Het Michelin vrouwtje (of mannetje) en wat daarachter zit, ofwel leven met het metabool syndroom. Je kent ze wel, mensen met enorme buikomvang, waarbij je misschien denkt: “waarom doen ze daar niets aan?” Of mensen bij wie je gewoon kunt zien dat hun omvang duidelijk van medicatie afkomt, die hebben een bepaalde uitstraling, grauwe huid en opgeblazen gezichten.
Of gewoon iemand die je in korte tijd hebt zien opblazen, opeens zit er extra volume rond die persoon.
Antipsychotica
Zelf ben ik er ook zo eentje, bij wie dit plaats vond. Het is duidelijk te zien dat de metabole werking verstoord is geraakt en we praten dan over het metabool syndroom. In dit schrijven praat ik vooral over dit syndroom vanuit het slikken van antipsychotica.
Altijd mollig
Ik ben nooit echt slank geweest, altijd mollig. Behalve toen ik vanuit psychose en door stemmen de opdracht kreeg te stoppen met eten en drinken. Toen ben ik 50 kilo afgevallen en bijna gestorven aan ondervoeding. Maar over het geheel genomen had ik aanleg om mollig te zijn en was mijn metabolisme al traag en sloeg veel op. Te zwaar zijn was mijn hele leven al een gevecht. Talloze diëten gevolgd en proberen mijn levensstijl te veranderen, maar niets hielp.
Beweging
Behalve beweging; tijdens psychosen was ik heel beweeglijk en liep en fietste veel. De kilo’s vlogen er dan af , om er later in herstel weer bij te komen. Wat er dan gebeurde is dat ik als een zoutzak op de bank zat en niet in beweging kon komen. Ik zat in een soort lethargie, had initiatiefverlies en was in een soort staat van verdoving.
Leefgewoonten
Het duurde een hele poos voor er weer wat levensvreugde en zingeving kwam. Maar ook dat bracht niet het gewenste effect van in beweging komen of van het willen veranderen van mijn leefgewoonten, inclusief dieet. Intussen werd ik alsmaar zwaarder. Ik had ( en heb) te hoge bloeddruk, mijn suikers en insuline levels waren niet goed, te hoog cholesterol en maag- en darmproblemen. Mijn lever raakte vervet. Mijn gehele fysieke gesteldheid functioneerde steeds slechter, medicatie was aan de orde, bovenop de antipsychotica.
Vicieuze cirkel
Ik kreeg steeds meer moeite met bewegen , kwam aan, kon mijn gewicht niet meer dragen en kwam zo in een vicieuze cirkel terecht. Bewegen bracht pijn en ongemak, dus dat kleine beetje dat ik nog deed, verdween bijna helemaal, op de klusjes in huis na, die ook steeds zwaarder werden om te doen. Ik ging alles uitstellen, omdat het me zoveel moeite kostte. Tot de dag van vandaag. Ik kwam zelfs op een scootmobiel terecht, ook door fybromyalgie, maar lopen en fietsen zijn nu dingen die niet meer vanzelfsprekend zijn. Dat waren ze enkele jaren geleden nog wel.
Metabool syndroom
Inmiddels is duidelijk dat de medicatie die ik slik hierin een rol speelt. (Acemap) Plus mijn aanleg; 20-30% van de mensen die antipsychotica gebruiken krijgen last van het metabool syndroom. En ook al ben ik geminderd in medicatie en is er onderzocht of ik iets anders kon slikken (met niet deze bijwerking), gevonden hebben we het antwoord niet. De GGZ doet hier niet veel mee, behalve adviseren gezond te eten en meer te bewegen.
Cortisol
Maar wat als je medicijn ook datgene is dat jou als een zoutzak op de bank doet zitten? Dat jouw hormoonaanmaak beïnvloedt? En dus ook je gedrag? Ik ben gaan googlen, wat is dat nou met buikvet? Ik kwam erachter dat het stofje dat jou in overlevensmodus zet, hier een grote rol speelt:
Wat is cortisol
Je maakt teveel cortisol aan en het lichaam slaat je reserves op als vet. Je kan ook opnieuw in een cirkel terecht komen dat het lichaam denkt dat je cortisol aanmaakt, maar in feite te weinig daarvan aanmaakt. Daardoor verbrandt je geen buikvet en het heeft invloed op verdere stofjes in je lichaam. Waar je lichaam mee bezig is, is overleven. Het staat in de overlevingsmodus! Het denkt jou hiermee te redden.
En dat is logisch natuurlijk, als je na gaat wat de stoffen in je lijf met je doen tijdens ( langdurige) psychosen. Wat nodig is, is de hoeveelheid cortisol normaliseren en zo weer tot een gewone buikomvang komen. Maar hoe doe je dat? En vooral hoe doe je dat, terwijl je antipsychoticum je andere signalen geeft, zoals lekker onbeweeglijk op de bank blijven zitten?
Gezond eten
Wat meespeelt is hoe iemand eet en hoe iemand beweegt.
Vet moet je verbranden. Je hebt dus langzame koolhydraten nodig en veel beweging. Veel ( rood )vlees, vis en eieren vanwege de eiwitten en veel vezels, groenten, zaden en fruit. Weinig foute vetten en weinig suikers.
Dus ook weinig tot geen frisdranken en sappen, geen smoothies. Wanneer je mensen die in psychose zijn geweest en daarna thuis herstellen , de vraag stelt: “eet je gezond?“, dan is het antwoord in de meeste gevallen: “nee!”
Troostvoedsel
Dat heb ik meegemaakt in mijn omgeving, mensen die ik uit opnamen ken, en van mijzelf. Nee, we aten niet echt gezond. In herstel grijp je naar troostvoedsel, naar makkelijke dingen en snel klaar happen. Animo voor koken is er nauwelijks( of je hebt het nooit geleerd). Gevolg is dat je later vaak op strenge diëten gaat en daarna alles net zo snel weer aan komt. Je hebt een andere levensstijl nodig, maar hoe krijg je dat voor elkaar? Die buik blijft komen bij iedere pil die je slikt. Je gewicht heeft ook effect op je welbevinden. Mij maakt het in ieder geval niet gelukkiger. Toch lukte het me steeds niet daar iets aan te veranderen. Ik was mijn vechtlust kwijt na de zoveelste psychose.
Innerlijk gevecht
Inmiddels ben ik zelf nu, 2 jaar na mijn laatste psychose, nog steeds in zekere mate in herstel. Ik weet dat ik iets aan mijn conditie en lichaamsomvang moet doen, ik ben nu eindelijk ook meer gemotiveerd. Maar in beweging komen blijft lastig, levert innerlijk gevechten op en ook veel pijn. En matigen met eten lijkt mijn enige haalbare oplossing. Ik ben al wat afgevallen, maar nog lang niet waar ik wezen moet.
Ervaringsdeskundigen
Ik schrijf dit stuk omdat ik vind dat er meer info en oplossingsmogelijkheden mogen komen vanuit de GGZ en vanuit gelijkgestemden zelf. Ervaringsdeskundigen hebben vast veel know how in huis. Wie de medicatie voorschrijft is ook verantwoordelijk voor problemen die daarop volgen en daar mogen ook oplossingen geboden worden. Vaak zijn er wel beweeg-programma’s, maar geen inzichtgevende begeleiding in leefstijlkeuzen. Die bestaan wel bij de gemeenten en fysiotherapeuten; programma’s die door de zorgverzekering worden vergoed. Toch zul je het meest zelf moeten doen en moeten kiezen wat jou het beste past.
Bijwerkingen
Ik ga nu eindelijk beginnen met mijn gevecht tegen de kilo’s en de bijwerkingen van mijn medicatie. Ik ga, weet ik, een jarenlang traject in. Ook omdat ik niet kies voor snel diëten, maar rustig mijn leefstijl wil veranderen. Daar gaat dus tijd overheen. Ik ben best boos, dat dit mij moet overkomen, nadat ik jarenlang een bepaald gewicht had. Mijn gezondheid is aangetast en dat mag toch wel van belang zijn in je keuze voor antipsychotica. Daar mag meer rekening mee worden gehouden en meer begrip voor zijn.
Afvallen doe je niet zomaar even
Het blijft levenslang terugkomen. Vooral omdat geen medicatie bij mij psychose betekent. En dat wil ik niet meer. Ik word al zo moe van het idee alleen al. Het slurpt energie. Het duurt jaren voor je weer normaal functioneert.
Gedeelde smart is halve smart!
Dus ik hoop dat veel ervaringsgenoten gaan praten hierover en geen genoegen nemen met het afschepen door de GGZ. Ik wens en hoop dat er forums gaan komen en heel veel uitgewisselde ideeën en antwoorden. Gedeelde smart is halve smart. Dus… Lead the way! Het is tijd dit te exposen! Praat erover, vraag hulp!
En vooral: ga zelf uitzoeken hoe dit effect heeft op jouw stofwisseling en wat daarbij het beste helpt! We hebben elkaar nodig hier meer bekendheid aan te geven.
Lees meer van Lotuslicht:
- Thuis komen, de heilige geest thuis brengen – 3e boek van José Smit
- Schizofrenie is geen levenslang!
- Wel of niet EMDR? – Ik ga er niet verder mee
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Vereniging Afbouwmedicatie
De Vereniging Afbouwmedicatie is te allen tijde bereikbaar om met je mee te denken. Ook als je vragen hebt over deelbaarheid van pillen of andere praktische vragen rondom het afbouwen van medicatie.
Mail je vraag naar: info@verenigingafbouwmedicatie.nl
Geef een reactie