Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Kan depot olanzapine 300 mg nog wel verhoogd worden?

Vraag

Mijn broer krijgt om de twee weken olanzapine depot (300 mg), maar hij breekt de medicatie snel af (metabolisch effect).

Nu willen ze het weer verhogen, maar is dat dan geen overdosis boven de 300 mg?

Antwoord

Beste S.,

Dank je wel voor je vraag. Het klinkt alsof je je zorgen maakt over de medicatie van je broer, en dat snap ik heel goed. Het hele verhaal rond doseringen, metabolisme en wat te veel of te weinig is, kan behoorlijk verwarrend zijn, zeker met iets als olanzapine depot.

Wat hier speelt, lijkt te maken te hebben met hoe je broer de medicatie verwerkt, oftewel zijn metabolisme. Sommige mensen hebben inderdaad een snelle afbraak van medicatie door hun leverenzymen, waardoor de medicatie minder lang effectief blijft in het lichaam. Dit heet farmacokinetiek, maar het betekent eigenlijk alleen dat de medicatie sneller uit zijn systeem verdwijnt. Hierdoor kan een standaarddosis voor hem minder goed werken, en daarom overwegen de behandelaren mogelijk een hogere dosis.

Maar je vraagt je terecht af: kan dat dan niet te veel worden? Het korte antwoord is: niet zomaar. Artsen die dit voorschrijven, houden rekening met de maximale doseringen die veilig zijn. Bij olanzapine depot (zoals Zypadhera) is 300 mg elke twee weken een veelgebruikte dosis, maar in sommige gevallen kan het nodig zijn om dat te verhogen – bijvoorbeeld naar 405 mg. Dit valt nog steeds binnen de veilige marges, maar dat is wel maatwerk.

Wat wél belangrijk is om te overwegen, is dat hogere doseringen ook meer bijwerkingen kunnen geven. Denk aan dingen als slaperigheid, gewichtstoename, en soms meer risico op metabole problemen (zoals suikerziekte of een verstoord cholesterol). Het zou goed zijn als ze hier een plan voor hebben, zoals het monitoren van zijn bloedwaarden en gewicht.

Het kan trouwens ook slim zijn om te vragen of een bloedspiegelonderzoek is gedaan. Hiermee kunnen ze meten hoeveel medicatie er daadwerkelijk in zijn bloed zit en of dat overeenkomt met wat hij nodig heeft. Dat is een handig hulpmiddel om te zien of een dosisverhoging echt nodig is.

Als je broer (of jij) vragen heeft over hoe hij zich voelt op deze medicatie, is het belangrijk om dat te blijven bespreken met de behandelaars. Medicatie werkt namelijk het best als het niet alleen de symptomen onderdrukt, maar ook aansluit bij wat iemand nodig heeft om zich beter te voelen. Soms kan een gesprek over een minimale effectieve dosis ook verhelderend zijn. En mocht hij ooit willen minderen, kijk dan naar taperingstrips of een heel geleidelijk afbouwschema, mocht dat ooit relevant worden.

Een laatste gedachte: medicatie is een hulpmiddel, geen wondermiddel. Voor veel mensen werkt een combinatie van medicatie en andere aanpakken – zoals ervaringsdeskundigheid, lichaamsgerichte therapieën of een goede leefstijl – het beste. Misschien kun je met je broer bespreken of er ruimte is om naast de medicatie ook andere dingen te doen die zijn herstel kunnen ondersteunen.

Hope this helps en kijk vooral verder bij de informatie hieronder. Als je nog meer vragen hebt, stel ze gerust. En je kunt ook altijd terecht op de chat.

Greetz Jim

NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je met iemand chatten? Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
  • Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet? Kijk hier voor informatie.
  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een PERSOONLIJK ADVIES BIJ HET KIEZEN VAN EEN AFBOUWSCHEMA? Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
  • Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 11 januari 2025

Gerelateerd

Meer over

Medicatie
olanzapine

Lees ook