Promovendus Matej Djordjevic over zijn onderzoek naar psychose met behulp van dagelijkse meetmomenten over klachten en welzijn. Matej komt uit Duitsland, uit Berlijn en woont sinds 2017 in Groningen.
De toelatingseisen in Duitsland voor geneeskunde zijn zwaar
Hij wilde wel heel graag geneeskunde studeren. Hij kwam toen uit op Groningen. Hij was toen nog nooit in Nederland geweest en vond de stad Groningen, ondanks het feit dat het wel veel kleiner is dan Berlijn, erg leuk. Hij was blij dat het gelukt was hier een plek te vinden om te studeren.
Het was natuurlijk wel wennen, maar de Nederlandse directheid is er ook in Berlijn. Verder was het natuurlijk allemaal nieuw maar achteraf gezien zeker een ervaring die hij nooit had willen missen.
Tijdens zijn studie ging Matej een traject in voor studenten geneeskunde die onderzoek doen leuk vinden
Naast de bachelor, de eerste paar jaren, heeft hij extra vakken gedaan. Dat waren mini onderzoekjes. Via zijn interesse in Global Health, gezondheid over de hele wereld, is hij bij Wim Veling uitgekomen. Na de bachelor doe je dan een stage in de wetenschap voor een half jaar. Dat ging over persoonlijkheid en coping (hoe ga je om met klachten) bij mensen met een 1e psychose.
Dit was een cohortonderzoek, dan volgen ze mensen voor langere tijd, en dit was in Noord-Nederland. Hij werd daarna toegelaten voor een MD-PhD onderzoek, en kon zo een jaar onderzoek doen voor HAMLETT. Als dat af is gaat hij verder met co-schappen voor zijn geneeskunde studie.
Eigen onderzoek: EMA, Ecological Momentary Assesment
Het HAMLETT deelonderzoek waar Matej aan heeft gewerkt gaat over “dagboekmetingen”. Deelnemers aan het onderzoek krijgen via een SMS op hun telefoon een link naar een vragenlijst. De sms’jes komen 10 keer per dag op willekeurige momenten binnen, en voor 8 opeenvolgende dagen.
Voorbeeldvragen zijn:
“Hoe voelde je je net” (in het moment voor het invullen), “Welke klachten ervaar je nu?” “Hoor je stemmen” “Heb je voldoende concentratie”
Maar ook vragen over waar je bent:
“Met wie ben je”, “Wat doe je”, “Waar ben je” en “Hoe voel je je daar bij?”
Doordat je deze vragen steeds op dezelfde manier krijgt, kan je het snel invullen en kost het vaak maar 3 a 4 minuten tijd. Zo krijg je meer inzicht over hoe je je nu echt voelt bij of door een bepaalde situatie.
Deze manier van meten met behulp van EMA vragenlijsten is een goede aanvulling op de meting in de kliniek waarbij je terugblikt naar een week of maand. Met de klinische vragenlijsten weet je soms niet alles in detail meer, of als je je dan net wat slechter voelt, kan dat de hele week of maand kleuren.
Over de details van het onderzoek kan Matej nog geen conclusies trekken. Daarvoor zijn ze nog niet klaar met analyseren. Het analyseren van al die metingen bij een heel aantal mensen is ingewikkeld.
Matej gaf aan dat je het jezelf hierbij lastiger of makkelijker kunt maken
Je kunt bijvoorbeeld gewoon het aantal sociale contacten tellen dat iemand heeft. Of een andere uitkomst bij een vraag. Verder zijn er wel statistische programma’s die er mee om kunnen gaan met de variatie van uitkomsten bij de metingen binnen een persoon en tussen de personen onderling.
Matej wil graag verder in de psychiatrie of in de neurologie
In neurologie moet hij nog co-schappen lopen en daarmee werkervaring. Dat is dus wel een belangrijk blok om daarna te kunnen kiezen waarin hij later verder wil gaan. Dat kan dus ook in de psychiatrie zijn. Huisarts spreekt hem ook aan, maar een snijdend vak, als chirurg, dat ziet hij niet zo zitten.
Wat is belangrijk voor Matej?
Vriendschappen en gezelligheid, onder de mensen zijn, het liefst grote groepen, dat is belangrijk voor Matej. Hij heeft er veel plezier in om met een grote groep op vakantie te gaan en dan in een huis te zitten met 12 personen, met 4 op de kamer. Dat vindt hij geweldig. Hij spreekt graag met mensen af, om te sporten, voor een feestje, om uit eten te gaan of naar de bioscoop bijvoorbeeld. Maar werk is ook best belangrijk. Hij vindt het werk ook leuk en interessant, en hij is best wel ambitieus en gemotiveerd.
Daarbij houdt hij wel work-life balance in de gaten
Soms heeft Matej wel teveel stress, maar hij heeft wel geleerd hier beter mee om te gaan. De sollicitatie voor zijn leer-werktraject als MD-PhD, en tijdens de co-schappen een publicatie afmaken voor de toelating, was erg stressvol. Toen was er weinig vrije tijd. Daarna heeft hij wel rust gepakt, 3 maanden even geen onderzoek. Nu let hij op een goede planning zodat hij als het druk wordt weet wat hem te wachten staat. Dan is het vol te houden en kan je er op anticiperen.
Voor een periode druk zijn is prima. Leuke dingen erbij plannen, met mensen afspreken, bijvoorbeeld de social run, hardlopen om je hoofd even leeg te maken, dat zijn dan belangrijke tegenhangers. Daarnaast gaat Matej ongeveer een keer per maand Groningen stad uit, naar zijn ouders, naar A’dam, de natuur in. Deze “change of scenery” geeft hem nieuwe energie.
Hij heeft meegedaan met de Social Run
Een hardloopevenement waarbij je met een team in estafette vorm 555 km aflegt door Nederland. Dat was heel leuk, maar gaf wel slaaptekort. De tweede dag had hij veel spierpijn en daarom heeft hij toen vooral met de lopers meegefietst. Er fiets altijd iemand mee om de route voor de loper te bepalen.
Het gesprek was twee dagen na deze loop, maar hij was al wel weer hersteld. “Gisteren was hij nog wel moe.” Hardlopen doet hij wel vaker, afgelopen jaar heeft hij ook de halve marathon van Amsterdam gelopen. Volgend jaar wellicht de hele marathon.
Matej zijn boodschap gaat over stigma
Matej: ”Stigma is relatief groot bij schizofrenie spectrum stoornissen. Veel mensen weten niet goed wat het betekent. Daarom is het belangrijk dat er meer kennis en begrip komt. Dat het iets is dat je kan overkomen waar je je niet voor hoeft te schamen. Dat het weer beter kan gaan. Hoop is daarbij belangrijk.
Tijdens zijn Hamlett onderzoek zag Matej veel deelnemers, sommigen hadden wel veel problemen en sommigen wat minder, maar iedereen leidt wel een levenswaardig leven. Dat is belangrijk om te beseffen.”
Heb je een vraag over psychose?
Onze PsychoseNet experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur. Gratis en anoniem.
Bram’s kennismaking met de wetenschap.
Mijn blogs hebben als doel meer bekendheid te geven aan het onderzoeksveld rondom psychoses met ruimte voor de persoonlijke kant van de onderzoeker. Zelf ben ik betrokken bij het onderzoek HAMLETT/OPHELIA, naar de effecten op de lange termijn van korter of langer medicijngebruik op herstel van een psychose.
Meer lezen over psychose?
- Weerbaarheid bij psychosegevoeligheid: naar een gedeelde realiteit – Jim van Os
- Religion, Madness and Mimetic Theory – psychosegevoeligheid en religie
- Van psychose naar balans – over voeding en weerbaarheid
Wil je PsychoseNet steunen?
We kunnen wel wat hulp gebruiken. 💛💚
Geef een reactie