In deze blog schrijft Joep over zijn verleden waarin hij 15 tot 20 psychoses doormaakte. Hij zegt over zijn worsteling met de psychiatrie “Voor degenen die vandaag de dag met vergelijkbare problemen worden geconfronteerd als ik in mijn leven, ben ik blij dat er mensen zoals Floortje Scheepers en Jim van Os zijn, zodat de narigheid die ik heb ervaren hen, naar ik hoop en verwacht, bespaard blijft.
Ik heb met veel plezier het nieuwe boek van Floortje Scheepers Mensen zijn ingewikkeld gelezen. ‘Mensen zijn adaptieve, complexe wezens die, als zij ontregelen, in verbinding met de ander tot herstel kunnen komen – ook als we de oorzaak van de ontregeling nooit helemaal kunnen doorgronden. Als we de complexiteit van het leven beter leren accepteren en de dialoog aangaan om elkaar beter te begrijpen, kunnen we elkaar ook beter helpen’. Deze begeleidende tekst (op de achterflap) is mij uit het hart gegrepen.
Hiernaast voel ik mij erg aangesproken door de visie van Jim van Os, zoals hij deze o.a. heeft beschreven in zijn boek Persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ. Weg van de standaardlijstjes. 100% aandacht voor de patiënt. Een participerende patiënt die zijn eigen diagnostische data verzamelt en inbrengt in de dialoog met zijn behandelaar.
Voor mijzelf komen deze nieuwe inzichten te laat. Ik heb mijn carrière als patiënt in de psychiatrie na een moeizame worsteling van ruim 40 jaar per 1 januari 2020 beëindigd.
Ik heb in mijn leven zo’n 15 tot 20 psychoses doorgemaakt, waarvan drie met een langdurig (4 tot 5 maanden) verblijf op een PAAZ
De eerste keer was in 1978, na een voorafgaande intensieve periode in mijn leven
Ik werd door deze psychose, die plaats had nadat ik was opgenomen op de PAAZ, volkomen verrast. De kwalificatie ‘angstpsychose’ die hieraan werd toegekend en de herinnering aan mijn opsluiting in een isoleercel, hebben me nog jarenlang achtervolgd. Later hoorde ik van mijn toenmalige psychiater dat er onderliggend sprake was van ‘overspannenheid’ – een term die inmiddels uit het psychiatrisch vocabulaire verdwenen is. Deze psychose heeft mij destijds wel mijn baan gekost, met alle persoonlijke problemen van dien.
Mijn tweede ernstige psychose was in 1987
Dit keer was de directe aanleiding een nabloeding volgend op een poliklinische operatieve ingreep. Voorafgaande daaraan had ik een slepend conflict binnen mijn werksituatie. Deze psychose werd gekwalificeerd als een ‘borderline psychose’, met als onderliggende oorzaak een zgn. ‘surmenagesyndroom’ (een overmatige vermoeidheid na langdurige geestelijke inspanning). Ook een vorm van overspannenheid dus. Deze psychose heeft tot een naar later bleek onherstelbare breuk in mijn huwelijk geleid.
De derde ernstige psychose vond plaats in 1995.
Volgens de toenmalige behandelend psychiater was hierbij sprake van ‘paranoïde psychose’, gevolgd door een ‘vitale depressie’. Uiteindelijk luidde het oordeel: een ‘bipolaire I-stoornis’. En daarmee ik terecht in de werkingssfeer van de DSM. De deur naar mijn verleden werd gesloten en als therapie werd mij psycho-educatie voorgeschreven, ondersteund met als medicatie lithium. Deze psychose betekende het definitieve einde van mijn huwelijk, voor de tweede keer het verlies van mijn baan en een 100% arbeidsongeschiktheid.
Zoals bij veel psychiatrisch patiënten vormde deze diagnose in eerste instantie een opluchting voor me
Er was nu tenminste een verklaring voor de ingrijpende gebeurtenissen die mij de afgelopen jaren waren overkomen. Ik werd lid van de Vereniging voor Manisch Depressieven en Betrokkenen (VMDB, tegenwoordig PlusMinus) en ging mijn verdiepen in allerlei literatuur over de bipolaire stoornis. Geleidelijk aan werd mij daarbij echter duidelijk, dat ik hiermee niet verder kwam.
Wat mij wel verder bracht was de opleiding Psychosynthese met de hieraan gekoppelde leertherapie, waarmee ik in 2008 startte. Door deze opleiding begon ik langzamerhand een echt contact met mijzelf te ervaren. De leertherapie (die uiteindelijk vier jaar heeft geduurd) opende mij opnieuw de deur naar mijn verleden. Daarbij werd o.a. duidelijk, dat ik in mijn vroegere jeugd tenminste twee ernstige trauma’s had opgelopen, waaronder een bijna-dood ervaring. Het was hard werken, maar geleidelijk aan slaagde ik erin mijzelf te hervinden. Aanvankelijk nog enigszins wankel, maar later met steeds meer overtuigingskracht.
Wat me daarbij zonder twijfel geholpen heeft, is dat ik na enkele jaren een nieuwe vriendin ontmoette, met wie ik nog steeds een liefdevolle en stabiele relatie heb.
Wat mij in deze fase ook erg geholpen heeft, was de inspiratie die ik vond in het gedachtegoed van Viktor Frankl
Ik heb Frankl eerder in mijn leven persoonlijk ontmoet en sindsdien ben ik erg geïnspireerd door de inzichten vanuit zijn logotherapie en de daaraan ten grondslag liggende mensvisie. Ik heb in de loop der jaren veel psychiaters ontmoet als behandelaar; ik denk zeker wel 10 of 11. Voor mij was Viktor Frankl op de achtergrond daarbij steeds aanwezig als een soort ‘twaalfde man’.
In 2018 ben ik gestopt met het gebruik van lithium. Ironisch genoeg niet op intrinsieke gronden, maar omdat uit mijn regelmatige bloedonderzoeken was gebleken dat ik een schade aan mijn nieren had opgelopen; een bekend bijwerking van lithium. Per 1 januari 2020 sta ik niet langer geregistreerd als psychiatrisch patiënt.
De laatste tien jaar heb ik me ingezet voor verschillende vrijwilligersorganisaties, waaronder Humanitas, VrijwilligersPunt, Vluchtelingenwerk en sinds enkele jaren Inloophuis de Eik voor mensen met kanker en hun naasten. Ik verzorg hier o.a. een maandelijks filosofisch café en ik facililiteer hier het dialoogspel ‘Tussen Zon en Maan’. Ik voel me in de wereld van het vrijwilligerswerk langzamerhand steeds meer thuis.
De vraag is wat er gebeurd zou zijn als ik bij mijn eerste psychose in 1978 een psychiater zoals Jim van Os zou hebben ontmoet
Dat is natuurlijk geen realistische vraag. Voor degenen die vandaag de dag met vergelijkbare problemen worden geconfronteerd als ik in mijn leven, ben ik wel blij dat er mensen zoals Floortje Scheepers en Jim van Os zijn, zodat de narigheid die ik heb ervaren hen tenminste, naar ik hoop en verwacht, bespaard blijft.
Joep Wijsbek is inmiddels 71 jaar en voelt zich vitaal. Sinds 1 januari 2020 is hij geen patiënt meer in de psychiatrie. Na ruim veertig jaar en meer dan 10 psychosen, waarvan drie met een langdurige opname op een gesloten afdeling. Hij wil graag zijn ervaringen delen met anderen. Misschien helpt dit.
Meer lezen?
- Mens, durf te dromen! – over het zetten van kleine stapjes in de goede richting
- 80 tot 100% afgekeurd worden; welke impact heeft dat op je bestaan?
- Het UWV heeft beoordeeld dat ik arbeidsvermogen heb, maar mijn therapeuten zeggen het tegenovergestelde
Geef een reactie