Ik heb een burn-out.
Is het normaal dat je je vooral ’s morgens heel naar voelt, en ’s middags weer opknapt?
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Ik heb een burn-out.
Is het normaal dat je je vooral ’s morgens heel naar voelt, en ’s middags weer opknapt?
Hey A.,
Het komt vaak voor dat psychische klachten zoals angst en depressie in de ochtend erger zijn en in de loop van de dag verbeteren. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor dit patroon.
Een belangrijke factor is je biologische klok, ofwel het circadiaan ritme. Dit ritme reguleert je slaap-waakcyclus en beïnvloedt ook je stemmingen en energielevels. In de ochtend zijn je stresshormonen, zoals cortisol, vaak hoger. Dit kan ervoor zorgen dat gevoelens van angst en depressie intenser zijn als je net wakker wordt.
Daarnaast speelt de slaapkwaliteit een grote rol. Als je slecht slaapt, kun je ’s ochtends vermoeider en emotioneler wakker worden. Dit kan angstige of depressieve gevoelens versterken. Ook kan de overgang van slaap naar wakker zijn stressvol zijn, vooral als je piekert over de komende dag of negatieve gedachten hebt zodra je wakker wordt.
Er kunnen ook gedragsmatige factoren meespelen. Veel mensen voelen zich ’s ochtends overweldigd door de taken en verantwoordelijkheden die voor hen liggen, wat angst en depressie kan verergeren. Naarmate de dag vordert en je taken afstreept, kun je een gevoel van controle en opluchting ervaren, wat je stemming kan verbeteren.
Wat kun je doen om dit aan te pakken? Een paar dingen kunnen helpen. Probeer een consistente slaaproutine aan te houden om je biologische klok te reguleren en de kwaliteit van je slaap te verbeteren. Ochtendlicht, zoals een korte wandeling buiten, kan ook helpen je circadiaan ritme te stabiliseren.
Het kan ook nuttig zijn om ’s ochtends rustige en positieve activiteiten te doen, zoals een paar minuten mediteren, stretchen, of een ontspannend ontbijt hebben zonder afleidingen. Probeer zware beslissingen of stressvolle taken naar later op de dag te verschuiven als dat mogelijk is.
Hopelijk geeft dit wat inzicht en handvatten om mee aan de slag te gaan!
Greetz Jim