Antwoord
Hey L., dank voor je vraag!
Wat fijn om te horen dat het goed met je gaat en dat je sinds de overstap weer een regelmatige menstruatie hebt – dat klinkt alsof je systeem een beetje tot rust komt. En wat goed ook dat je je zo verdiept in wat er allemaal bij komt kijken rond je kinderwens. Echt top dat je niet zomaar iets slikt of doet, maar probeert goed geïnformeerde keuzes te maken – dat is zo belangrijk, zeker als het om zwangerschap en borstvoeding gaat.
Je hebt helemaal gelijk dat er helaas nog steeds weinig goed onderzoek is naar medicatiegebruik in de zwangerschap en bij borstvoeding. Dat komt doordat zwangere vrouwen meestal uitgesloten worden van onderzoek, want ja, risico’s. Dus wat we weten komt vooral uit praktijkervaringen, registraties en achterafonderzoek. Dat maakt het allemaal wat onzeker en verwarrend, en soms ook frustrerend. Jij wil gewoon helderheid, en krijgt in plaats daarvan een heleboel “ja, misschien”, “onvoldoende gegevens” en “raadpleeg uw arts” op een bijsluiter. Daar word je niet echt wijzer van.
Goed. Over Abilify (oftewel aripiprazol): dat wordt best vaak gebruikt tijdens zwangerschap, omdat het relatief weinig metabole bijwerkingen heeft (zoals gewichtstoename, verhoogde bloedsuiker of cholesterol) en als “minder zwaar” wordt beschouwd dan sommige andere antipsychotica. Er zijn redelijk wat ervaringen mee bij zwangerschap zónder duidelijke toename in risico op aangeboren afwijkingen. Maar… bij borstvoeding is het wat trickier. Abilify komt inderdaad in de moedermelk terecht, en omdat het een activerend middel is, kán het bij de baby onrust of slapeloosheid veroorzaken – al zijn er ook moeders die gewoon borstvoeding geven terwijl ze Abilify gebruiken en waarbij het goed gaat. Maar het is dus wel een beetje gokken, en je moet dan goed monitoren.
Over haloperidol en quetiapine (Seroquel): die hebben wat meer gegevens bij zwangerschap én bij borstvoeding. Haloperidol is een ouder middel, waar veel ervaring mee is. Het lijkt veilig in lage doses, ook bij borstvoeding – het passeert wel in de melk, maar er zijn weinig meldingen van problemen bij baby’s. Quetiapine komt óók in de melk, maar in lagere concentraties dan bijvoorbeeld risperidon of olanzapine, en wordt daarom vaak als eerste keus genoemd als je borstvoeding wil geven.
Dus tja… wat te doen? Nou, de afweging hangt af van drie dingen: 1) hoe goed werkt een middel bij jou? 2) wat zijn de bijwerkingen voor jou? en 3) wat wil je kunnen doen na de geboorte – borstvoeding geven of niet? Als Abilify goed werkt en jij er geen last van hebt, dan zou je daarmee kunnen doorgaan – je zou dan kunnen besluiten géén borstvoeding te geven, of wel maar onder goede monitoring. Maar als je per se borstvoeding wil geven, en je wil het risico voor de baby zo klein mogelijk maken, dan zou een switch naar quetiapine een optie zijn, op voorwaarde dat die medicatie óók bij jou werkt. En dát weet je pas als je het probeert…
Wat je ook doet, het is echt superbelangrijk om dit traject samen te doen met je psychiater én bij voorkeur een gynaecoloog die ervaring heeft met psychofarmaca in de zwangerschap. Er zijn in Nederland enkele expertisecentra (bijvoorbeeld in het UMC Utrecht of het Erasmus MC), waar je terechtkunt voor een second opinion als je twijfelt. En vergeet niet: wat ook goed kan helpen, is begeleiding van een ervaringsdeskundige moeder die dit pad al bewandeld heeft – die kan met je mee puzzelen, twijfelen, lachen en huilen.
Enne, niks staat 100% vast. Je mag ook veranderen van plan als je straks eenmaal zwanger bent en het toch anders voelt. Het leven is niet lineair hè… eerder een soort kronkelend bospaadje waar je af en toe struikelt over een wortel, maar dan weer iets moois ziet opduiken achter de bomen.
Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen. En als je meer intensief contact wil, ga dan naar onze chat. Plus als je over je ervaring een blog wil schrijven voor PsychoseNet dan kan dat ook.
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers.
- Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
- Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
Beantwoord door: Jim van Os op 25 april 2025