Kan ADHD-medicatie samengaan met antidepressiva?

Antwoord

Beste K.,

Dank je wel voor je vraag!

Dat is nogal wat hè: ADHD, angstgevoeligheid, stemmingsgevoeligheid, sertraline aan de ene kant en alprazolam aan de andere, en dan nu de vraag of je daar ADHD-medicatie bij kunt nemen.

Het korte antwoord is: ja, het kan. Maar het lange antwoord is: ja, MAAR. Want in de praktijk ligt het altijd wat genuanceerder. Kijk, sertraline is een zogenaamde SSRI, en dat betekent dat het vooral werkt op serotonine. Terwijl ADHD-medicatie (denk aan methylfenidaat of dexamfetamine) juist werkt op dopamine en noradrenaline. Die werken dus op verschillende systemen in het brein – dus technisch gezien bijten ze elkaar niet meteen.

Maar… het is wel een beetje alsof je tegelijkertijd de rem en het gas indrukt in je ‘hersenauto’. En het is maar de vraag welk pedaal het krachtigst is, en hoe je brein erop reageert. Sommige mensen voelen zich er prima bij – juist helderder, meer gefocust, stabieler. Anderen krijgen juist méér spanning, onrust, slecht slapen, verhoogde hartslag of een soort innerlijke overdrive. Dus het komt echt aan op hoe jóuw systeem erop reageert.

Wat ik ook even wil benoemen: je gebruikt ook alprazolam, en dat is een benzo – en daar moet je echt mee uitkijken. Die dingen zijn superverslavend, zelfs als je denkt dat je daar niet gevoelig voor bent (verslaving kan namelijk ook een soort sluipmoordenaar zijn, die pas later z’n gezicht laat zien). Daarbij maskeren benzo’s nogal wat symptomen, wat het lastig maakt om in te schatten wat nou precies komt door de antidepressiva of eventueel de ADHD-medicatie. Dus mocht je straks ADHD-medicatie willen proberen, doe dat echt alleen in overleg met iemand die jouw hele plaatje goed kent én je stap voor stap kan volgen.

En weet ook dat al die middelen in jouw hoofd al een soort druktemarkt aan het vormen zijn. Sertraline beïnvloedt je stemming en angst; alprazolam drukt de boel plat; ADHD-medicatie wil je juist op scherp zetten. Als je die drie bij elkaar gooit, kan het zijn dat je brein zegt: oké jongens, ik doe niet meer mee. Dan krijg je dus dat soort rare rebound-effecten, of plotselinge stemmingswisselingen, of paradoxale reacties. Zeker als je al gevoelig bent voor stemmings- of angstklachten.

Daarom: als je écht denkt dat ADHD-medicatie zinvol zou zijn – bijvoorbeeld omdat je heel veel last hebt van concentratieproblemen of innerlijke chaos – bespreek het dan uitgebreid met je behandelaar. En niet alleen vanuit het idee “dat moet er nog bij” maar ook vanuit de vraag: wat gebeurt er eigenlijk allemaal in mijn systeem, en wat probeer ik met al deze middelen te reguleren?

En probeer, naast al die medicatie, ook ruimte te maken voor dingen als lichaamsgerichte therapie of mindfulness of creatieve expressie of een stukje zingeving. Want pillen alléén maken niet per se het verschil – het gaat altijd om medicatie PLUS opportunity.

En mocht je trouwens ooit willen afbouwen – van sertraline of alprazolam – kijk dan vooral even naar de 33 tips op de site.

En tot slot, bij gebruik van antidepressiva zoals sertraline, bekijk ook onze bijwerkingenkeuzetool – heel handig als je niet zeker weet wat je nou precies voelt.

Hope this helps en kijk vooral bij de info hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen. En als je je ervaring wil delen of vragen hebt die je liever in gesprek stelt ben je altijd welkom op de chat.

Greetz Jim

NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

• Wil je met iemand chatten? Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
• Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet? Kijk hier voor informatie.
• Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
• Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
• Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
• Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
• Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
• Wil je een PERSOONLIJK ADVIES BIJ HET KIEZEN VAN EEN AFBOUWSCHEMA? Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
• Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
• Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
• Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
• Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
• Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
• Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
• Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
• Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere ggz? Zie de website van Stichting Weerklank.
• Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet of stichting trauma en dissociatie.