Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Neemt mijn angst af als ik weer start met paroxetine?

Vraag

Ongeveer 9 maanden geleden ben ik gestopt met paroxetine en oxazepam. Ik voelde me daarna vreselijk; hele dag angst en uiteindelijk heel depressief. Ik ben toen weer gestart met 5 mg paroxetine en 5 mg oxazepam. Eerst werden de klachten erger, na 8 weken ging het iets beter maar nu (drie weken later) giert de angst weer door mijn lijf. Het is de hel.

Huisarts herkent de klachten niet en heeft de psychiater om advies gevraagd. De psychiater adviseert om over te stappen op fluoxetine.

Wat is uw advies? Wordt het beter als ik weer 10 mg paroxetine ga nemen? Dit hou ik zo niet vol…

Antwoord

Beste J.,

Angst is inderdaad verschrikkelijk en dwingend!

En het is nog verschrikkelijker als je de angst wil gaan managen met medicijnen, en die medicijnen maken alles erger omdat ze niet werken en/of omdat ze onttrekking veroorzaken.

Mijn advies is om in te gaan zetten op (i) ACT-achtige technieken die je leren de angst te hebben zonder de angst te zijn (waardoor het een hel wordt) en (ii) een grondige herziening van je lifestyle om zodanig structuur en regelmaat aan te brengen dat de angst wordt gekanaliseerd.

Je verhaal suggereert dat medicijnen niet de verlichting gaan brengen die je zoekt. Ik weet het niet zeker, maar het lijkt wel zo te zijn.

Mijn advies is dus om het roer om te gooien en de angst op een andere manier te gaan benaderen. ACT, oftewel Acceptance and Commitment Therapy, kan je helpen om beter om te gaan met angst door je relatie met je angsten en gedachten te veranderen. In plaats van te proberen je angst te bestrijden of te vermijden, leer je bij ACT om ruimte te maken voor je angsten en tegelijkertijd een betekenisvol leven te leiden.

Begin met het erkennen van je angst zonder ertegen te vechten. Dit betekent dat je jezelf toestaat om de angst te voelen zonder er onmiddellijk iets aan te willen veranderen. Dit kan lastig zijn, vooral als je gewend bent om je angst weg te duwen of te onderdrukken. Probeer eens een moment te nemen om rustig te zitten en je aandacht te richten op je ademhaling. Merk op wat er gebeurt in je lichaam en welke gedachten naar boven komen zonder te oordelen. Dit proces wordt ‘mindfulness’ genoemd en helpt je om in het moment te blijven, zelfs als dat moment ongemakkelijk is.

Vervolgens kun je werken aan het scheiden van jezelf en je angstige gedachten. In ACT noemen ze dit ‘defusie‘. Stel je voor dat je gedachten wolken zijn die voorbijdrijven in de lucht, of bladeren die langs een stromende rivier gaan. Je kunt ze observeren zonder erin meegezogen te worden. Een manier om dit te doen is door je gedachten hardop uit te spreken of ze op te schrijven. Hierdoor krijg je wat afstand en besef je dat gedachten slechts woorden zijn, niet de absolute waarheid.

Een ander belangrijk aspect van ACT is het verduidelijken van je waarden. Wat is echt belangrijk voor jou? Welke mensen, activiteiten of doelen geven je leven betekenis? Angst kan ervoor zorgen dat je deze dingen uit het oog verliest omdat je zoveel energie steekt in het vermijden van wat je bang maakt. Door je waarden duidelijk te hebben, kun je gemotiveerd blijven om actie te ondernemen die in lijn is met wat jij belangrijk vindt, zelfs als je angstig bent. Stel je voor dat je angst een passagier is in de auto die je bestuurt. Het kan vervelend zijn, maar je bepaalt nog steeds de richting waarin je gaat.

Tot slot is het tijd om actie te ondernemen, gebaseerd op je waarden. Dit kan betekenen dat je dingen doet die je angstig maken, maar die belangrijk voor je zijn. Begin met kleine stapjes en vier je successen, hoe klein ook. Herinner jezelf eraan dat het doel niet is om je angst te elimineren, maar om te leren leven met je angst terwijl je een waardevol leven leidt. Dit is wat ACT betekent met ‘commitment’ – je verbinden aan acties die belangrijk zijn voor jou, ondanks de aanwezigheid van angst.

Door deze aanpak te volgen, kun je een nieuwe manier vinden om met je angst om te gaan. Je leert om je angst niet langer als een vijand te zien, maar als een deel van je ervaring dat je kunt beheren terwijl je leeft volgens je diepste waarden.

Hope this helps!

Greetz Jim

Beantwoord door: Jim van Os op 28 mei 2024

Gerelateerd

Meer over

angst
Angst en Dwang
Paroxetine

Lees ook