Muziek. Afgelopen week stond ik groenten te snijden voor het avondeten. Mijn ‘leuke muziek’- afspeellijst galmde uit de speaker in de keuken. De teksten van de liedjes vielen me ineens meer op.
Ik besefte dat ik de teksten in een psychotisch bewustzijn absoluut zou voelen als een zogeheten betrekkingswaan. Dit besef zette me op het spoor van dit blog.
Er wordt me weleens gevraagd: “Hoe weet je nou dat je in een psychose komt?”
Misschien worstel jij zelf wel met de vraag: “Zou ik een psychose aan het ontwikkelen zijn?”
Muziek geeft verandering in gevoelsleven aan
Terugkijkend gaf het beleven van muziek/liederen een van de allereerste veranderingen in mijn gevoelsleven aan, waardoor ik (achteraf) kon merken dat mijn waarneming verstoord raakte. Hiermee zeg ik twee belangrijke dingen over de vroege signalering van psychose bij mij:
1. Het is in eerste instantie een gevoelsverstoring
2. Muziek komt dan zo binnen, dat het betrekking op mij lijkt te hebben
Versterkt opgaan in muziek in combinatie met de betrekkingservaring vormt voor mij een mogelijke aankondiging van psychotisch bewustzijn. Hierover kan ik rationeel discussies aangaan, maar omdat het een ‘gevoelsverstoring’ is, doe ik dat niet. Ik weet dat die intensiteit er normaal niet op die manier in mijn dagelijkse leven is en daarom erken ik de verstoring als duidelijk signaal.
Het gaat niet om de vraag of het waar is wat ik voel. Het gaat om de vraag: wat heb ik nodig om het tij te keren?
‘Tij’ als van ‘getijde’ is een mooi beeld bij de mate waarin ik psychosegevoelig ben. Muziek ‘anders’ gaan voelen, lijkt wel wat op het dealen met ‘getijden’ in het leven.
In mijn adolescentie zat ik regelmatig in een concertzaal. Het moment dat de symfonie vanuit de orkestbak dusdanig door de zaal ging, dat je bewogenheid kon voelen in heel je zijn… Dat is wat muziek kan doen, het dringt tot in het diepst van je gevoelsleven door. Zo bijzonder, zo mooi, dat is verre van psychotisch. Soms kocht ik na het concert enthousiast de cd, maar thuis was de ervaring van de live muziek niet te evenaren.
Psychotisch bewustzijn
Terug naar de ‘leuke muziek’- afspeellijst waarmee ik dit stukje begon. De nummers doen me beseffen: als ik psychotisch bewustzijn onderga, dan kan ik dit beter niet luisteren. Maar voor nu leveren ze fijne ontspanning op.
Het voelt als bevreemdend. Bij het ‘ziek’ worden, is het net het randje dat aangetikt wordt en heeft het betrekking op mij. Het voelt als: muziek – emotie – en de ziel. Dat muziek de ziel kan beroeren is algemeen, maar deze ervaring is indringender. Dat maakt deze ervaring voor mij belangrijk in de vroege signalering. Het ‘zwevende,’ het ‘boven jezelf uitstijgen’, allebei prima, maar niet als het speciaal voor mij iets doet. Dan weet ik dat er iets niet goed gaat in mijn hoofd en gevoelsleven.
Na deze signalering zoek ik de muziek die dat op dat moment met mij doet even niet meer op. Ik bescherm mezelf op die manier. Het ervaren van muziek op deze manier dient voor mij geen enkel doel. Wat je voedt groeit en de ‘gekte’ laten groeien wil ik niet. Het ‘tij’ proberen te keren is geen individueel proces. Het helpt mij dan om aan anderen te vragen hoe zij denken dat het met me gaat. Om daar vervolgens serieus naar te luisteren en samen op te reflecteren. Zodat ik kan doen wat helpt en erger hopelijk voorkomen wordt. Het is kijken in de spiegel, maar wel graag met iemand die de spiegel voor me vasthoudt. Voor mij vraagt het steeds weer om emoties niet in mijn gedachten te tackelen, want mijn gedachten zijn ‘ziek’ aan het worden. Wat voor mij werkt is de focus te verleggen, door afleiding te zoeken van dat waar ik mee zit. Dit reguleert voor mij en bevordert rust en emotionele stabiliteit.
Bovenstaande is voor mij zeker ooit anders geweest. Tijdens het glijden in mijn eerste psychose waren er vele momenten dat ik deze ervaring juist keer op keer opzocht. Het ‘bijzondere’ gevoel, duidde ik als ware het ‘ontspanning.’ Want een fijn muziekje, daar kan toch niks mis mee zijn?
Ik houd van groente snijden.
Tijdens psychoses zijn de blokjes het allermooist.
fotocredits Daniel Oberg op Unsplash
Meer lezen?
Meer weten over zorg en herstel?
Geef een reactie