Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim van Os,
Momenteel slik ik 15 mg aripiprazol, en ik heb van de Regenboog Apotheek het advies gekregen om in 7 maanden tijd af te bouwen met behulp van taperingstrips. Ik vind de kosten per maand nogal hoog aangezien ik rond moet komen van een Wajong-uitkering.
Kan ik aripiprazol ook met stapjes van 1 mg afbouwen tot bijvoorbeeld 5 mg, en dan het laatste stukje doen met taperingstrips?
Met vriendelijke groet,
S.
Beste S.,
Wat goed dat je zo bewust bezig bent met je afbouwproces, en wat moedig ook om dit traject aan te gaan. Afbouwen van aripiprazol, zeker na langdurig gebruik, vraagt echt een soort chirurgische precisie en heel veel geduld – dus respect dat je hier zo serieus mee bezig bent.
Wat je vraagt – eerst afbouwen met stapjes van 1 mg tot bijvoorbeeld 5 mg en dan pas overstappen op taperingstrips – is in principe een heel logische en vaak gehanteerde strategie als je kosten wil besparen. Die eerste stappen van 15 naar 5 mg kun je inderdaad doen met de commercieel beschikbare tabletten, bijvoorbeeld door over te stappen op de 10 mg en 5 mg tabletten of breekbare 10 mg tabletten in stukken (let wel: niet elke variant is even goed deelbaar, dus even overleggen met apotheek of arts wat handig is). In sommige gevallen is er ook een drankvorm van aripiprazol beschikbaar (een orale oplossing), en daarmee kun je nog preciezer doseren zonder meteen in de kosten van taperingstrips te belanden.
Maar… die laatste paar milligrammen – van bijvoorbeeld 5 mg naar 0 – dát is het deel waar de meeste mensen de meeste hobbels tegenkomen. Want daar zit vaak die nare cocktail van onttrekking, rebound, oppositional tolerance… En juist dáár kunnen taperingstrips uitkomst bieden, zeker als je die op een hyperbolische manier inzet: dus steeds kleinere stapjes naarmate je lager in dosis komt. Zo help je je zenuwstelsel die overgang zachter te maken.
De Regenboog Apotheek heeft daar dus verstand van, maar inderdaad – het kost wat, en met een Wajong is het echt pittig. Goed nieuws: je hoeft niet per se de hele 7 maanden met strips te doen. Wat veel mensen doen is eerst grover afbouwen (bijvoorbeeld 15 → 10 → 7.5 → 5) met reguliere tabletten (of 1 mg), met telkens een maand of langer per stapje, en dan vanaf bijvoorbeeld 5 mg pas starten met de strips – voor die laatste lastige fase. Dan is het ook betaalbaarder.
Let op: niet iedere zorgverzekeraar vergoedt taperingstrips, maar zoals je al weet kun je een gratis afbouwadvies opvragen bij de Regenboog Apotheek. Dat advies krijg je dan via de mail toegestuurd en het enige wat je huisarts hoeft te doen is tekenen – superhandig, want veel huisartsen vinden het ingewikkeld om taperingstrips zelf voor te schrijven. En zo voorkom je dat je er alleen voor staat.
En als het dan toch even lastig wordt, weet dan dat onttrekkingsklachten op zich geen signaal zijn dat je terugvalt of dat het misgaat – het is het brein dat z’n chemische balans opnieuw probeert te vinden. Je moet dat vaak leren verdragen tot het beter wordt, en daarbij zijn dingen als gezonde voeding, dagstructuur, voldoende slapen, sociale steun, lichaamsbeweging en rustgevende praktijken als yoga of meditatie echt van levensbelang.
En als je toch een keer met andere mensen wil sparren die hetzelfde meemaken – check eens de Vereniging Afbouwmedicatie, daar vind je lotgenoten en praktische info, dat kan echt een verschil maken.
Tot slot: als je merkt dat je brein gekke dingen gaat doen (onrust, rare gedachten, veel prikkels), weet dan dat het te maken kan hebben met iets wat we noemen ‘oppositional tolerance’. Ik noemde dat al eerder, en betekent: je brein heeft zich zó ingesteld op de aanwezigheid van aripiprazol dat het een soort tegenbeweging is gaan maken – en bij het stoppen moet het dus even opnieuw kalibreren. Soms ontstaan er dan onverwachte reacties op de medicatie, ook als je die later weer probeert op te starten. Daarom is dat langzame, zorgvuldige afbouwen zo belangrijk.
Hope this helps, en kijk ook vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen.
Greetz Jim
NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.
EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:
