Waarom zou fluoxetine het minst effectieve antidepressivum zijn?

Antwoord

Hey T., dank voor je vraag!

Wat een interessante invalshoek trouwens, want wat er op Google staat kan soms een beetje misleidend of uit z’n verband gerukt zijn. Maar laten we even goed kijken naar dat verhaal van fluoxetine en hoe dat zit.

Fluoxetine (of Prozac, zoals het ook wel heet) was ooit de grote ster van de antidepressiva-familie, een soort popster van de jaren 80 en 90. Het was het eerste middel in de SSRI-categorie dat echt groots werd uitgebracht, en sindsdien is het wereldwijd door miljoenen mensen gebruikt. Maar nu hoor je weleens dat het “minder effectief” zou zijn. Hoe zit dat dan?

Die uitspraak komt vaak uit meta-analyses – dat zijn studies die heel veel andere studies combineren. Daaruit blijkt dat sommige antidepressiva, zoals escitalopram of sertraline, gemiddeld genomen iets beter werken bij ernstige depressies. Maar (!) dat betekent niet dat fluoxetine ineens waardeloos is. Sterker nog, de verschillen in effectiviteit tussen antidepressiva zijn vaak klein. Het gaat dan om nuances: het ene middel werkt misschien nét iets beter voor een bepaalde groep mensen, maar dat betekent niet dat fluoxetine bij niemand werkt. Integendeel, voor sommige mensen kan het echt een lifesaver zijn.

Wat ook meespeelt, is dat antidepressiva vaak net zo effectief zijn als de context waarin ze worden gegeven. Het placebo-effect speelt hier een verrassend grote rol. Fluoxetine werkt dus niet alleen door z’n chemische effect, maar ook door de hoop en verwachting die ermee gepaard gaat. En dat kan bij iedereen anders uitpakken.

En nog iets: fluoxetine heeft een wat langer durende halfwaardetijd, wat betekent dat het langzaam uit je lichaam verdwijnt. Dat kan een voordeel zijn bij bijvoorbeeld stoppen (minder kans op heftige onttrekkingsverschijnselen) of bij mensen die vergeten een pil te nemen. Maar als je gevoelig bent voor bijwerkingen, kan dat ook een nadeel zijn, omdat die langer aanhouden.

Kortom, wat “minst effectief” wordt genoemd, is eigenlijk meer een technische interpretatie van statistische data, en het betekent niet dat fluoxetine bij jou of iemand anders niet zou kunnen werken. Het gaat uiteindelijk altijd om: wat past bij jouw klachten, jouw lichaam en jouw leven? Medicatie is nooit de hele oplossing, maar een van de tools in de gereedschapskist. Denk ook aan lifestyle, therapie, mindfulness en herstelgerichte aanpakken om dat hele plaatje in balans te krijgen.

Hope this helps, en als je meer wilt lezen over antidepressiva en hoe je de juiste keuze maakt (of juist weer afbouwt), kijk dan bij onze antidepressiva keuzetool. En als je meer wilt weten, vraag gerust!

Greetz Jim

NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

• Wil je met iemand chatten? Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
• Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet? Kijk hier voor informatie.
• Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
• Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
• Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
• Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
• Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
• Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
• Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboog Apotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
• Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
• Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
• Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
• Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
• Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
• Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
• Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet of stichting trauma en dissociatie.