‘Kijk’, zegt hoogleraar psychiatrie Jim van Os tijdens het Nationaal Zorgdebat dat zaterdag 21 januari in Carré werd gehouden, ‘we hebben ons zorgstelsel zó ingewikkeld gemaakt, dat we er volledig in vastlopen’.
Het gevolg is dat onze meest kwetsbare patiënten, juist onze meest kwetsbare patiënten, de zorg niet meer krijgen die ze nodig hebben.
Jim van Os verbeeldt de GGZ als verkeersinfarct
Voorbeelden genoeg tijdens het debat: Een dementerende man die om twee middagen dagbesteding vraagt en na een Kafkaësk ronddolen in het systeem een verpleeghuisindicatie krijgt. Het wegbezuinigen van veel ‘lager’ opgeleid personeel waardoor er straks letterlijk niemand meer op de werkvloer staat (terwijl dit vaak de mensen zijn die met hart en ziel werken!). Een grote GGZ instelling als Arkin die tegen het einde van het kalenderjaar niet meer voor haar meest complexe patiënten kan zorgen omdat het met de zorgverzekeraar afgesproken budgetplafond is bereikt.
Maar goed. Dat wisten we natuurlijk allemaal al.
We kunnen wel eindeloos blijven steken in het verontwaardigd rondzingen van de dramatische gevolgen van het marktdenken in de zorg, maar de vraag is: wat gaan we er aan doen?
Daar hadden de heren en dames politici geen helder antwoord op. Ik heb tijdens het debat veel loze kreten, hole frasen en vage verkiezingsbeloftes gehoord, maar bedroevend weinig concrete oplossingen. Veel kretologie, weinig concreetologie. Er zou een schrapwet moeten komen, stelde Kees van der Staaij (SGP). Klinkt mooi hoor, een schrapwet, wie wil er nou niet minder wetten, regels en bureaucratie? Maar op de vraag welk van de vele wetten en regels er dan geschrapt zou moeten worden, kwam geen duidelijk antwoord.
Terug naar Jim en de GGZ als verkeersinfarct
Het is een prachtige metafoor, want één met een duidelijke ‘way out’. Wil je niet vast komen te staan in het verkeer? Vergeet de tijdelijke nep-oplossingen als wisselstroken, vluchtstroken, rekeningrijden of nog meer asfalt. Blijf thuis of in je wijk! Waar wij naar toe moeten in de GGZ, en misschien wel in de hele zorg, is zorg op maat en dichtbij.
Waar we het geld vandaan halen? Nou, wat dacht je van die 30 miljoen die nu nog naar de Stichting Benchmark GGZ gaan? Bij de Stichting Benchmark GGZ worden alle gegevens verzameld uit alle ROM-vragenlijsten die alle cliënten bij alle GGZ-aanbieders verplicht moeten aanleveren omdat zorgverzekeraars menen dat ze daarmee de kwaliteit kunnen meten. Wat nog nooit aangetoond is. 30 miljoen!
Jim van Os en anderen stellen een Nieuwe GGZ voor
Aan huis of in de wijk als het kan. Niet aanbodgericht, maar vraaggericht. Met hulp van ervaringsdeskundigen, naasten en, jawel, de buurmens! Gebruik makend van de eindeloze mogelijkheden die eHealth en een eCommunity ons kunnen bieden. Een zinnige, zuinige én zorgzame GGZ zonder poespas? Wij geloven dat het kan!
Remke van Staveren en Jim van Os op het Nationaal Zorgdebat
Deze blog verscheen eerder in iets kortere versie bij de Arts en Auto.
Geef een reactie