Veel gezochte termen

Psychosenet blog

Auteur

Jim van Os

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Jim van Os werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Neurodiversiteit begrijpen: wat het is en waarom het ertoe doet

Jim van Os wil het met jullie hebben over neurodiversiteit. "Geloof me, het is iets waar we allemaal wat aan hebben om beter te begrijpen".

Vandaag wil ik het met jullie hebben over een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt: neurodiversiteit. Misschien heb je er al van gehoord, misschien ook niet. Maar geloof me, het is iets waar we allemaal wat aan hebben om beter te begrijpen.

Wat is neurodiversiteit eigenlijk?

Neurodiversiteit is een begrip dat in de jaren ’90 geïntroduceerd werd door Judy Singer, een wetenschapper binnen het autismespectrum. Het idee achter neurodiversiteit is dat we allemaal uniek zijn in hoe onze hersenen zich ontwikkelen en functioneren. Dit gaat over de manier waarop we denken, voelen en ons gedragen. Denk aan het brein als een groot orkest waarin elk instrument zijn eigen melodie speelt. De diversiteit van al deze instrumenten samen zorgt voor een prachtig, uniek stuk muziek.

Het idee is dat variaties in de neurologische en psychologische ontwikkeling natuurlijk en waardevol zijn, en niet gezien moeten worden als afwijkingen die gecorrigeerd moeten worden. Iedereen heeft zijn eigen unieke combinatie van sterke en zwakke punten, en dat maakt ons allemaal bijzonder.

Wat betekent dat in de praktijk?

Stel je voor dat je naar een concert gaat waar elk instrument een andere rol speelt. Sommige mensen hebben een sterk vermogen om zich te concentreren, terwijl anderen misschien beter zijn in creatieve oplossingen bedenken. We zijn allemaal divers in hoe we reageren op de wereld om ons heen. Dit kan zich uiten in dingen zoals hoe we leren, ons aanpassen, communiceren en omgaan met anderen.

Deze diversiteit in hoe we functioneren is niet iets wat we in hokjes kunnen stoppen. Het is geen kwestie van je hebt het wel of je hebt het niet, zoals bijvoorbeeld je bloedgroep. Iedereen heeft in meer of mindere mate eigenschappen die hen neurodivers maken. Dit maakt het soms lastig om te zeggen wie wel of niet neurodivers is, omdat iedereen ergens op het spectrum zit.

Waarom is het belangrijk om dit te begrijpen?

Door te erkennen dat neurodiversiteit bestaat en dat iedereen uniek is in hun neurologische en psychologische ontwikkeling, kunnen we beter begrijpen hoe mensen functioneren. Dit helpt ons om empathie te hebben en elkaar te ondersteunen. In plaats van te proberen iedereen in hetzelfde hokje te stoppen, kunnen we waarderen wat ieder individu uniek maakt.

Het is ook belangrijk om te erkennen dat traditionele diagnoses zoals ADHD, autisme, dyslexie, en andere labels slechts één manier zijn om naar neurodiversiteit te kijken. Deze labels kunnen nuttig zijn, maar ze dekken niet altijd de lading. Neurodiversiteit kijkt verder dan deze labels en ziet de volledige breedte van menselijke variatie.

Hoe herken je neurodiversiteit in jezelf of anderen?

Het kan soms een zoektocht zijn om te ontdekken of je neurodivers bent. Veel mensen ontdekken dit pas later in hun leven, vaak als ze tegen uitdagingen aanlopen of als ze zich anders voelen dan anderen. Signalen kunnen zijn dat je bijvoorbeeld overprikkeld raakt in drukke omgevingen, dat je anders communiceert of extreem creatief bent, dat je emoties intenser ervaart of dat heel veel ongefilterd bij je binnenkomt.

Het is belangrijk om te weten dat er geen pasklaar antwoord is. Iedereen heeft zijn eigen unieke mix van eigenschappen, en dat maakt neurodiversiteit zo fascinerend.

Wat kun je doen?

Als je denkt dat je neurodivers bent, of als je iemand kent die dat is, dan is het belangrijk om begrip en steun te bieden. Er zijn veel manieren om hiermee om te gaan, en soms kan professionele hulp nuttig zijn. Maar ook simpelweg praten met anderen, leren over neurodiversiteit, en jezelf accepteren zoals je bent, zijn belangrijke stappen.

Bij Psychosenet willen we een platform bieden waar je terecht kunt voor informatie, steun en community. Neurodiversiteit is een belangrijk onderwerp dat ons allemaal raakt, en door erover te praten, kunnen we samen een inclusievere wereld creëren.

Dankjewel voor het lezen, en onthoud: iedereen heeft zijn eigen unieke melodie te spelen in het grote orkest van het leven!

Meer lezen over neurodiversiteit?

Heb je een vraag?

Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.

Reacties

3 reacties op “Neurodiversiteit begrijpen: wat het is en waarom het ertoe doet”

  1. Thijs

    Beste Jim,

    Heel boeiend en waardevol dat er steeds meer belangstelling is voor het concept van neurodiversiteit. Zou dit op termijn een alternatief voor de DSM kunnen worden?

    Hartelijke groet,
    Thijs

  2. Kyon

    Hartelijk dank voor deze bijdrage, Dr. van Os!

    “Wij zijn precies zoals de natuur ons bedoeld heeft,” is iets wat wij zelden of nooit horen, omdat (helaas) ook de natuur voor ons iets is wat systematisch gecorrigeerd moet worden.

  3. Suus

    Hi Jim,

    Een mooi en waardevol stuk. Ik denk dat neurodiversiteit meer en meer zal voorkomen en mogelijk een evolutionaire ontwikkeling is. Ik heb zelf de diagnose autisme en dit is zeker niet alles omvattend. Het geeft richting maar daar is alles mee gezegd. Het zou fijn zijn om de vrijheid te hebben en te voelen om jezelf tot uiting te kunnen brengen zoals je bent. Zoals je bedoelt bent om te zijn.

    We mogen veel meer aandacht hebben voor elkaar en van elkaar leren en de ander te respecteren. Door de gekte van de maatschappij lijken we dit totaal uit het oog te zijn verloren…..

    Suus

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *