Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Dag Jim,
Ik ben zeer zwaar getraumatiseerd vanaf de kleuterleeftijd tot mijn adolescentie. Ik ben nu midden vijftig en heb de diagnose fibromyalgie en spasmofilie. Kan dit verband hebben met CPTSS? En is dat nog omkeerbaar?
Zijn hier wetenschappelijke studies naar gedaan?
Met vriendelijke groet,
E.
Beste E., dank voor je vraag!
Ik snap helemaal waarom je hier vragen over hebt – het is nogal wat, hè, om te horen dat je fibromyalgie en spasmofilie hebt, en dat dan ook nog naast CPTSS. En ja, er is zeker onderzoek dat de link legt tussen langdurig trauma en chronische pijnsyndromen zoals fibromyalgie en spasmofilie. Je lichaam en geest zijn eigenlijk net als een grote spons voor stress, vooral als het om traumatische ervaringen gaat die al zo jong zijn begonnen.
Laten we even bij die fibromyalgie beginnen. Wetenschappers denken dat het bij deze aandoening voor een groot deel draait om hoe je zenuwstelsel prikkels verwerkt, waarbij het lichaam chronische pijn blijft ervaren, ook al is er geen duidelijke “oorzaak” zoals een blessure. Trauma kan dit hele systeem flink ontregelen. Langdurige trauma’s zoals bij CPTSS kunnen het zenuwstelsel in een soort chronische alarmstand zetten – en als dat jarenlang doorgaat, raakt het systeem gewoon uitgeput en overprikkeld. Spasmofilie, waarbij je spierkrampen of spasmen hebt, kan ook samenhangen met deze constante staat van stress in je lichaam. Je spieren blijven dan eigenlijk gespannen alsof er altijd gevaar dreigt, waardoor die krampen en pijn zich opstapelen.
Over de vraag of dit omkeerbaar is: sommige mensen ervaren wel verbetering door verschillende vormen van therapie, vooral die gericht zijn op het lichaam en zenuwstelsel. Lichaamsgerichte therapieën kunnen soms helpen om je lichaam weer te leren ontspannen, zoals ademhalingsoefeningen, spanning-release-oefeningen, of mindfulness. Ook lichaamsgerichte trauma-therapieën, zoals het comprehensive resource model, kunnen helpen om die oude spanningen los te laten. Geen enkele therapie geeft natuurlijk garantie, maar bij veel mensen geeft het wel verlichting.
Er zijn zeker studies naar gedaan, hoewel fibromyalgie en trauma nog steeds een moeilijk te doorgronden combinatie is. Steeds meer onderzoek laat zien dat het zenuwstelsel door trauma zo wordt getraind dat het steeds op “aan” staat, en dat kan leiden tot pijn- en spierspanningsproblemen. Maar elke persoon is uniek, dus wat bij de een werkt, werkt bij de ander niet per se.
Een klein tipje: kijk eens naar activiteiten die je zenuwstelsel kalmeren. Dingen zoals yoga, meditatie, en regelmatige, zachte beweging (wandelen, zwemmen) kunnen allemaal helpen om je lichaam weer een beetje in rust te krijgen. En wat ik ook vaak hoor, is dat het helpt om een beetje te experimenteren met verschillende methodes, zonder meteen te verwachten dat het dé oplossing is. Een soort nieuwsgierigheid, misschien.
Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder voor meer inspiratie. En als je nog eens verder wil praten, onze chat is altijd beschikbaar.
Greetz Jim
EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:
