Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Hoi Jim,
Ik heb altijd begrepen dat een antipsychoticum een tijdelijke onderdrukker is, en niets herstelt?
Maar als je afbouwt, zoals ik nu doe, worden de hersenen dan weer actiever? Of is de dopamine nu voor altijd verstoord?
Kan het zijn dat iemand tóch beter af is mét medicatie ook al wil hij/zij ervan af? Of duurt het een tijd voordat alles weer hersteld is?
Dank voor je antwoord.
Hey S.!
Je vragen raken aan een aantal belangrijke aspecten van de behandeling met antipsychotica + de werking van de hersenen bij het afbouwen van deze medicatie.
Je weet dat antipsychotica worden voorgeschreven om symptomen van psychotische syndromen, te verminderen. Ze werken door de activiteit van neurotransmitters zoals dopamine in de hersenen te reguleren, wat helpt om hallucinaties, wanen en ernstige stemmingswisselingen te onderdrukken. Hoewel antipsychotica de symptomen kunnen verlichten, richten ze zich voornamelijk op symptoomcontrole en niet op een blijvend herstel van de onderliggende oorzaak van de stoornis.
Wanneer je antipsychotica afbouwt, kan je lichaam reageren op de verminderde aanwezigheid van de medicatie. Dit kan resulteren in een hernieuwde activiteit van dopamine, omdat de hersenen proberen terug te keren naar hun natuurlijke staat. Het proces van afbouwen moet langzaam en zorgvuldig worden gedaan onder begeleiding van een arts om ontwenningsverschijnselen en een mogelijke terugkeer van symptomen te minimaliseren.
De vraag of medicatie de hersenfunctie voor altijd verstoort, is complex en afhankelijk van verschillende factoren zoals de duur van de medicatie-inname, de specifieke medicatie, en de individuele reactie van de persoon. Bij veel mensen herstellen de hersenen zich na verloop van tijd, maar dit kan variëren. Sommige mensen kunnen blijvende veranderingen ervaren, terwijl de meesten volledig herstellen, denken we.
Het is mogelijk dat iemand beter functioneert met medicatie, zelfs als ze er liever van af zouden willen zijn. Dit komt omdat de medicatie helpt om een helpende balans in de hersenen te handhaven, wat essentieel is voor het stabiel blijven van stemming en gedrag. Bij het afbouwen van medicatie kan het enige tijd duren voordat de hersenen zich aanpassen en de natuurlijke balans herstellen. Gedurende deze periode kunnen symptomen terugkeren, wat het functioneren kan bemoeilijken. Maar mensen kunnen tijdens de afbouw zich ook veel beter gaan voelen.
Het is dus zaak om een zorgvuldige afweging te maken tussen de voordelen van het gebruik van medicatie en de mogelijke bijwerkingen. Dit doe je het beste in overleg met een behandelaar die je situatie goed kent, maar dat wist je al!
Hope this helps!
Groet,
Jim
