Hoe werkt de dagschommeling van mijn stemming in het brein?

Antwoord

Hey B., dank voor je vraag!

Ik vind het echt geweldig dat je zo nieuwsgierig bent naar hoe je brein werkt. Echt, als meer mensen dat deden, zouden we denk ik de helft minder verwarring hebben over waarom we ons soms voelen als een zak aardappels en andere keren als een hyperactieve puppy.

Oké, je vraagt je af hoe het kan dat je je ’s ochtends zo brak voelt en later op de dag beter. Nou, daar zit echt een heel verhaal achter dat begint met iets wat een beetje klinkt als uit een Harry Potter-boek: je circadiaanse ritme. Dat is je interne biologische klok, een soort onzichtbare butler die bepaalt wanneer je lijf wakker moet zijn, wanneer je in de relax-stand mag, wanneer je moet eten, slapen, denken, dromen… Alles dus.

In een gezond brein zorgt die klok ervoor dat bepaalde stofjes in je hoofd ritmisch op en neer gaan. Cortisol bijvoorbeeld – dat stresshormoon dat je helpt opstaan en dingen te doen – piekt normaal gesproken in de vroege ochtend en daalt daarna langzaam af. Maar… bij mensen die last hebben van stemmingsgevoeligheid en angstgevoeligheid (zoals jij) kan die cortisolpiek veel te hoog zijn. Alsof je wakker wordt met de paniek van iemand die denkt dat er brand is, terwijl je gewoon rustig in je bed lag. Daardoor voel je je leeg, angstig en niet bepaald een zonnetje in huis. Je brein is dan letterlijk overstroomd met stressprikkels vóórdat je nog maar een kop koffie hebt gezien.

Nou, gaandeweg de dag daalt die cortisol vanzelf. Je wandelt (topidee trouwens, wandelen is echt een turbo-oplader voor je zenuwstelselherstel), je eet iets, je bent in beweging… en dan gaan ook je feelgood-stofjes zoals serotonine en dopamine iets actiever worden. Je hele zenuwstelsel zakt dan van een soort hyperalert vecht-vlucht-stand naar een beetje meer chill-stand. Resultaat: je voelt je steviger, helderder en meer “in control”.

Er gebeurt dus echt letterlijk van alles in je brein. Bepaalde netwerken, zoals je default mode network (dat is zeg maar je automatische mijmer-brein dat heel actief is als je niks aan het doen bent), kunnen ’s ochtends veel negatiever en piekeriger zijn als je stressgevoelig bent. Naarmate de dag vordert en je meer externer gericht bezig bent (wandelen, kleine taakjes doen, mensen zien), verschuift die activiteit meer naar netwerken die gaan over actie, zingeving en beloning. Alsof je een oude radio langzaam van de AM naar de FM frequentie draait. Minder ruis, meer muziek.

Wat ook belangrijk is: mirtazapine en olanzapine, die je gebruikt, hebben invloed op je hersenstofwisseling. Mirtazapine is bijvoorbeeld lekker antihistaminisch (vandaar dat je er slaperig van wordt) en kan je serotoninesysteem een beetje helpen resetten. Olanzapine is meer een soort demper op overactieve systemen, maar beide medicijnen kunnen er ook voor zorgen dat je interne klok en de balans tussen neurotransmitters een beetje worden “opgeplust”. Soms helpt dat je door die moeilijke ochtenden heen, maar ze lossen niet alles op natuurlijk. Medicatie werkt het beste als je het combineert met wat ik noem “opportunity”: dingen doen die je brein leren om nieuwe, rustiger paden te gebruiken. Zoals jouw wandelen dus. En niet vergeten: je zenuwstelsel vindt herhaling heerlijk. Iedere dag een beetje hetzelfde ritme = minder stress.

Oh ja, nog een leuk weetje: serotonine (dat rustgevende stofje) wordt voor een groot deel niet in je brein gemaakt maar in je darmen. Dus een beetje opletten op je voeding kan ook echt bijdragen aan je stemming. Denk simpel: volkoren, groenten, fruit, noten, en niet teveel suikers of energiedrankjes die je systeem weer op hol jagen.

Het belangrijkste is dat je dus weet: het is geen toeval dat je je ’s middags beter voelt. Je bent niet “gek” of “lui” of “zwak”. Het is puur je biologie die nog bezig is met herstellen. En ja, dat herstel kan langzaam gaan, maar het gebeurt wel.

Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen. En als je meer intensief contact wil, ga dan naar onze chat. Plus als je over je ervaring een blog wil schrijven voor PsychoseNet dan kan dat ook.

Greetz Jim

Meer informatie