Dr. Peter C. Groot is onderzoeker en ervaringsdeskundige bij User Research Center NL, UMC Utrecht. Hij is deskundige medicatie afbouw en taperingstrips. Taperingstrips (ook wel: afbouwmedicatie) maken veilige afbouw praktisch mogelijk van medicijnen die bij te snel stoppen problemen kunnen veroorzaken.
Beste Peter,
Ik slik nu twee maanden alprazolam in verband met angst en depressie. Tegelijkertijd heb ik escitalopram opgebouwd. Ik slik escitalopram nu 7 weken.
Het afbouwadvies heb ik al binnen van de Regenboog apotheek.
Mijn vraag is: wanneer ga ik daaraan beginnen?
Hoe weet ik of het antidepressivum goed genoeg is ingewerkt om met de alprazolam af te gaan bouwen?
Ik zie je advies graag tegemoet.
Hartelijk dank.
Beste W.,
Als je wilt gaan beginnen met afbouwen dan doe je dat het liefst op een moment waarop je je daarvoor goed en stabiel genoeg voelt. Als je er dan voor kunt zorgen dat je kunt gaan afbouwen door de dosis in kleine stapjes te verlagen, dan kun je je lichaam na ieder stapje tijd geven om te wennen aan de steeds een klein beetje lagere dosis. Op die manier maak je de kans dat je door het te snel verlagen van de dosis klachten gaat krijgen zo klein mogelijk. Dat zorgt ervoor dat je veel minder snel, en misschien wel helemaal geen klachten zult krijgen tijdens het afbouwen.
En als je merkt dat je wel klachten begint te krijgen tijdens afbouw heb je door die geleidelijke afbouw de mogelijkheid om je afbouwschema, in overleg met je behandelaar, bij te stellen, Het is makkelijk te begrijpen waarom dit veel beter zal werken dan afbouwen in hele grote stappen: door een dosisverandering van bijvoorbeeld 0.1 mg zal jouw lichaam minder snel ontregeld raken dan door een dosisverandering van 1 mg of 5 mg. Dit is wat je nu kunt gaan doen door met behulp van taperingstrips te gaan afbouwen.
Wat voor jou precies het goede moment is om met je afbouw te beginnen, dat is iets wat ik je niet kan vertellen. Dat is iets waar je zelf over na moet denken en zelf, hopelijk in goed overleg met je behandelaar, een beslissing over kunt en moet nemen. Waarbij ik je aanraad om terwijl je je alprazolam gaat afbouwen, te proberen om de dosis van je escitalopram liever niet te veranderen. Als dat je lukt dan maak je het voor jouw lichaam makkelijker om het afbouwen van de alprazolam goed op te vangen, wat zal helpen om klachten zoveel mogelijk te voorkomen.
Ik hoop dat ik hiermee je vraag beantwoord heb. Je kunt dit antwoord uiteraard aan je behandelaar laten lezen. Hieronder vind je voor de zekerheid nog een algemene uitleg over afbouw van medicatie, die je misschien al kent omdat je met taperingstrips wilt gaan afbouwen.
Met vriendelijke groet,
Peter
ALGEMENE UITLEG OVER VERANTWOORD AFBOUWEN IN DE PRAKTIJK
Als je medicatie gebruikt raakt je lichaam daaraan gewend. Over wat er dan in je lichaam allemaal kan gebeuren is best veel bekend maar nog lang niet genoeg om te kunnen voorspellen of en wanneer en hoe snel iemand onttrekkingsklachten zal krijgen, hoelang die dan zullen duren en hoe erg die dan zullen zijn.
Omdat je niet van tevoren precies kunt weten of de snelheid waarmee je gaat afbouwen voor jou goed is, moet je tijdens het afbouwen proberen om iedere dag bij te houden hoe goed dat voor jou gaat. Zolang het goed gaat kun je verder gaan met afbouwen volgens het schema dat was gekozen. Als je merkt dat je tijdens het afbouwen (onttrekkings)klachten begint te krijgen, dan is dat een teken dat het afbouwen voor jou te snel begint te gaan.
Wat je dan NIET moet doen is zomaar verder gaan met het verlagen van de dosis, omdat onttrekkingsklachten dan nog erger zullen worden. En dat wil je niet. Wat je WEL moet doen is contact opnemen met je behandelaar en bespreken of je bijvoorbeeld een tijdje op dezelfde dosis gaat blijven. We noemen dat stabiliseren. Stabiliseren doe je om je lichaam de tijd te geven om te wennen aan de dosis waarop je zat toen je klachten begon te krijgen. Onttrekkingsverschijnselen zullen hierdoor verminderen en hopelijk weer helemaal verdwijnen. Dat kan heel snel gaan. Als dat gebeurd is, dan kun je daarna als je je weer goed en sterk genoeg voelt verder gaan met afbouwen. Alleen moet je dat dan langzamer doen dan je eerder deed.
Als je op deze manier met je behandelaar goed kunt samenwerken dan heb je de minste kans op problemen en de grootste kans dat het afbouwen zal lukken. Als je daarvoor meer tijd nodig hebt, dan moet je die tijd ook nemen.
De beste manier om geleidelijk en verantwoord af te bouwen zoals hierboven bedoeld is, is om de dosis in een aantal kleine stapjes te verlagen waarbij ervoor gezorgd wordt dat die stapjes naar het einde toe steeds kleiner worden. In technische termen noemen we dat hyperbolisch afbouwen. Je kunt dit vergelijken met de manier waarop een kind van een glijbaan afgaat. In het begin gaat dat sneller maar door de curve van de glijbaan gaat dat naar het einde toe steeds langzamer. Dat zorgt ervoor dat het kind, ook al gaat dat in het begin heel snel, aan het eind toch zonder schok en heel gelukkig tot stilstand kan komen. Bij afbouwen probeer je hetzelfde te bereiken. Waarbij je jezelf kunt helpen door tijdens het afbouwen goed op te letten hoe dat voor jou gaat zodat het afbouwschema op tijd kan worden aangepast als je merkt dat het voor jou te snel begint te gaan (dat wil zeggen als je door het afbouwen klachten krijgt).
Bij afbouwmedicatie zit altijd een zelfmonitoringformulier dat je één keer per dag moet invullen. Dat is niet moeilijk en het kost je niet veel tijd. Als je dat iedere dag doet dan kun je veel beter zien hoe het afbouwen voor jou gaat, en als je het ingevulde formulier aan je behandelaar laat zien dan kan hij of zij dat ook zien. Dat helpt jullie om samen goede beslissingen over jouw afbouw te nemen.
PERSOONLIJK ADVIES BIJ HET KIEZEN VAN EEN AFBOUWSCHEMA
Ook kunnen behandelaars bij de apotheker een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. Hoe dit moet, wordt uitgelegd op blz. 3 van het recept/bestelformulier voor taperingstrips.
Minister Kuipers van VWS heeft gevraagd om het bij NZa te melden als het niet vergoeden van afbouwmedicatie ervoor zorgt dat niet verantwoord kan worden afgebouwd.
