Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Hallo Jim van Os,
Ik heb gelezen dat antipsychotica vitaminen en mineralen in je lichaam afbreken, waardoor je een tekort daarvan kunt krijgen.
Is dit waar of is dit een fabel?
En is het verstandig om elke dag een multivitamine te slikken als je psychofarmaca gebruikt?
Hartelijke groet,
D.
Hey D., dank voor je vraag!
Antipsychotica kunnen inderdaad invloed hebben op hoe je lichaam omgaat met bepaalde vitaminen en mineralen. Sommige middelen, zoals olanzapine of risperidon, kunnen bijvoorbeeld je stofwisseling veranderen. Dat kan soms indirect leiden tot tekorten, omdat je lichaam net even anders met voedingsstoffen omgaat. Denk aan bijvoorbeeld minder opname van vitamine D (vooral als je ook minder buiten komt vanwege bijvoorbeeld vermoeidheid), of mogelijk tekorten aan magnesium of zink. Dit is geen directe “afbraak” van vitaminen, maar meer een verstoring van de balans in je systeem.
Of je nu per se dagelijks een multivitamine nodig hebt? Dat hangt af van je voeding en leefstijl. Als je gezond eet – veel groenten, fruit, volkorengranen, en zo min mogelijk junkfood – krijg je vaak al genoeg binnen. Maar laten we eerlijk zijn: wie eet er nou altijd perfect? Als je het gevoel hebt dat je voeding wat eenzijdig is, kan een multivitamine een goede back-up zijn. Het is een beetje zoals een reserveband in de auto: handig als er wat misgaat, maar je wilt er niet afhankelijk van worden.
Belangrijk om te weten is dat multivitaminen geen wondermiddel zijn. Een pilletje slikt makkelijker dan een bord broccoli, maar het is geen vervanging voor een gezonde leefstijl. Bovendien moet je uitkijken met hoge doseringen van bepaalde vitaminen. Te veel vitamine A of ijzer bijvoorbeeld, kan juist schadelijk zijn, vooral als je al een redelijk gebalanceerd dieet hebt.
Wat wel een aanrader is: vraag bij je huisarts of je een bloedtest kunt doen om te kijken of je echt tekorten hebt, zoals vitamine D of B12. Die twee zijn namelijk berucht om tekorten, vooral bij mensen die antipsychotica gebruiken en niet vaak in de zon komen of een wat beperkter dieet hebben.
Dus, mijn advies: focus eerst op een gevarieerd dieet met voldoende verse ingrediënten. Als je denkt dat je iets mist, kun je een multivitamine proberen, maar kies er dan eentje met bescheiden doseringen – geen mega-doses, want meer is echt niet altijd beter. En vergeet niet om ook gewoon lekker veel buiten te komen en een beetje te bewegen, want dat helpt niet alleen je vitamine D, maar ook je humeur.
Hope this helps, en kijk vooral verder bij de informatie hieronder als je meer wilt weten.
Greetz Jim
NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.
EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:
