Ik heb een vraag over het kwetsbaarheid-stress model. Dat is een model die aangeeft welke factoren een rol spelen bij het uitbreken van bepaalde klachten. Mijn vraag is hoe flexibel is dat model? Wanneer er teveel stress ervaren word is het dan mogelijk om tijdelijk antipsychotica te verhogen? 1 a 2 dagen? en daarna gewoon weer verdergaan op de normale dosis? Of is het dan belangrijk om alle mogelijke stresfactoren te ontwijken?
Ik heb een psychose gehad waarin ik me heel slecht gevoeld heb. Niet alleen tijdens de psychose maar ook erna. Ik merk dat ik met 2 mg gewoon mijn leven kan leven zonder veel klachten. Klachten blijven aanwezig en wanneer ik een actieve houding aanneem verergeren de klachten. Maar wil graag goed functioneren.
In hoeverre kan je spelen met medicatie als je alleen antipsychotica gebruikt?
Antwoord
Beste K,
In het stress-kwetsbaarheidsmodel wordt er van uit gegaan dat iedereen een bepaalde weerbaarheid heeft tegen stress, waardoor je onder stressvolle omstandigheden toch goed kunt blijven functioneren. Bij sommige mensen is die weerbaarheid minder (kwetsbaarheid). Dat is dan gebleken uit het feit dat je eerder onder stress bijvoorbeeld een depressie of psychose hebt doorgemaakt.
Dat kan allerlei oorzaken hebben. Vaak wordt verondersteld dat je ook in de toekomst rekening moet houden met een verhoogde gevoeligheid voor een nieuwe depressie of psychose, vooral onder stressvolle omstandigheden. Om je weerbaarheid te vergroten kan naast andere maatregelen ook medicatie worden gebruikt, bijvoorbeeld een antidepressivum of een antipsychoticum.
Zeker als er een lage dosis van een antipsychoticum wordt gebruikt (wat vaak aan te raden is om de kans op bijwerkingen minimaal te houden) kan het zinvol zijn om in tijden van toegenomen stress de dosis tijdelijk wat te verhogen, bijvoorbeeld gedurende een week. Of dat nodig is kan blijken uit klachten als bijvoorbeeld toegenomen spanning en slecht slapen, dat is voor iedereen verschillend.
Dus ja, het stress-kwetsbaarheid kan flexibel en ‘op maat’ gehanteerd worden. Maak daarover afspraken met je behandelaar, zodat je dit vervolgens in eigen beheer hebt. Jij voelt immers zelf het beste aan wanneer wat extra bescherming nodig is.
Vriendelijke groet, Ralph Kupka
Beantwoord door: Ralph Kupka op 15 juli 2017
