Kun je van antipsychotica ook psychotisch worden?

Antwoord

Hey C., dank voor je vraag!

Die vergelijking met paracetamol en hoofdpijn, briljant bedacht! Je hebt helemaal een punt dat medicijnen soms dingen doen die precies het tegenovergestelde lijken van wat ze zouden moeten doen. Dat je van antipsychotica bijvoorbeeld een droge mond kunt krijgen én kunt kwijlen, is precies zo’n bizar bijverschijnsel. En ja, in zeldzame gevallen kunnen antipsychotica soms ook symptomen van psychose juist verergeren, helemaal niet zo gek als je bedenkt dat die medicijnen op heel veel plekken in je brein werken, niet alleen op de plekken waar je het zou willen.

Het is eigenlijk een beetje als met je computer: je installeert een programma om een bepaald probleem op te lossen, maar als dat programma ineens in alle andere mappen begint te rommelen, kan het meer schade doen dan goed. Dat is precies wat je zegt: die medicijnen gaan door je hele lichaam, niet alleen door dat éne stukje in de hersenen waar je last van hebt. En bij jonge mensen, zoals jij toen op je zeventiende, is het inderdaad nog extra tricky, omdat je hersenen dan nog volop in ontwikkeling zijn. Er is wel wat onderzoek gedaan naar de effecten op de hersenontwikkeling, maar eerlijk is eerlijk, er is nog veel dat we niet weten. Zeker als we het vergelijken met bijvoorbeeld alcohol, waar iedereen een sterke mening over heeft en waar ook flink wat onderzoek naar is gedaan.

Wat betreft de vraag of je dan “psychotisch kunt worden” van antipsychotica… tja, het kan inderdaad raar uitpakken. Soms helpt het, soms krijg je die paradoxale reacties. Het kan ook gebeuren dat je brein een soort van ‘overcompensatie’ gaat doen, vooral als je al lang medicatie gebruikt. Dan krijg je bijvoorbeeld iets als ‘oppositional tolerance‘, waarbij je brein gewend raakt aan de medicijnen en er tegen gaat werken. Dus ja, in zekere zin kan het juist averechts werken, al is dat niet altijd de standaard.

Als je nu nadenkt over wat dit allemaal voor jou betekent, dan kan het slim zijn om te kijken naar je medicatiegebruik met een kritisch oog – en vooral: wat is nu de minimale effectieve dosis die je nodig hebt? Minder is vaak meer, als je het brein en je levenskwaliteit wat ruimte wilt geven. En als je over afbouwen nadenkt, moet je er natuurlijk rekening mee houden dat dit heel langzaam moet gaan, zeker na al die jaren. Taperingstrips kunnen dan een mooie uitkomst zijn, maar houd er wel rekening mee dat niet alle zorgverzekeraars ze vergoeden. Bij de Regenboog Apotheek kunnen ze je huisarts een handje helpen met dat afbouwen, mocht je dat willen proberen.

En wat betreft die bijwerkingen: zie onze Antipsychotica Keuzetool. Die kan je helpen om te kijken wat je nog meer kunt doen om de impact van die bijwerkingen te verminderen.

Het blijft altijd een beetje een kwestie van balanceren, maar uiteindelijk gaat het erom dat je het heft weer meer in eigen handen krijgt, en je brein de ruimte geeft om weer zelf te leren werken zonder dat die medicijnen te veel rommelen. Maar ja, dat vraagt geduld – en wat humor kan zeker helpen om het draaglijker te maken.

Greetz Jim

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

• Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2.
• Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
• Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
• Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
• Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
• Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
• Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
• Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
• Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
• Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
• Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.