Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Larinda Bok-van der Voet is Specialist Hoogbegaafdheid. Zij begeleidt volwassenen met hoogbegaafdheidskenmerken bij problemen die zij door hoogbegaafdheid ervaren.

Larinda is ervaringsdeskundige en heeft 40 jaar verpleegkundige en managementervaring in o.a. de GGZ en geriatrie. Ze schreef het boek: ‘Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid’. 

Is de duur van een burn-out langer bij hoogbegaafdheid?

Vraag

Duurt herstel bij een hoogbegaafde jongere met een burn-out langer dan bij een niet-hoogbegaafd persoon?

Onze zoon van 15 heeft een burn-out en zit al een jaar thuis. Ondanks alle hulp rondom hem zien we maar weinig vooruitgang.

Antwoord

Beste C.,

Wat een ontzettend zwaar jaar hebben je zoon en jij gehad! Dit is ingrijpend. Ik ken de hulp die jullie krijgen niet, dus zal wat algemene inzichten en adviezen voor je opschrijven.

Het is niet vastgesteld dat burn-out bij hoogbegaafden langer duurt dan bij anderen. Wel is het zo dat het zenuwstelsel prikkelgevoeliger kan zijn. Hierdoor is extra aandacht voor balans en prikkelregulatie belangrijk.

Ik ga ervan uit dat jullie naar de huisarts zijn geweest om andere zaken zoals laag ijzergehalte, schildklierproblemen, ziekte van Pfeiffer et cetera uit te sluiten. Als dat uitgesloten is, dan is het van belang dat hij eerst fysiek herstelt waarna het mentale herstel ook in gaat treden.

Ook is het van belang te kijken naar de oorzaak van de burn-out, 15 jaar is nog jong natuurlijk. Hoe ging het op school? Was er voldoende ondersteuning bij het leren? Was er voldoende uitdagend en complex werk voor hem? Waarom verloor hij energie? (misschien sprake van pesten, onderpresteren, hoge verwachtingen?) et cetera.

Met betrekking tot de duur van burn-out: Hoelang speelt dit al? Als de oorzaak al veel langer aanwezig is, dan is een jaar voor herstel niet lang. Hoe moeilijk dit ook voor jullie zal zijn om te lezen.
Een effectief herstelproces vraagt gedegen begeleiding door iemand met kennis van hoogbegaafdheid. De eerlijkheid gebied te zeggen dat hoogbegaafden toch net wat andere begeleiding nodig hebben dan niet-hoogbegaafde mensen.

Bijvoorbeeld:
– Mindfulness in de vorm van yoga slaat niet bij iedereen aan. Actief mindful zijn door bijvoorbeeld met je handen te werken is vaak effectiever om uit je hoofd te gaan.
– Er dient rekening gehouden te worden met het prikkelgevoelige zenuwstelsel. Dit kost meer energie dan bij de gemiddelde mens.
– Doseren en ‘ontprikkel-tijd’ is voor hoogbegaafden van groot belang voor het herstel.

Tegelijkertijd vraag ik me af of er bij je zoon alleen sprake is van burn-out, of komt er ook bore-out bij kijken? Het kan zomaar zijn dat hij door cognitieve en fysieke klachten onvoldoende complexe uitdaging heeft, en dat zijn brein het af laat weten omdat het door verveling onder chronische stress staat.

Hoe gaat het met zijn mentale gezondheid? Is er sprake van existentiële depressie? Heeft hij een groot verbeeldend vermogen? Is hij emotioneel gevoelig? Dit zijn allemaal factoren die bij kunnen dragen aan een existentiële depressie.

Krijgt je zoon begeleiding vanuit school? Wat kan school hem voor intellectuele uitdaging bieden?

Slaapt hij goed en wordt hij uitgerust wakker? Slaap is een belangrijke herstelfactor. Daaraan werken is ook een belangrijk punt bij burn-out.

Zoals je leest is burn-out bij hoogbegaafdheid best complex. Dit vraagt gespecialiseerde stressbegeleiding van iemand met kennis van hoogbegaafdheid.
Voor namen en adressen verwijs ik je naar het ECHA Netwerk Nederland en Kwaliteitsregister Hoogbegaafdheid.

Ik hoop dat dit antwoord jou en je zoon verder helpt, en veel wijsheid en sterkte voor jullie allebei.

Hartelijke groet,

Larinda Bok

Beantwoord door: Larinda Bok op 1 maart 2025

Gerelateerd

Meer over

Burn-out
Hoogbegaafdheid
Neurodiversiteit

Lees ook