Clara Koek is psycholoog en psychotherapeut, werkzaam bij GGZ-NHN, en tevens ervaringsdeskundig op het gebied van psychosegevoeligheid. Ze schrijft regelmatig blogs voor PsychoseNet.
Een jaar geleden heeft mijn broer zelfmoord gepleegd. In zijn leven was hij af en toe een beetje somber en had hij negatieve gedachten. Afgelopen jaren heeft hij twee ingrijpende verliezen meegemaakt.
De dag voor zijn dood was ik bij hem, en het was net alsof hij dwars door mij heen keek. Ik kon hem niet echt bereiken. De dag erna heb ik hem in zijn slaapkamer gevonden.
Wat zou de reden kunnen zijn dat hij een einde aan zijn leven heeft gemaakt?
Beste C.,
Wat ontzettend verdrietig voor jou om op deze manier je broer te verliezen. En wat moet het een schok zijn geweest om hem te vinden.
Ik kan mij goed voorstellen dat je bezig blijft met de vraag ‘waarom?’, dat is vaak zo frustrerend voor de nabestaanden dat je daar geen antwoord op krijgt maar wel wilt begrijpen.
Om eerlijk te zijn kan ik je ook geen antwoord geven, maar in algemene termen kan ik wel wat schrijven over wat er in mensen om kan gaan als ze een einde aan hun leven maken. Uit onderzoek naar mensen die een suïcidepoging hebben overleefd maar ook uit afscheidsbrieven, gesprekken met naasten en hulpverleners, komt een heel divers beeld naar voren.
Mensen willen niet meer leven uit een ondraaglijk gevoelde mentale pijn en de overtuiging dat deze onoplosbaar is. Ernstige depressies kunnen samen gaan met suïcidaliteit. Depressies kunnen de manier waarop mensen naar de wereld en zichzelf kijken enorm kleuren en vervormen. De gedachte niets waard te zijn, te hebben gefaald, diepe schaamte, een last te zijn voor anderen en de overtuiging dat er geen kans meer is op herstel kunnen allemaal een rol spelen. Verlies van een belangrijke ander door dood of bijvoorbeeld scheiding kan ook maken dat mensen zich niet meer verbonden voelen en zich gaan terugtrekken in hun gemis en verdriet.
Een psychose kan ook grote angst en wanhoop met zich meebrengen bijvoorbeeld als mensen stemmen horen die opdrachten geven zichzelf iets aan te doen. Drugs of bepaalde medicijnen kunnen een rol spelen dat mensen er niet meer alleen aan denken uit het leven te stappen maar ook tot actie overgaan, impulsief worden. Maar ook kan het een soort afweging (balans) zijn, na vele probeersels er iets van te maken echt levensmoe zijn.
Ik denk dat het nooit één oorzaak is maar verschillende dingen die bij elkaar komen en naar deze uitkomst gaan, zo ook bij je broer. Maar ‘hoe?’ blijft toch een vermoeden van de mensen die hem goed kenden zoals jij. Mensen laten ook lang niet altijd zien wat er in ze omgaat, en als naaste ben je gewoon niet helderziend.
Het is zo groot om iemand aan suicïde te verliezen, dat het alleen maar menselijk is en logisch dat je bezig blijft met willen begrijpen. Ik heb ook mensen in mijn directe omgeving zo verloren, het is enorm ingrijpend.
Kan je erover praten in je familie of met anderen? Het is helend om samen het gemis te kunnen delen en de vragen te kunnen stellen. Er zijn gespreksgroepen voor lotgenoten. En het boek ‘Zeg me waarom‘ geschreven door Marjan Spelbrink vond ik zelf heel mooi en steunend.
Ik hoop dat je hier iets aan hebt en veel sterkte!
Met vriendelijke groet,
Clara Koek
