen, maar ze accepteren als persoonlijk. Ze horen bij jou.
- Je bewust worden, dat jij de eigenaar bent van jouw stemmen.
- Stoppen met zoeken naar een oorzaak buiten jezelf, want ze hebben het tegen jou.
- Op zoek gaan naar een oplossing in jezelf.
- Ophouden je emoties die je hebt te ontkennen, want emoties, daar heb je een reden voor.
Dit hard werken maar het is makkelijker als je lid wordt van een stemmenhoordersgroep. Je hebt in ieder geval iemand nodig die je stemmen accepteert en ze niet per se weg wil hebben. Ontkenning en er niet over praten maakt het alleen maar moeilijker.
De eerste stappen zijn de moeilijkste, omdat je wat meer controle moet zien te krijgen om van het gevoel af te raken dat ze almachtig zijn. Dat zijn ze niet want ze kunnen alleen suggesties doen. Ze hebben geen handen en voeten.
Je moet wat macht terug nemen, bijvoorbeeld door zonder commentaar en met open mind naar ze te luisteren en alleen ja of nee te antwoorden als je het wel of niet eens met de stemmen bent.
Ga geen discussie aan! Je moet ook het contact met hen niet uit de weg gaan, maar structureren. Reserveer een bepaald moment op de dag voor de stemmen. Komen de toch op een ander tijdstip, verwijs ze dan naar dat uur. Lastig maar anderen zijn je al voorgegaan.
Er zijn meerdere soorten stemmen
Veel mensen hebben ook een positieve stem. Die moet je vooral aandacht geven en in ere houden. Deze stem kun je om hulp vragen als je hulp met je andere stemmen nodig hebt.
Sommige echt vervelende stemmen zeggen dingen tegen je, die iemand vroeger tegen je gezegd heeft in een situatie, waaraan jij liever niet herinnerd wordt. Daar helpt geen discussie of opnieuw boos of verdrietig worden tegen. De eerste stap is koel reageren zoals boven met ja of nee. Daar word je zelf sterker van.
Het beste zou zijn als je naar deze demonen toegaat en merkt wat een lafbekken het zijn. Maar dat durf je nog niet. Het is ook mogelijk hulp te vragen voor het probleem, waaraan je liever niet herinnerd wordt.
Er zijn ook stemmen, die gekomen zijn in een tijd dat je heel onzeker was
Stemmen waarvan je uit ervaring weet, dat ze altijd doorgaan als je tegen ze ingaat. Stemmen, die vinden dat ze gelijk hebben.
Dat hebben ze ook. Maar jullie begrijpen elkaar niet. Zij praten in metaforen en erg zwart-wit dus je moet het eerst vertalen. Als ze zeggen ‘je kunt net zo goed dood zijn’, bedoelen ze niet dat je dood moet of jezelf wat aan doen, maar dan bedoelen ze dat je beter voor je zelf op moet komen om meer te bereiken. Of dat je onzekerheid moet accepteren als iets van jezelf.
Als ze je boos maken, moet je begrijpen dat ze vinden dat je je boosheid moet leren uiten. Waarschijnlijk is dat nou juist zo moeilijk voor je. Omdat je zo niet wilt zijn, of omdat dat vroeger gevaarlijk was. Maar meestal is dat allemaal van vroeger.
Als je de stemmen begrijpt moet je nog wel veel aandacht geven aan het trauma waar je schaamte- en schuldgevoelens over hebt. Maar als je kunt uitleggen hoe dat bij jou zit, met het verband tussen je stemmen en je traumatische ervaring of conflict, dan vind je makkelijker hulp, dan bij een onduidelijk verhaal.
Hoe kom je erachter waarmee de stemmen in jouw leven samenhangen?
Daarvoor zijn de karakteristieken van je verschillende stemmen heel belangrijk.
Kijk eens naar de leeftijd van je stemmen. Stel dat je een stem hoort van een kind van 7 jaar. Dan kan die stem jaren bij je zijn. De stemmenhoorder wordt ouder, maar de stem niet, die blijft altijd de stem van een 7-jarige. Dit is een duidelijke aanwijzing dat er iets met je is gebeurd op 7-jarige leeftijd.
Maar het kan ook zijn dat de leeftijd van de stem, de leeftijd van een bekende is. Bijvoorbeeld: je moeder is van de trap gevallen en naar het ziekenhuis gebracht en jij bleef alleen achter. De stem heeft dan de leeftijd van je moeder toen ze van de trap viel. Zo kun je vaststellen of de vrouw die je hoort je moeders stem is of van een andere vrouw.
De eigenschappen van de stemmen kunnen wijzen op wat jij hebt meegemaakt. Luister naar het thema waarover ze praten of waarvoor ze waarschuwen. De soort triggers die stemmen uitlokken, bijvoorbeeld bepaalde situaties. Ze komen dan alleen op het werk of alleen thuis, dan is daar iets gebeurd dat je moeilijk vindt je te herinneren of accepteren. Bepaalde emoties, die herinneringen oproepen aan wat er vroeger gebeurd is of emoties oproepen, waarmee je geen raad weet. De invloed die ze op je hebben, kan op een zwakke plek wijzen in jouw emoties, die je niet durft te uiten of afgeleerd hebt te uiten. Vaak is agressie de emotie die stemmenhoorders niet kunnen uiten.
We weten dat er heel vaak een gebeurtenis in je leven ten grondslag ligt aan je stemmen
Bewezen is dat seksueel misbruik, fysiek misbruik, emotionele verwaarlozing en pesten tot stemmen horen in je latere leeftijd kunnen leiden. Maar er zijn meer moeilijke dingen zoals het acceptreen van een andere seksuele identiteit en het uiten van bepaalde emoties (verdriet, agressie), maar ook afgewezen zijn etc. De karakteristieken van je stemmen wijzen rechtstreeks naar zulke moeilijke dingen, vandaar dat het veel moed vergt ze te willen leren kennen. Maar het is eigenlijk nog erger een leven lang geen oplossing te vinden voor je probleem, want acceptatie is het enige wat bevrijdend werkt.
Je kunt ook met je stemmen praten
Je kunt een stem bijvoorbeeld vragen: wil je me vertellen wat je reden was om bij mij te komen? En als je het antwoord niet direct begrijpt, bijvoorbeeld als die stem zegt ‘dat ik beter voor mijzelf moet zorgen’, dan kun je vragen of hij/zij nog meer te zeggen heeft.
Peter Oud had een mooi voorbeeld in de Klankspiegel: ‘De stem zegt dat ik altijd eerst aan een ander denk en dan pas aan mijzelf’. Zo leert Monika uit dit voorbeeld dat stemmen niet alleen negatief zijn en vindt ze dat een prettige ervaring.
Waar het om gaat: je kunt heel veel zelf doen en een stemmenhoordersgroep kan daar wel heel behulpzaam bij zijn, maar je kan zelf ook een eind komen en hulp vragen aan een betrouwbare iemand is ook heel belangrijk.
Marius Romme (1934) is hoogleraar geweest in de sociale psychiatrie in Maastricht en heeft samen met Sandra Escher 25 jaar onderzoek gedaan naar de ervaring ‘stemmen horen”. Hieruit is een inmiddels wereldwijd verspreide hearing voices movement gegroeid: netwerken van stemmenhoorders die elkaar helpen in stemmenhoorders-groepen.
Meer over stemmen horen?
• Stemmen horen: hoe ga je er mee om? Interview met Dirk Corstens
• Alles over stemmen horen in je hoofd
• Stemmen horen, ben je dan gek?
• levenmetstemmen.nl
Geef een reactie