Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Onlangs heb ik clomipramine in een maand afgebouwd. Ik ben toen een hele maand gestopt, en nu (helaas) weer begonnen met 75 mg (mijn oude dosering).
Kan ik nu weer dezelfde bijwerkingen verwachten, of kunnen er nu andere optreden?
En hoelang duurt het voordat het middel weer effectief is?
Hey C., dank weer voor je vraag! Interessant dat je clomipramine nu opnieuw gebruikt, en dan ook nog in combinatie met fluoxetine. Dat kan wel een paar extra dingen opleveren om in de gaten te houden, dus laten we dat even goed doornemen.
Bij het herstarten van clomipramine kun je zeker weer bijwerkingen verwachten, maar of die precies hetzelfde zijn als de vorige keer is lastig te voorspellen. Je hersenen zijn al gewend geweest aan het middel, maar na een maand zonder kan er toch iets veranderen. Soms zijn er dezelfde opstartverschijnselen, zoals wat sufheid, misselijkheid, of een droge mond. Maar het kan ook dat je nu gevoeliger bent voor bepaalde effecten of juist minder last hebt dan de eerste keer. Die combinatie met fluoxetine maakt het wel iets complexer, omdat beide middelen via dezelfde systemen in je brein werken. Fluoxetine kan bijvoorbeeld de afbraak van clomipramine vertragen, waardoor de hoeveelheid van het middel in je lichaam wat hoger kan zijn. Hierdoor kun je iets meer bijwerkingen krijgen, zoals slaperigheid, een onrustig gevoel, of misschien een beetje een “gek” hoofd.
Wat betreft de tijd voordat het middel weer z’n werk doet: meestal duurt het bij clomipramine zo’n 4 tot 6 weken voordat je echt merkt dat het helpt. In combinatie met fluoxetine kan dat effect soms iets eerder komen, omdat de twee middelen elkaar op een bepaalde manier kunnen versterken. Maar let op: dit kan ook betekenen dat je iets eerder merkt als de dosering te hoog voelt. Houd dus goed contact met je lichaam en hoe je je voelt, zeker in de eerste weken.
Een extra puntje om te checken: omdat beide medicijnen serotonine beïnvloeden, is het slim om alert te zijn op tekenen van een serotonineoverschot. Denk aan dingen zoals overmatig zweten, hartkloppingen, spierschokken of een opgejaagd gevoel. Dat komt niet vaak voor, maar het is altijd beter om het te weten en te signaleren als het gebeurt.
Als je nu denkt: “Pff, dit klinkt allemaal best ingewikkeld”, dan snap ik dat helemaal. Misschien is het handig om je huisarts of apotheker te vragen of zij mee kunnen kijken hoe de combinatie voor jou werkt. En vergeet ook niet dat het brein soms een beetje gek kan doen bij het herstarten, met wat onvoorspelbare reacties. Dat trekt vaak bij, maar het kan je wel even laten twijfelen of het de juiste weg is.
Wat ik je nu vooral zou willen aanraden, is om naast de medicatie ook te kijken naar dingen die je zelf kunt doen om dit proces wat soepeler te laten verlopen. Een vaste routine, wat beweging, en ontspanning (bijvoorbeeld mindfulness of lichte yoga) helpen je brein enorm om zich weer te stabiliseren. Mocht je meer willen weten over wat je kunt doen bij langdurige medicatie en eventuele afbouw in de toekomst, kijk dan bij onze tips voor het afbouwen van medicatie.
Hope this helps en kijk vooral verder bij de informatie hieronder. Mocht je verder willen ‘praten’, kun je ook altijd terecht op onze chat.
Greetz Jim
NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.
EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:
