Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Prof. dr. Ralph Kupka is emeritus Hoogleraar Psychiatrie (Bipolaire Stoornissen) bij het Amsterdam UMC / locatie VUmc. Hij is Vice-President of Education van de International Society for Bipolar Disorders (ISBD) en daarnaast bestuurslid van de Alliantie Kwaliteit GGZ (Akwa).

Denkt u dat er bij mij sprake is van bipolariteit type II?

Vraag

Beste Ralph,

In bijna 20 jaar heb ik verschillende terugkerende zware depressies gehad. Steeds succesvol behandeld met antidepressiva. Na ongeveer een jaar slikken bouwde ik steeds af en dan kon ik een half jaar zonder. Zo had ik in 20 jaar dus 10 perioden van antidepressiva-gebruik en pauzes.

Met antidepressiva werd ik telkens best wel hypomaan in verschillende gradaties. Uiteindelijk ben ik getest en daar kwam ‘narcisme‘ uit.

Ik krijg nu schematherapie maar de depressie blijft. Hiervoor loop ik bij een psychiater. Hij vindt mij niet bipolair dus blijft het bij antidepressiva.

Volgens sommige websites zou ik wel bipolair type II zijn met zo’n beeld.

Wat ik uw mening?

Dank u wel.

Antwoord

Beste D.,

Inderdaad stel ik geen diagnosen via PsychoseNet. Dus een aantal meer algemene overwegingen bij jouw verhaal.

Om te beginnen moet duidelijk worden wat er wordt bedoeld met ‘hypomaan’ (taalkundig is trouwens het woord ‘hypomanisch’ juister, denk maar aan ‘manisch’, maar dat terzijde). Een hypomanische stemming is er periodiek, met daarbij ook een toename van activiteit. Je staat tijdelijk als het ware in een te hoge versnelling, zowel mentaal als fysiek, en daarbij voel je je of heel goed of juist prikkelbaar of allebei door elkaar. Anderen zien ook dat je niet bent zoals gewoonlijk. Soms is er een verband met een periode van depressieve stemming: eraan voorafgaand, of erop volgend.

Antidepressiva kunnen een hypomanie in de hand werken of versterken. Als iemand duidelijke hypomanische (en depressieve) episoden heeft doorgemaakt, classificeren we dat als ‘bipolaire stemmingsstoornis type II‘ (kortweg ‘bipolair II’). Er is overigens een geleidelijke overgang van ‘gewone’ terugkerende depressies en bipolaire stemmingsstoornissen, een scherpe grens is niet zo goed te trekken. Maar toch: een duidelijke hypomanische episode plus depressies wordt geclassificeerd als ‘bipolair II’. Als je ervoor kiest om dat met medicatie te behandelen, kan dat wel met een antidepressivum, maar als dat onvoldoende verbetering geeft, kun je ook een stemmingsstabilisator toepassen.

Als het vooral gaat om de depressies, wordt tegenwoordig vaak het middel lamotrigine gebruikt. Als ook de hypomanische verschijnselen problematisch zijn, wordt eerder voor lithium gekozen. Steeds gaat het om het afwegen van voor- en nadelen en je persoonlijke voorkeur.

Wat betreft ‘narcisme’: dat is toch echt wel iets anders, namelijk een persoonlijkheidskenmerk. Dat is er dus niet periodiek, maar altijd in meer of mindere mate, simpel gezegd. Een psychiater of een psycholoog kan dat onderscheid wel maken. Persoonlijkheidstrekken en stemmingsproblemen kunnen elkaar natuurlijk wederzijds versterken. Kortom, ga nog eens met je behandelaar om de tafel zitten om de opties te overzien en een keuze te maken. Of de gekozen strategie werkt, blijkt meestal pas na wat langere tijd bij een klachtenpatroon zoals jij beschrijft.

Vriendelijke groet,

Ralph Kupka

Beantwoord door: Ralph Kupka op 21 november 2023

Gerelateerd

Meer over

Bipolariteit, manie, hypomanie
Diagnostiek

Lees ook