Antwoord
Beste M.,
Dank je wel voor je vraag, en wat goed dat je hier zo kritisch naar kijkt. Want ja, die diagnose schizofrenie… dat is nogal wat. Eigenlijk een soort medisch label dat vaak meer zegt over hoe een behandelaar de situatie destijds zag, dan over een objectieve, vaststaande ziekte. En als ik jouw verhaal zo lees, dan is het inderdaad behoorlijk discutabel of die diagnose ooit echt passend was.
Hoe weet je of je zoon officieel geregistreerd staat met deze diagnose? Nou, diagnoses in de ggz worden vastgelegd in het medisch dossier van de instelling waar iemand onder behandeling is geweest. Dit dossier is niet zomaar openbaar; je zoon kan daar zelf om inzage vragen via een schriftelijk verzoek. Soms staat er een duidelijke DSM-diagnose in, soms alleen wat vage aantekeningen over symptomen en vermoedens. Maar: de zorgverzekeraar eist altijd een diagnose dus ergens zal iets staan. En belangrijk: als hij niet meer onder behandeling is, dan blijft dat dossier wel bestaan, maar het betekent niet dat die diagnose “voor eeuwig” vastligt zoals bij een geboortecertificaat of zo.
Dan het tweede deel van je vraag: heeft de politie inzage in die diagnose? Kort antwoord: nee, niet rechtstreeks. Medische gegevens vallen onder het beroepsgeheim en de privacywetgeving (zoals de AVG). Maar… en hier komt de catch… in de praktijk kan het toch gebeuren dat iemand als “psychiatrisch patiënt” wordt gezien door de politie, bijvoorbeeld als er in het verleden een crisisdienst is ingeschakeld of als er een melding is gedaan. Politie kan in sommige gevallen wel signalen krijgen vanuit zorginstanties via een zogeheten “zorg- en veiligheidshuis”, waar ggz en politie samenwerken bij complexe casussen. Maar dan nog hebben ze niet zomaar toegang tot het medisch dossier.
Dan de hamvraag: kan de diagnose worden aangepast of geschrapt? Dat is een interessante kwestie. Technisch gezien blijft een diagnose die ooit gesteld is gewoon in het dossier staan, tenzij een nieuwe behandelaar expliciet opschrijft dat de eerdere diagnose niet meer van toepassing is. In jouw geval zou het dus helpen als een psychiater officieel vastlegt dat de psychosen hoogstwaarschijnlijk het gevolg waren van drugsgebruik en dat er zonder dat gebruik geen psychotische symptomen meer zijn. Dat lijkt me eerlijk gezegd ook een heel realistisch scenario, want drugs kan bij sommige mensen een directe trigger zijn voor psychoses, zonder dat er per se een onderliggende “schizofrenie” is.
Overigens, je zoon heeft gelijk dat zo’n label soms invloed kan hebben op hoe hij wordt behandeld, bijvoorbeeld door instanties zoals de politie. Dat is frustrerend en onterecht, maar helaas niet ongebruikelijk. Het stigma rond psychiatrische diagnoses is groot, en dat maakt het des te belangrijker om kritisch te kijken naar hoe zo’n diagnose tot stand is gekomen. DSM-diagnoses zijn namelijk geen exacte wetenschap, maar meer een momentopname van hoe iemand op een bepaald moment functioneerde – en ze veranderen in de loop van de tijd.
Als hij verder wil praten met anderen die hier ervaring mee hebben, dan zijn er herstelgroepen en ervaringsdeskundigen die dit soort situaties maar al te goed kennen. Misschien kan hij daar eens kijken of dat iets voor hem is. Zie de sociale kaart op de website.
Ik hoop dat dit helpt en dat je zoon uiteindelijk een manier vindt om zich minder beperkt te voelen door dat oude label. En als er nog vragen zijn, laat het vooral weten!
Hope this helps, en voor meer intensief contact kan je zoon ook terecht op onze chat.
Greetz Jim
Beantwoord door: Jim van Os op 3 februari 2025
