Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Mogen Abilify en Dominal samen gebruikt worden?

Vraag

Hallo,

Ik weet dat Abilify en Dominal allebei antipsychotica zijn.

Mogen ze dan in combinatie genomen worden?

Vriendelijke groeten.

Antwoord

Hey M., dank voor je vraag!

Abilify (aripiprazol) en Dominal (prothipendyl) zijn inderdaad allebei antipsychotica (hoewel Dominal niet in alle landen zo beschouwd wordt), maar ze werken op een heel andere manier. Dus ja, in sommige gevallen kunnen ze samen worden gebruikt, maar het is wel belangrijk om goed in de gaten te houden waarom die combinatie wordt voorgeschreven. Artsen doen dit meestal om verschillende redenen: misschien omdat ze de bijwerkingen van het ene medicijn willen verminderen, of omdat ze specifieke effecten willen bereiken die bij één medicijn niet voldoende worden gehaald.

Abilify werkt namelijk vaak activerend; het kan wat meer energie geven en helpt soms tegen negatieve symptomen en somberheid. Het heeft een wat uniek werkingsmechanisme als gedeeltelijke dopamine-agonist, wat betekent dat het zowel kan stimuleren als remmen, afhankelijk van wat je lichaam nodig heeft. Aan de andere kant werkt Dominal juist wat meer sederend en kalmerend. Sommige mensen krijgen deze combinatie om een balans te vinden tussen activatie en rust, bijvoorbeeld als je last hebt van onrust of slaapproblemen.

Maar – en dit is belangrijk! – combinaties van antipsychotica kunnen ook de kans op bijwerkingen vergroten. Denk aan dingen als slaperigheid, gewichtstoename, bewegingsstoornissen, en mogelijk zelfs effecten op je hart. Daarom is het altijd slim om goed in de gaten te houden hoe je je voelt bij zo’n combinatie, en bespreek eventuele klachten of veranderingen altijd met je arts. Een bijkomend risico is dat als je teveel verschillende soorten medicijnen slikt (polyfarmacie), het lastig wordt om te weten welk middel wat doet. En misschien heb je gemerkt: in de psychiatrie is het soms echt uitzoeken en experimenteren om het juiste evenwicht te vinden.

Dus ja, het kan, maar het hangt heel erg af van jouw persoonlijke situatie, gevoeligheid, en hoe je op beide middelen reageert. Soms helpt het om de minimale effectieve dosering van beide middelen aan te houden en goed te kijken naar de effecten op je stemming, energie, en andere symptomen. Het kan ook zinvol zijn om met je behandelaar te bespreken of beide medicijnen nodig zijn, en of er mogelijkheden zijn om af te bouwen of een van de twee te verminderen als het goed met je gaat. Maar let op: afbouwen van antipsychotica moet altijd heel zorgvuldig gebeuren, vaak met kleine stapjes – dus liever niet zomaar stoppen!

Mocht je meer willen weten over de bijwerkingen van deze middelen, we hebben op PsychoseNet een handige tool die je hierbij kan helpen. En als je ooit in de toekomst wilt afbouwen, dan hebben we ook een uitgebreide gids met tips over medicatieafbouw.

Dus, hou het in de gaten, luister naar je lichaam, en blijf in nauw contact met je behandelaar als je merkt dat er iets verandert.

Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen!

Greetz Jim

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 2 oktober 2024

Gerelateerd

Meer over

antipsychotica
Medicatie

Lees ook