Pien vertelt over de 5 facetten van psychose en herstel. Ze zegt: “Naast de vijf fases van herstel van PsychoseNet, zijn er denk ik nog meer facetten te benoemen die bij de herstelfase kunnen horen, best wel ruwe fases. Dit is mijn ervaring in ieder geval”.
Dit zijn 5 facetten van psychose en herstel
Dit zijn de facetten die ik ervaar tijdens herstel en die het benoemen volgens mij ook waard zijn:
1. Angst
Wat ik heb ervaren bij elke psychose is veel angst. Dit zou kunnen horen bij het overweldigd raken bij wat er gebeurd is: je hebt (soms) totaal de controle verloren over je geest en handelen en dat kan schokkend of beangstigend voelen: “Wat is er in godsnaam gebeurd?”
Soms is de opname, of weg daar naartoe, zeer onprettig geweest. Er kunnen negatieve of traumatiserende ervaringen tijdens de psychose zijn geweest, die een plek moeten vinden. Soms blijken de ideeën waarmee je lang rondgelopen hebt totaal onjuist, wat angst met zich mee kan brengen. Wat mij elke keer plaagt, is de angst om mensen te verliezen, vaardigheden, bezigheden, of de reacties van deze of genen.
2. Verleden en toekomst
Het ‘hier en nu’, het heden, is in deze fase te onaantrekkelijk om in te blijven. Wat vervolgens vaak gebeurt in mijn ervaring, is dat je teruggaat in de tijd, toen het nog beter was, toen je nog geen psychose had etc. Momenten komen terug waarin je liever anders had gehandeld. Soms komen pijnlijke herinneringen boven.
Tegelijk spring je naar voren in de toekomst die vaak somber gestemd is: hoe pak ik de draad in godsnaam op?
3. Schaamte
Schaamte voor wat er gebeurd is tijdens de psychose, voor bijwerkingen, voor verlies van werkzaamheden, en status. Wat zeg je bij de kapper als hij of zij vraagt: “wat doe je in het dagelijks leven?”. Verder: schaamte voor het moeten vragen of leunen op hulp.
4. Rouw
Soms is er echt verlies: verlies van werk, status, contact met mensen die je kende, je gezonde “ik”, je zelfvertrouwen, sommige, favoriete hobby’s… Deze zaken kunnen geheel of deels terugkeren, maar op dat moment is er is sprake van een vol rouw proces.
5. Vergelijken:
“comparison is the thief of all joy”
We doen het allemaal wel eens: in een herstelfase vergelijk je misschien wel méér en soms wordt je meer geconfronteerd met wat had kunnen zijn. Ofwel wat anderen, je peers met name, niet allemaal bereikt hebben of bereiken aan successen. Daarbij sluit het aan op fenomeen FOMO (fear of missing out): de angst om niet mee te kunnen doen met bijvoorbeeld events, belevenissen, of activiteiten. Beiden kunnen pijnlijke emoties opwekken van er niet bij horen of buitensluiting.
Leven als een ruw-geslepen diamant
“De ziel wordt als een ruwe diamant in het lichaam geplaatst en moet gepolijst worden, anders zal de glans ervan nooit verschijnen” (onbekend)
Hoewel ik mogelijk niet helemaal van een aantal van deze zaken vrij zal zijn, kunnen deze ze wel afnemen hoe verder ik vorder in het herstelproces, heb ik ervaren. Het streven is een leven te kunnen leiden met balans zingeving en voldoening. Met nieuwe hobby’s, vrijwilligerswerk of werk, voldoende contacten en relaties.
Ruwe diamanten kunnen gelukkig weer gaan blinken. Zie ook herstelfase 5 van PsychoseNet: Leven voorbij de psychosegevoeligheid
Dit zijn de 5 fases van psychose en herstel:
- Fase 1: Vroege fase
- Fase 2: Overweldigd zijn door de psychose
- Fase 3: Worstelen met psychosegevoeligheid
- Fase 4: Leven met psychosegevoeligheid
- Fase 5: Leven voorbij de psychosegevoeligheid
Meer lezen over de facetten van psychose en herstel?
- Van psychose herstellen is bikkelen – uit het ei van psychose
- Persoonlijk herstel vergeet je soms snel – ik ploeter en probeer
- Herken mezelf niet – acceptatie is het sleutelwoord tot herstel
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Verder lezen over goede zorg en GGZ?
Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.
Geef een reactie